Bir Nöbetleşme Hadisesi ve -sA Şart Ekine Yansımaları

Türk gramerciliği üzerinde Batılı gramer anlayışının egemenliği bilinen bir gerçektir. Bu gelenekte verilmiş hükümler, çoğu zaman genel dil bilimi verilerine uygunluk gösterse de özelde Türkçe için birtakım aykırı durumların ortaya çıktığı da üzerinde durulması gereken bir husustur. Bu çalışmada böyle olduğu düşünülen -sa şart eki ele alınacaktır. Şahıs işareti almasına rağmen -sA şart ekinin zarf-fiil eki olarak değerlendirilmesiyle ilgili tartışmalar bugün için bitmiş gözükmemektedir. Bu ekin şahıs işareti alıyor olması ve zarf fiil yapılarının ‘şahıs işareti almaması’ görüşü bu çalışmada daha önceki yayınlar ışığı altında irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

-sA şart eki, istek kipi, zarf-fiil eki

A Shift Event and the Reflections to the –sA Conditional Suffix

The dominance of Western grammar apprehension on Turkish grammar is a widely known truth. Given judgements in this tradition, even mostly show coherence with general linguistics, in custom some contradictory situations for Turkish arising is a matter needed to be asserted. In this study, a data being thought to be like that will be approached. Although it takes personal mark, debates about -sA conditional suffix’s being evaluated as gerund are not about to seem to have finished for today. View of that this suffix takes personal mark and structures of gerund doesn’t take “personal mark” will be explicated in the light of former issues in this study.

Keywords:

-sA conditional suffix, subjunctive mood, gerund,

PDF

___

BANGUOĞLU T., (1990), Türkçenin Grameri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 528, Ankara. ECKMANN J., (2003), Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, [Haz: Osman Fikri Sertkaya], Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 635, Ankara. -----, (1959), “Çağataycada Yardımcı Cümleler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1959, s. 27-58. ERGİN M., (1977), Türk Dil Bilgisi, Minnetoğlu Yayınları, İstanbul. GABAİN A. von (2000), Eski Türkçenin Grameri, (Çev: Mehmet Akalın) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 532, Ankara. GENCAN T. N., (1979), Dilbilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. GÜLSEVİN G., (1990), “Türkçede -sA Şart Gerundiumu Üzerine” Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Kasım 1990, C. 1990/II, S: 467, s. 276-279. KARAHAN L. (1994), “-sa/-se Eki Hakkında” Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Aralık 1994, C. 1994/II, S: 516, s. 471-474. MANSUROĞLU M. (1955), “Türkçede Cümle Çeşitleri ve Bağlayıcıları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1955, s. 59-71. ÖNER M., (1999), “-Matı Gerundiumu Hakkında”3. Uluslar Arası Türk Dil Kurultayı 1996, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 678, Ankara, s. 833-840. SARI M., (2000), “Türkiye Türkçesinde Sözcük Türlerinin Değişikliğe Uğraması”, Türkoloji Dergisi, Cilt:13 Sayı:1 Sayfa:227-243. TEZCAN S.-ZÜLFİKAR H. (1995), Nehcü’l-Ferādīs, I Metin II Tıpkıbasım, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları:518 Ankara. TİMURTAŞ F. K., (1994), Eski Türkiye Türkçesi, Enderun Kitabevi, İstanbul.