Sosyal Medya ile Değişen Mahremiyet: Z Kuşağındaki Öğrencilerin Mahremiyet Algısı Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmada Jürgen Habermas, Hannah Arendt ve Richard Sennett’in kamusal alan kavramından yola çıkılarak sosyal medyadaki mahremiyet, özel alan kavramları incelenmiştir. Makalede amaç, katılımcıların mahremiyet kavramından haberdar olup olmadıklarının, hangi konularda hassas davranış sergilediklerinin, hangi saiklerle sosyal medyada paylaşım yaptıklarının, hassas veri paylaşmaktan endişe duyup duymadıklarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın veri toplama yöntemi ankettir. Anket, Google Form aracılığı ile internet ortamında hazırlanmış ve katılımcılara sosyal medya uygulamaları (Whatsapp ve Facebook) ile ulaştırılmıştır. Anket, uygulanmadan önce bir denek grubu üzerinde test edilmiştir. Araştırmanın evreni 1995 sonrası doğan Z kuşağına mensup bireyler, örneklemi ise Uşak Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileridir. Verilerin analizinde SPSS 26.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların tamamına yakınının mahremiyet kavramından haberdar olduğu ve herhangi birini sosyal medyada zor duruma düşürecek paylaşımlarda bulunmadıkları ve çoğunluğunun sosyal medyada mahremiyet ihlâli durumunda ne yapmaları gerektiğini bildikleri görülmüştür. Katılımcıların mahremiyet algısı orta düzeyde çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mahremiyet, Sosyal Medya, Z Kuşağı, Kamusal Alan, Özel Alan

PDF

___

Referans1 Akalın, M. (2015). Örnek açıklamalarıyla sosyal bilimlerde araştırma tekniği - anket. Seçkin Yayınları.
Referans2 Akıncı, A. (2019). Büyük veri uygulamalarında kişisel veri mahremiyeti. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
Referans3 Baritci, F. (2019). Dijital dünyada mahremiyetin geleceği: mahremiyet mümkün mü?.İçinde Oğuz Göksu (Edt.), İletişimin Dijital Boyutu (s. 225-248). Literatürk Yayınları.
Referans4 Budak, H. (2016). Kamusal yapıda dönüşen yapılar: agoradan sanal uzama, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36(2016), 507-530. http://dx.doi: 10.21497/sefad.285499.
Referans5 Civelek, D. (2011). Kişisel verilerin korunması ve bir kurumsal yapılanma önerisi. Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları.
Referans6 Couldry, N. ve Mejias, U. (2020). Veri sömürgeciliği: büyük verinin modern özne ile ilişkisini yeniden düşünmek. İçinde Filiz Aydoğan (Edt.), Yeni Medya Kuramları 2 (s. 17-36). Der Yayınları.
Referans7 Dacheux, E. (2008). Kamusal alan. Ayrıntı Yayınları.
Referans8 Demircioğlu, Z. (2017). Yeni yüzyılın öğrencileri: dijital okuryazarlar. İçinde Suat Gezgin ve Ali Efe İralı (Edt.) Yeni Medya Analizleri (s. 295-313). Eğitim Yayınları.
Referans9 Fuchs, C. (2018). Google kapitalizmi. İçinde Filiz Aydoğan (Edt.), Yeni Medya Kuramları 1 (s. 71-83). Der Yayınları.
Referans10 Gezgin, S. (2017). Gözetimi ve magazini sıradanlaştıran bir araç olarak sosyal medya. Suat Gezgin ve Ali Efe İralı (Ed.), Yeni Medya Analizleri (s. 11-32). Eğitim Yayınları.
Referans11 Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
Referans12 Gürsakal, N. (2017). Büyük veri. Dora Yayınları.
Referans13 Habermas, J. (2013). Kamusallığın yapısal dönüşümü. İletişim Yayınları.
Referans14 IIiadis, A. ve Russo, F. (2020). Eleştirel Veri Çalışmaları (EVÇ): Giriş. İçinde Filiz Aydoğan (Edt.), Yeni Medya Kuramları 2, (s. 1-15). Der Yayınları.
Referans15 Küzeci, E. (2010). Kişisel verilerin korunması. Turhan Yayınları.
Referans16 Netchitailova, E. (2018). Flâneur, Aylak ve Empatik İşçi. İçinde Filiz Aydoğan (Edt.), Yeni Medya Kuramları 1 (s. 1-22). Der Yayınları.
Referans17 Olgun, H. (2017). Jürgen Habermas, Hannah Arendt ve Richard Sennett’in kamusal alan yaklaşımları, Sosyolojik Düşün Dergisi, 2(1), 45-54.
Referans18 Şener, G. (t.y.). Algoritmalara karşı aktivist taktikler, algoritmaların gölgesinde toplum ve iletişim. https://alternatifbilisim.org
Referans19 Timur, T. (2012). Habermas’ı okumak. Yordam Yayınları.
Referans20 Toktaş, S. (2012). Türkiye’de dijital gözetim. Alternatif Bilişim Derneği Yayınları.
Referans21 Uluk, M. (t.y.) Veri odaklı kapitalizmin ardındakiler: aktörler, değişen iş modelleri ve algoritmaların rolü, algoritmaların gölgesinde toplum ve iletişim. https://alternatifbilisim.org
Referans22 Yılmaz, Z. (2007). Hannah Arendt’te özel alan-kamusal alan ayrımı ve modern çağda toplumsal alan, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
Referans23 Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(1), 181-213. http://dx.doi: 10.1501/SBFder_0000001619