MERKEZİ VE YEREL YÖNETİMLERİN DEZAVANTAJLI GRUPLARA SUNDUĞU SOSYAL HİZMETLERİN FİZİKSEL MEKÂNA YANSIMALARI: TRABZON ÖRNEĞİ

Merkezi ve yerel yönetimler birlikte çalışması gereken iki idari unsur olup üstlendikleri görevler açısından birbirini beslemek ve desteklemekle yükümlüdürler. ‘Sosyal devlet’ anlayışının toplumun refahı için önem kazanmasıyla birlikte merkezi ve yerel idareler arasında görev paylaşımları yeniden düzenlenmiştir. Toplumların sosyal, ekonomik ve kültürel anlamda birtakım insani ihtiyaçlarının karşılanması merkezi ve yerel yönetimlerin başlıca amaçları arasında yer almaktadır. Yönetimlerin, toplumsal ihtiyaçları karşılamak amacıyla ortaya koyduğu politikalar dezavantajlılar da dahil olmak üzere toplumun her kesimini kapsayacak nitelikte olmalıdır. Bu doğrultuda yapılan çalışmanın amacı; merkezi ve yerel yönetimlerin dezavantajlı kabul edilen yaşlılar, çocuklar, kadınlar ve engelliler için geliştirmiş olduğu sosyal hizmet politikalarının belirlenmesi ve bu politikaların fiziksel mekâna yansımalarının Trabzon ili özelinde tespit edilmesidir. Bu amaçla yapılan çalışmada kurumsal internet sayfaları, yazılı ve görsel dokümanların incelenmesi, yerinde gözlem, fotoğraflama ve yetkili kişilerle gerçekleştirilen görüşmeler ile veriler elde edilmiştir. Çalışmanın sonucunda dezavantajlı gruplar için merkezi yönetimin daha fazla kurumsal hizmet verdiği, ancak hizmet veren kurum/ kuruluş binalarının sayı, kapasite, fiziksel ve mekânsal nitelikleri açısından kalitelerinin arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dezavantajlı Gruplar, Fiziksel Mekân, Merkezi Yönetim, Sosyal Politika, Yerel Yönetim

REFLECTIONS OF SOCIAL SERVICES PROVIDED BY CENTRAL AND LOCAL GOVERNMENTS TO THE DISADVANTAGED ON PHYSICAL SPACE: EXAMPLE OF TRABZON

States are organized centrally or locally according to the nature of the services they provide. With the understanding of 'social state', task sharing between central and local administrations has been rearranged. Suplying with a number of needs of societies in the social, economic and cultural sense is one of the main goals of central and local governments. The policies put forward by the administrations in order to meet the social needs should be such that they cover all segments of the society. The aim of the study carried out in this direction; determining the social service policies developed by the central and local governments for the disadvantaged elderly, children, women and the disabled, and determining the reflections of these policies on the physical space in the province of Trabzon. Data were obtained by examining written and visual documents, on-site observation, photographing and interviews with authorized persons.As a result of the study, it was concluded that the central government provides more institutional services for disadvantaged groups, but the quality of the institution/organization buildings providing service must be increased in terms of number, capacity, physical and spatial qualities.

Keywords:

Disadvantaged Groups, Physical Space, Central Government, Social Policy, Local Government,

