Küresel Neoliberalizmin Kentsel Tasvirinde Kapalı Yerleşmeler ve

Küreselleşme ve neoliberalizmin etkisi ile 1980'lerden itibaren değişmeye ve dönüşmeye başlayan kent, yeni bir kentleşme modeli olan kapalı yerleşimlere kucak açmıştır. Kapılar, çitler ve barikatlar vasıtasıyla kapatılan ve güvenlik görevlileri tarafından korunan bu yerleşimler daha çok üst ve üst-orta sınıfa hitaben ortaya çıkmıştır. Heterojen kentin kaotik ortamından uzaklaşmak isteyen ve kendi gibi olanla bir arada olma isteği güden bu sınıflar barınma, çalışma ve sosyalleşme mekânları olarak kapalı yerleşkeleri tercih ederek sosyal ve mekânsal olarak ayrışma eğiliminde bulunmuşlardır. Diğer taraftan şiddet ve suç korkusu nedenli güvenlik kaygısı kendini emniyete almak isteyen kesimin kapalı yerleşkelere olan talebini daha da arttırmış. Bu da ayrışma boyutunun derinleşmesine neden olmuştur. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı küreselleşmenin ve neoliberal politikaların Latin Amerika ülkelerini ve Türkiye'yi kentsel düzeyde nasıl etkilediğini ve sosyo-mekansal ayrışma olgusunun kapalı siteler ekseninde nasıl meydana geldiğini tartışmaktır

Gated Communities in the Urban Context of Global Neoliberalism and Socio-Spatial Segregation: Latin America and Turkey

The city has started to change and transform since the 1980s with the effect of globalization and neoliberalism, and has embraced gated communities as a new model of urbanization. These settlements, which were closed by gates, fences and barricades and guarded by security officers, appeared to address mostly in the upper and upper-middle class. These classes want to move away from the chaotic environment of the heterogeneous city and to be together with oneself. Therefore, they have tended to separate socially and spatially by preferring gated communities as places of accommodation, work and socialization. On the other side, the security concern caused by fear of violence and crime has increased the demand to closed gated communities for those who want to feel secure. This has caused to deepen the depth of segregation. Within this context, purpose of this study is to discuss how globalization and neoliberal politics affect Latin American countries and Turkey at the urban level and how socio-spatial segregation take place within the context of gated communities

