‘Kargaşa' esnasında tarih yazmak: Geç Roma müverrihlerinde İskit ve Hun etnonimlerinin kullanımı üzerine

Batı Avrasya’da Hun yükselişinin oluşturduğu dalgalar, Roma İmparatorluğunu da içine çekecek bir ‘karmaşa’ ortamı oluşturmuştur. Olayları nakletmeye çalışan Roma müverrihleri**, Kavimler Göçünü de barındıran bu süreci olabildiğince takip edilebilir kılmışlardır. Ammianus’dan Zosimus’a bu yazarların metinleri tarandığında Hunlara değindikleri satırlarda, bilhassa İskit ve diğer etnonimleri kullanımındaki tercihlerinde, hem onları nasıl algıladıklarının hem de bu kargaşa ortamının izlerinin bir yansıması ortaya çıkmaktadır.

The ripple waves of the appearance of the Huns in Western Eurasia created an atmosphere of confusion, taking the Roman Empire in. In their attempts to narrate the events, Roman historians made it possible to follow this process, which includes the Völkerwanderung, to a large extent. When the texts of these authors, from Ammianus to Zosimus, are scanned, it is seen that the terms they choose in referring to the Huns, especially the Scythians and other ethnonyms, reveal how these authors perceived the Huns and how this era of conflict was reflected in their writings.

___

  • BANGUOĞLU T., (1990), Türkçenin Grameri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 528, Ankara.
  • ECKMANN J., (2003), Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, [Haz: Osman Fikri Sertkaya], Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 635, Ankara.
  • ECKMANN J., (1959), “Çağataycada Yardımcı Cümleler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1959, s. 27-58.
  • ERGİN M., (1977), Türk Dil Bilgisi, Minnetoğlu Yayınları, İstanbul.
  • GABAİN A. von (2000), Eski Türkçenin Grameri, (Çev: Mehmet Akalın) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 532, Ankara.
  • GENCAN T. N., (1979), Dilbilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
  • GÜLSEVİN G., (1990), “Türkçede -sA Şart Gerundiumu Üzerine” Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Kasım 1990, C. 1990/II, S: 467, s. 276-279.
  • KARAHAN L. (1994), “-sa/-se Eki Hakkında” Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Aralık 1994, C. 1994/II, S: 516, s. 471-474.
  • MANSUROĞLU M. (1955), “Türkçede Cümle Çeşitleri ve Bağlayıcıları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1955, s. 59-71.
  • ÖNER M., (1999), “-Matı Gerundiumu Hakkında”3. Uluslar Arası Türk Dil Kurultayı 1996, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 678, Ankara, s. 833-840.
  • SARI M., (2000), “Türkiye Türkçesinde Sözcük Türlerinin Değişikliğe Uğraması”, Türkoloji Dergisi, Cilt:13 Sayı:1 Sayfa:227-243.
  • TEZCAN S.-ZÜLFİKAR H. (1995), Nehcü’l-Ferādīs, I Metin II Tıpkıbasım, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları:518 Ankara.
  • TİMURTAŞ F. K., (1994), Eski Türkiye Türkçesi, Enderun Kitabevi, İstanbul.