Türkiye’de Sahipsiz Hayvan Barınakları ve Barınak Hekimliği Üzerine Bir Değerlendirme

Türkiye’de sahipsiz, güçten düşmüş, terk edilmiş hayvanların barındırılması ve rehabilitasyonu için kurulan ve bu amaçla hizmet veren kurumlar, hayvan barınağı, rehabilitasyon merkezi ya da (geçici) bakımevi olarak adlandırılmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de sahipsiz hayvanların barındırıldığı, bakım ve tedavilerinin yapıldığı hayvan barınaklarında verilen hizmetlerin genel yapısı ve bu barınaklarda görev yapan veteriner hekimlerin barınak hekimliği konusundaki görüşlerinin araştırılması amaçlandı. Türkiye’nin yedi bölgesinde, her bölgeden dört il olmak üzere 28 ilde toplam 28 hayvan barınağı, çalışmanın kapsamına alındı. Konu ile ilgili mevzuat metinleri ve literatür taramaları sonucu hazırlanan veri formu (personel durumu, fiziki durum, rutin uygulamalar, personelin görev ve yetkileri ile kurum işleyişi) aracılığıyla veri toplandı. Ayrıca bu kurumlarda görev yapan 67 veteriner hekimle yüz yüze görüşme yöntemi ile barınak hekimliği konusundaki tutumları belirlenerek, görüş ve önerileri alındı. Barınaklarda personel sayısının genelde yetersiz olduğu; rutin yapılan uygulamaların aşılama, kısırlaştırma, mikroçip/kulak küpesi ile işaretleme, kayıt ve sahiplendirme vb şeklinde olduğu belirlendi. Barınak hekimliğine ilişkin uzmanlık eğitiminin verilmesi konusunda bölgelere göre farklılık olduğu (P=0.031) saptandı. Ayrıca barınak hekimlerinin tamamına yakını (%95.5), veteriner hekimin vicdanlı ve sabırlı olması gerektiğini bildirmişlerdir. Türkiye’de sahipsiz hayvan sorununun arkasında birçok neden yatmakta olup bu sorunun çözümü adına veteriner hekimler oldukça kritik bir role sahiptir. Sorunun çözümü için, kurumlar arasında işbirliğinin sağlanması ve sorumlulukların paylaşılması; veteriner hekim ve yardımcı personel istihdamının arttırılması; veteriner hekim ve yardımcı personelin eğitim ve kurslarla bilgilendirme ve bilinçlendirilmesinin sağlanmasının yanı sıra barınak sayısı ve imkânlarının arttırılması gerektiği söylenebilir.

Evaluation on Shelter Medicine and Stray Animal Shelters in Turkey

In Turkey, the institutions established to serve the purpose of sheltering and rehabilitating abandoned, weakened and stray animals are known as ananimal shelter, rehabilitation centre or a (temporary) animal sanctuary. In this study, we aim to explore the general structure of the care and treatmentservices provided in shelters in Turkey which host stray animals and to take the veterinarians’ opinions on veterinary care, who work in these shelters.Twenty-eight shelters from 28 provinces, with four cities from seven regions of Turkey, were included in this study. Data was collected through the surveyform (personnel status, physical condition, routine practices, duties and authorities of the personnel and functioning of the institution) preparedas a result of the legislation texts and literature reviews. In addition, 67 veterinarians working in these institutions were interviewed face to face todetermine attitudes about shelter practice and their opinions and recommendations were obtained. It is identified that the number of shelter stafis generally insufficient. Routine care includes vaccination, spaying, marking with microchip/ear tag, registration and adopting etc. It is determinedthat there are diffrences between regions in terms of giving specialization training for medicine in shelters (P=0.031). In addition, almost allveterinarians reported that a veterinarian should be conscientious and patient (95.5%). There are many reasons behind the problem of stray animalsin Turkey and veterinarians have critical roles to play on behalf of the solution to this problem. For solutions to the problems, proposals includeproviding cooperation between the institutions and sharing responsibilities; increasing the staf recruitment of veterinary and auxiliary staff ensuringinformation and raising the awareness of veterinarians and assistants by training and courses; increasing the number and opportunities of shelters.

PDF

___

1. Melikoğlu B, Uğurlu A: Kent yaşamında sokak hayvanlarına etik bir değerlendirme (Çözülebilir bir sorun mu? Gözden çıkarılan bir tür mü?). Türkiye Biyoetik Derneği Biyoetik Araştırmaları. Türkiye Biyoetik Derneği Yayını No: XVI, 93-100, 2012.
2. Demir Erol E: Sokak hayvanları ve hayvan bakım evleri. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi, 5 (59): 70-73, 2018.
3. Dodurga T: Köpeklerde popülasyon yönetimi. https://slideplayer.biz.tr/ slide/1887058/; Accessed: 15.09.2018.
4. FECAVA - Federation of European Companion Animal Veterinary Association: Promoting veterinary leadership in stray dog control in Europe, http://www.fve.org/uploads/publications/docs/004_stray_dogs_position_ paper_adopted_22_may_2015.pdf; Accessed: 16.08.2015
5. Resmi Gazete: Hayvanları Koruma Kanunu, No: 5199. https://www.tbmm. gov.tr/kanunlar/k5199.html; Accessed: 16.01.2018.
6. Büyüköztürk Ş: Sosyal Bilimlerde veri Analizi El Kitabı. Pegem Yayınevi, Ankara, 2011.
7. Anonymous: 1. Sokak Hayvanları Refahı Kongresi Sonuç Bildirgesi. İstanbul, 09-11 Mayıs, 2016.
8. Association of Shelter Veterinarians (ASV): Shelter terminology. https://www.sheltervet.org/assets/PDFs/shelter%20terminology.pdf; Accessed: 15.09.2018.
9. Stevens BJ, Gruen ME: Training veterinary students in shelter medicine: A service-learning community-classroom technique. J Vet Med Educ, 41 (1): 83- 89, 2014. DOI: 10.3138/jvme.0813-105R
10. Arslan M: İstanbul’da sokak hayvanları sorununa farklı bakış açıları. 1. Sokak Hayvanları Refahı Kongresi, 09-11 Mayıs, İstanbul, 14, 2016.
11. Yalçın E: Barınak ve geçici bakım evi standartları ve sosyal yaşam. 1. Sokak Hayvanları Refahı Kongresi, 09-11 Mayıs, İstanbul, 50-52, 2016.
12. Signal TD, Taylor N: Attitudes to animals: Demographics within a community sample. Soc Anim, 14 (2): 147-157, 2006. DOI: 10.1163/156853006776778743
13. Özkul T, Sarıbaş T, Uzabacı E, Yüksel E: Türk toplumunun hayvan hakları kavramına yaklaşımının belirlenmesine yönelik bir araştırma: I. Demografik özelliklerine göre tutum analizi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 19 (1): 167-171, 2013. DOI: 10.9775/kvfd.2012.7427
14. Şenpolat AK: 99 Soruda Hayvan Hakları. Okyanus Yayınları, İstanbul, 2015.
15. Paul ES: Emphaty with animals and with humans: Are they linked? Anthrozoös, 13 (4): 194-202, 2000. DOI: 10.2752/089279300786999699
16. Paul ES, Serpell JA: Childhood pet keeping and humane attitudes in young adulthood. Anim Welf, 2, 321-337, 1993.