___

  • Angotti, Tom (2013), “Urban Latin America”, Latin American Perspectives, Vol. 40, No. 2, ss.5-20.
  • Aytar, İlke (2012), “İstanbul’da Yeni Konutlaşma Eğilimi: Kapalı SitelerDünya’da ve Türkiye’de Kapalı Sitelerin Ortaya Çıkış Nedenleri; Benzerlikler ve Farklılıklarının İncelenmesi”, Uluslararası TürkiyeBelçika İlişkileri ve Türk-Kültür Sanatı Sempozyumu, Belçika.
  • Balaban, Osman (2011), “İnşaat Sektörü Neyin Lokomotifi”, Birikim Dergisi, Sayı 270, ss.19-26.
  • Bosdorf, Axel - Hidalgo, Rodrigo - Sanchez, Rafael (2007), “A New Model of Urban Development in Latin America: The Gated Communities and Fenced Cities in the Metropolitan Areas of Santiago de Chile and Valparasio”, Cities, Vol. 24, No. 5, ss. 365-378.
  • Bosdorf, Axel ve Hidalgo, Rodrigo (2008), “New Dimensions of Social Exclusion in Latin America: From Gated Communities to Gated Cities, the Case of Santiago de Chile”, Land Use Policy, Vol. 25, No. 2, ss.153-160.
  • Castells, Manuel (2014), Kent, Sınıf, İktidar, (Çev. Asuman Türkün), Phoenix Yayıncılık, Ankara.
  • Evren, Yiğit (2007), ”İstanbul Merkez Bölge’de Bütünleşme ve Ayrışma: 15. ISoCaRP Genç Profesyonel Plancılar Çalıştayı’nın Düşündürdükleri”, YTÜ Mim. Fak. E-Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss. 11-21.
  • Firidin Özgür, Ebru (2006), “Sosyal ve Mekansal Ayrışma Çerçevesinde Yeni Konutlaşma Eğilimleri: Kapalı Siteler, İstanbul, Çekmeköy Örneği”, Planlama Dergisi, 2006/4, ss.79-95. http://www.spo.org.tr/resimler/ekler/c1d4df596d01da6_ek.pdf (20.12.2016)
  • Görmez, Kemal (1991), Şehir ve İnsan, MEB Yayınları, Araştırma İnceleme Dizisi, İstanbul.
  • Keyder, Çağlar (1999), “Istanbul, Between the Global and the Local”, Rowman&Littlefield publication, London.
  • Kurtuluş, Hatice (2005a) “Bir ‘Ütopya’ Olarak Bahçeşehir”, İstanbul’da Kentsel Ayrışma, (Ed. Hatice Kurtuluş), Bağlam Yayıncılık, ss.77-126. S.Özkan Küresel Neoliberalizmin Kentsel… 427
  • Kurtuluş, Hatice (2005b), “İstanbul’da Kapalı Yerleşmeler Beykoz Konakları Örneği”, İstanbul’da Kentsel Ayrışma, (Ed. Hatice Kurtuluş), Bağlam Yayıncılık, ss.161-186
  • Kurtuluş, Hatice (2011), ”Gated Communities as a Represent of New Upper and Middle Classes in Istanbul”, İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 44, ss.49-65.
  • Laborit, Henri (1990), İnsan ve Kent, (Çev. Bertan Onaran), Payel Yayınları, İstanbul.
  • Marcuse, Peter (1993), “What’s so New About Divided Cities?”, International Journal of Urban and Regional Research, 17, ss. 355-365.
  • Marcuse, Peter (2005), “Enclaves Yes, Ghettos No: Segregation and the State”, Desegregating the City Ghettos, Enclaves and Inequality, (Ed. David P. Varady), State University of Newyork Press, Albany, USA
  • Öktem, Binnur (2005), “Küresel Kent Söyleminin Kentsel Mekânı Dönüştürmedeki Rolü: Büyükdere- Maslak Aksı”, İstanbul’da Kentsel Ayrışma, (Ed. Hatice Kurtuluş), Bağlam Yayıncılık, ss. 25-76.
  • Öktem, Binnur (2011), “İstanbul’da Neoliberal Kentleşme Modelinin SosyoMekansal İzdüşümleri”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (44), ss.23-40. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/5274 (20.12.2016)
  • Özkan Töre, Evrim ve Kozaman Som, Senem (2009), “Sosyo-Mekansal Ayrışmada Korunaklı Konut Yerleşmeleri: İstanbul Örneği”, MEGARON, Cilt 4, Sayı 3, ss. 121-130. http://www.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON_4_3_121_130. pdf (22.12.2016)
  • Öztürk, Salih ve Özyakışır, Deniz (2005), “Türkiye Ekonomisinde 1980 Sonrası Yaşanan Yapısal Dönüşümlerin GSMH, Dış Ticaret ve Dış Borçlar Bağlamında Teorik Bir Değerlendirmesi”, Mevzuat Dergisi, Yıl 8, Sayı 94, https://www.mevzuatdergisi.com/2005/10a/01.htm (24.12.2016)
  • Roitman, Sonia (2005), “Who Segragates Whom? The Analysis Of A Gated Community in Mendoza, Argentina”, Housing Studies, Vol. 20, No. 2, ss. 303-321.
  • Sabatini, Francisco (2006), ”The Social Spatial Segregation in the Cities of Latin America”, https://publications.iadb.org/handle/11319/716 (20.12.2016)
  • KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 14 Sayı: 2 (2017) 428
  • Şanlı, Tuğçe ve Özdemir Sönmez, Nihan (2016), “Üst Gelir Grubunun SosyoMekansal Ayrışımı ‘Ankara Bilkent Angora Evleri Örneği’ ”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 42, ss.1140-1154.
  • Uğurlu, Örgen (2013), “Neoliberal Politikalar Ekseninde Türkiye’de Kentsel Mekânın Yeniden Üretimi”, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, ss.2-12. www.ttb.org.tr (20.12.2016)
  • Yada Akpınar, İpek ve Paker Kahvecioğlu, Nurbin (2007), “Küresel İstanbul’un Mekansallaşması: ‘Kap(ı/a)lı Özel Siteler’”, IAPS-CSBE Network Kültür ve Mekan Toplantıları, Kent Kültür ve Konut, Ulusal Sempozyum 1, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, ss.168-176.