Vasıf Öngören ’in Almanya Defteri’nde Göç Olgusu

Bu çalışmada, göç olgusu oyunun yazıldığı döneme dair yazarın kendi bakış açısıyla verdiği siyasi ve ekonomik bilgiler ışığında analiz edilmeye çalışılmıştır. Oyunda yoksulluktan, çalışma koşullarının olumsuzluğundan bıkan, tükenen bir ailenin refaha kavuşma arzusuyla evlerini, yurtlarını terk etme serüveni anlatılır. Öngören, Türkiye'nin çok partili döneme geçtiği bir süreçte, göçün ekonomik boyutunu önceleyerek, ülkenin siyasi ve ekonomik sorunlarını seyircinin eleştirisine sunar. Bu bağlamda, Almanya Defteri 1950'li yıllarda Türkiye'de meydana gelen toplumsal ve politik değişimlerin yarattığı pek çok sorunun tiyatro sanatına nasıl yansıtılabileceğinin örneğidir. Brecht'in epik tiyatro kuramını Türkiye'de ilk kez uygulayan tiyatro yazarlarından biri olarak tanımlanan Öngören, bu oyunuyla sistem eleştirisi üzerinden ideolojik çizgisini açıkça gösterir. Ancak yazar siyasal bir sorumluluk yüklenmekle beraber, seyircisine siyasal bir görüş benimsetmek istemez. Onun yerine, sorunlar yaratan durumu tarihsel koşullar içinde göstererek seyircinin eleştirel bir tutum içinde olmasını ister

The Phenomenon of Immigration In Vasıf Öngören’s Almanya Defteri

In this study, the phenomenon of immigration is investigated in the light of the political and economic information presented from the perspective of the writer in the period in which the play was written. In the play, the adventure of a family who is fed up with poverty and bad working conditions and leaves their house and hometown with a desire for prosperity is told. By prioritizing the economic dimension of immigration, Vasıf Öngören presents his audience the political and economic problems in the period when Turkey made a transition to multi-party system. In this respect, Almanya Defteri is a sample work which represents how most of the problems resulting from the social and political changes occurring in Turkey in the 1950s are reflected into the theatre. Öngören, identified as one of the first writers applying Brecht’s theory of epic theatre, reveals his ideological line explicitly through the criticism of the system by this play. However, although the writer overtakes a political responsibility, he does not want his audience to accept a political view. Instead, he wants his audience to be in a critical attitude by presenting the event causing problems in its historical conditions

PDF

___

Doğan, Âbide (2009), “Türk Tiyatrosunda Brecht Etkisi”, Turkish Studies, Volume 4 /1-I Winter, ss. 409-422.
Demirkan, Burçak (2011), “Göç ve Göç Psikolojisi”, http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_7838.htm, 03. 12. 2011.
Gitmez, Ali S. (1981), “Türk Yazınında Dış Göç”, Türk Dili Aylık Dil ve Yazın Dergisi, Sayı: 357, Eylül, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, ss.145-159
Goriça İsmet (1970), “Vasıf Öngören İle Bir Konuşma: Epik Tiyatro Nedir?”, 20 Şubat, Ankara Bayram,’dan aktaran Metin And, (1983) Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, s.427.
Göktaş, Erbil (2004), Vasıf Öngören’in Tiyatro Dünyası, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul.
İpşiroğlu, Z. (1995), Tiyatroda Devrim, İstanbul, Çağdaş Yayınları. Şahin, Cengiz (1999), Yurt Dışı Yaşantısı Geçiren ve Geçirmeyen Anadolu Lisesi Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Şener, Sevda (2010) Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, Dost, Ankara. Moran, Berna (1990), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem Yayınevi, İstanbul.
Nutku, Özdemir (1982), “Cumhuriyet Tiyatrosu”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 9 İletişim Yayınları, İstanbul. Oral, Zeynep (1977), “Vasıf Öngören”, Milliyet Sanat, 25 Mart, sayı: 224.
Takım, Abdullah (2012), “Demokratik Parti Döneminde Uygulanan Ekonomi Politikaları ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 67, No. 2, 2012, ss. 157-187.
Tanilli, Server (1990), Devlet ve Demokrasi, Say Yayınları, İstanbul. Turan, Metin (2009) “Göç ve Göçmenlik Ekseninde Türk Edebiyatı”, http://metin-turan.blogspot.com.tr/2009/07/goc-ve-gocmenlikekseninde-turk.html, 6.07.2009.
Yüksel, Ayşegül (1997), Çağdaş Türk Tiyatrosunda On Yazar, MitosBoyut Yayınları, İstanbul.
Yüksel, Ayşegül (2003), “Vasıf Öngören’in Oyun Yazarlığı”, Tiyatro (Aylık Tiyatro Dergisi), Sayı: 131, Haziran, Tiyatro Yapım Yayıncılık, İstanbul, ss. 8-37.