PDF

___

Aktan, C. Can (1999), Müdahaleci Devletten Sınırlı Devlete, Ankara: Yeni Türkiye.
Alcock, Pete-May, Margaret-Rowlingson, Karen (2011), Sosyal Politika Kuramlar ve Uygulamalar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Altan, Ö. Zühtü (2007), Sosyal Politika, Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Dizgi Ekibi.
Aslan, Mehmet Şeref (2015), Hak Temelli Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Uygulamaları ve Değerlendirmesi: Çekmeköy Belediyesi Modeli, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aygen, Murat (2014), “Sosyal Belediyecilik Üzerine Bir İnceleme: Elâzığ Belediyesi Örneği”, Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 1\1, 173-192.
Çelik, Abdullah (2014), “Sosyal Belediyecilik Anlayışı: Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16\1, 1-20.
Es, Muhammed ve Menteşe, Bahar (2018), “Yerel Yönetimlerde Dezavantajlı Gruplara Yönelik Uygulanan Sosyal Politikalar: Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Emek ve Toplum, 7\19, 525-551.
Millî Eğitim Bakanlığı, (2015). Özel Eğitim Sınıfları Kılavuz Kitapçığı, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Nadaroğlu, Halil (1978). Mahalli İdareler: Felsefesi, Ekonomisi, Uygulaması, İstanbul: Sermet Matbaası.
Torjman, Sherri-Leviten-Reid, Eric (2003), “The Social Role of Local Government”, The Caledon Institute of Social Policy, https://maytree.com/wp-content/uploads/The-Social-Role-of-Local-Government.pdf (17.12.2021).
Türnüklü, Abbas (2000), “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”, Eğitim Yönetimi, 24, 543-559.
URL-1, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, https://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm (18.12.2021).
URL-2, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur=1&Mevzuat Tertip=5 (24.12.2021).
URL-3, Büyükşehir Belediyeleri Özürlü Hizmet Birimleri Yönetmeliği, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/08/20060816-9.htm (24.12.2021).
URL-4, Belediye Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuatmetin/1.5.5393.pdf (24.12.2021).
URL-5, İmar Kanunu, https://www.halic.edu.tr/documents /halicweb/engellikoordinatorluk/erisilebilir_unive rsiteler_semineri_mevzuat.pdf (24.12.2021).
URL-6, Engelliler Hakkında Kanun, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf (24.12.2021).
URL-7, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130720-9.htm (24.12.2021).
URL-8, Şehirler Arası Yolcu Taşıma Hizmeti ile Servis ve Turizm Taşımacılığı Hizmetinin Erişilebilir Hâle Getirilmesine Dair Yönetmelik, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170113-21.htm (24.12.2021).
URL-9, Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=10189&MevzuatTertip=5 (24.12.2021).
URL-10, http://www.trabzon.gov.tr/aile-ve-soysal-politikalar-il-mudurlugu#https://www.aile.gov.tr/trabzon/kuruluslarimiz/ (28.12.2021).
URL-11, Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=4414&MevzuatTertip=5 (28.01.2022).
URL-13, Çocuk Evleri Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, https://www.aile.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/cocuk-evleri-calisma-usul-ve-esaslari-hakkinda-yonetmelik.pdf (28.01.2022).
URL-14, Çocuk Destek Merkezleri Yönetmeliği, https://www.aile.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/cocuk-destek-merkezleri-yonetmeligi.pdf (30.01.2022).
URL-15, Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri ile Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği, https://www.aile.gov.tr/ uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/koruma-bakim-ve-rehabilitasyon-merkezleri-ile-bakim-ve-sosyal-rehabilitasyon-merkezleri-yonetmeligi.pdf (30.01.2022).
URL-16, Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130105-5.htm (25.01.2022).
URL-17, http://www. kurumlar.biz/KurumlarIlDetay .aspx?sm= rehabilitasyon&Kat=6&IL=TRABZON (12.12.2021).
URL-18, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği, https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_09/06103840_Ozel_EYitim_ KurumlarY_YonetmeliYi.pdf (23.12.2021).
URL-19, Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161104-2.htm (23.12.2021).
URL-20, Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulamaları, https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_07/24014806_kaynastirma1.sra.pdf (22.12.2021).
URL-22, http://www.trabzonortahisar.bel.tr/proje-detay.aspx?id=30 (15.01.2022).
URL-23, https://www.trabzon.bel.tr/yatirimlar.aspx (18.01.2022).
URL-25, https://www.trabzon.bel.tr/proje-detay.aspx?id=1225 (20.02.2022).
URL-26, https://www.trabzonortahisar.bel.tr/default.aspx (18.01.2022).
Uysal, Yusuf ve Atmaca, Yıldız (2018), “Türkiye’deki Merkezi ve Yerel Yönetim İlişkilerinin Yönetişim Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1\3, 411-424.
Yalçındağ, Selçuk (1995), Yerel Yönetimler: Sorunlar, Çözümler, İstanbul: Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) Yayınları.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
Trabzon Büyükşehir Belediyesi, Fen İşleri Daire Başkanlığı, 2022.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Trabzon Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, 2022.
Ş. Tufan, Ayşe (2019), İç Mekânda Kendileme Biçimlerinin Huzurevlerinde İrdelenmesi: Trabzon Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
URL-12, https://huzurevleri.net/huzurevi/trabzon/trabzon-huzurevi-yasli-bakim-ve-rehabilitasyon-merkezi (01.12.2021).
URL-21, https://orgm.meb.gov.tr/www/hayati-okul-icindeki-evlerde-ogreniyorlar/icerik/1071 (06.12.2021).
URL-24, https://www.haber61.net/trabzon/trabzon-da-yasli-destek-merkezi-acildi-h320746.html (02.12.2021).
URL-27, https://www.trabzonortahisar.bel.tr/default.aspx (18.01.2022).
Yanılmaz, Zeynep, Kişisel Arşiv, 2022.