Serkan ŞAHİN, Şemsinnur GÖÇER, Nursel ÜSTÜNDAĞ ÖCAL

Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanımı Hakkındaki Düşüncelerinin Değerlendirilmesi

Amaç Dünya Sağlık Örgütü Akılcı İlaç Kullanımı’nı, “hastaların klinik ihtiyaçlarına uygun ilaçları, kişisel gereksinimlerini karşılayan dozlarda, yeterli bir süre boyunca, kendilerine ve topluma en az maliyet ile kullanmaları” olarak tanımlamıştır. akılcı ilaç kullanımında hastanın, hekimin ve eczacının verdiği talimatlar doğrultusunda ilacını kullanması gerekmektedir. Bu çalışmada Yozgat Bozok Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımına ilişkin düşüncelerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bulgular Öğrencilerin yaş ortalaması 20,2 ± 1,2, % 47,3’ü erkekti. Öğrencilerin yaklaşık üçte ikisi akılcı ilaç kullanımını hastaya uygun ilaç yazılması olarak tanımladı, öğrencilerin yaklaşık yarısıda akılcı ilaç kullanımı eğitimi aldıklarını ifade etti. Hekimlerce en sık ağrı kesici ilaçların yazıldığını, akılcı ilaç kullanımına en büyük engelin yanlış tanı ve yoğunluktan hasta ile yeterince ilgilenememe olduğu belirtildi. Öğrenciler, Akılcı ilaç kullanımında en önemli paydaşın hekimler olduğunu ve ayrıca aktarlar, televizyon, internet vb. yollarla bitkisel ürünlerin alınarak kullanılmasının, hastaya uygulanacak tedavi sürecinin başarısında olumsuz etkisinin olduğunu ifade etti. Sonuç Akılcı ilaç kullanımına engel olarak görülen hasta muayene süreleri için sağlık yöneticileri tarafından hekimlerin hastası için ayırdığı muayene süresini yeterli düzeye getirecek tedbirlerin (hekim başına düşen hasta sayısı gibi) alınmasının da, akılcı ilaç kullanımı konusunda ilerleme ve katkı sağlayacağını düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı ilaç kullanımı, Hekim, Tıp Fakültesi, Üniversite öğrencisi

PDF

___

1. Yüncü, F., (2000), Farmakoloji Ders Kitabı, Yüncü Yayınları, Ankara, ss.12.
2. Hardon, A., Prudon, P., Reeler, A., (2004), Toplumda İlaç Kullanımı Nasıl Araştırılır?. Ankara, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, ss.1-3.
3. Çiçek, Z., (2012), Sağlık İnanç Modeli Doğrultusunda Verilen Eğitimin Kadınların Bilinçsiz Ve Reçetesiz İlaç Kullanımı Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, ss.4. 4. Göçer Ş., (2018), Sağlık İnanç Modeline Göre Verilen Eğitimin Yaşlı Bireylerde Bilinçli İlaç Kullanımına Etkisi. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri, ss. 12-15.
5. Hasan Basri Ulusoy, Tuncer Sumak, Serkan Şahin, Hülya Gültekin. Kayseri’de Pratisyen Hekimlere Verilen Groningen Modeli Akılcı İlaç Kullanımı Eğitiminin Değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 2011;33(4):309-316.
6. T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2014) Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 İlaç çalışma Grubu Raporu. Ankara, ss.3-5.
7. Sektörel Bakış İlaç 2019. ss.3-5 https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/04/sektorel-bakis-2019-ilac.pdf erişim tarihi:12.12.2019
8. Aydın, B., Gelal, A., (2012), Akılcı İlaç Kullanımı: Yaygınlaştırılması ve Tıp Eğitiminin Rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Sayı: 26 (1), ss.57-63.
9. Kayaalp, O., (2012), Akılcı Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. 13.baskı, Pelikan Yayıncılık, Ankara, ss.140-154.
10. Sağır, M., Parlakpınar, H., (2014), Akılcı Ilaç Kullanımı. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Sayı:3 (2), ss.32-35.
11. Altındiş, S., (2017), Akılcı İlaç Kullanımına Sistematik Bir Bakış. J Biotechnol and Strategic Health Res, Sayı:1(2), ss.34-38.
12. Maxwell, S., (2009), Rational prescribing: the principles of drug selection. Clinical Medicine, Sayı:9, ss.481–485.
13. Demirkıran, M., Şahin, B., (2010), Pratisyen Hekimlerin İlaç Seçimlerini Etkileyen Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Sayı:13(1), ss.1-28.
14. Prosser, H., Almond, S., Walley, T., (2003), “Influences on GPs' Decision to Prescribe New Drugs-The Importance of Who Says What”. Family Practice, Sayı:20 (1), ss.61-68.
15. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü (2011). Hekimlerin Akılcı Reçeteleme Yaklaşımı. (HMM Yayın No: HMM-2011-37). Ankara, Yorum Basın Yayın Sanayii Ltd.Şt. ss.43-45.
16. Toklu, H.Z., Dülger, G.A., (2011), Akılcı Ilaç Kullanımı ve Eczacının Rolü. Marmara Pharmaceutical Journal, Sayı:15,ss.89-93.