DEVRİM SARIPINAR AKSU, Ali KARADENİZ, Meltem ŞİRELİ, Nesrin SULU

Sakız koyunlarında gebelik ve doğum sonrası dönemde belirlenen bazı hematolojik değerler

Bu çalışmada Sakız koyunlarında gebelik dönemi boyunca ve gebelik sonrası ilk aydaki hematolojik bulguların belirlenmesi, diğer ırklarla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada İzmir ili Çeşme yöresinde yetiştirilen 3-4 yaşlarında 10 gebe Sakız koyunu kullanıldı. Koyunlar gebelik süresince mera beslemesine tabi tutuldu. Gebeliğin her ayında ve doğum sonrası ilk ayda alınan kanlardan alyuvar, akyuvar, hemoglobin, hematokrit, sedimentasyon, akyuvar formülü ile ortalama alyuvar hacmi (OAH), ortalama alyuvar hemoglobini (OAHb) ve ortalama alyuvar hemoglobin derişim değerleri (OAHbD) belirlendi. Bu değerler istatistiksel yöntemle değerlendirildi ve aylar arasındaki farklılıklar tespit edildi. Sonuç olarak gebelik boyunca alyuvar, hemoglobin, hematokrit de-ğerlerinde ve eozinofil yüzdesindeki istatistiksel önem ifade eden düşüşler görülürken (p

Anahtar Kelimeler:

gebelik, gebelik süresi, doğum sonrası dönem, alyuvar sayısı, hematokrit, hemoglobin, lenfositler, çökelme, eozinofil, karşılaştırmalar, koyun

Some haematological parameters determined during pregnancy and afteregnancy in sakız sheep

In this study it was aimed to determine the hematological results of Sakız sheep during gestation period and after the first month of gestation period, and to compare it with other species. Ten pregnant Sakız sheep from Izmir-Çeşme region were used in this study. The sheep were 3-4 years old and they were fed in pasture during pregnancy. The blood was taken every month during pregnancy and the red blood cell, leucocyte, hemoglobine, hematocrite, sedimentation, leucocyte formulation, average volume of red blood cell (MCV), average volume of red blood cell hemoglobine (MCH), average volume of red blood cell hemoglobine concentration (MCHC) were determined. The data were evaluated statistically and the difference between groups were determined. As a result during pregnancy, there were statistically significant increases (p<0.05) in lymphocyte rate and sedimentation value while the values of red blood cell, hemoglobine and hematocrite and also the percentage of eosinophile were decreased significantly (p<0.05).

Keywords:

pregnancy, gestation period, postpartum period, erythrocyte count, haematocrit, haemoglobin, lymphocytes, sedimentation, eosinophils, comparisons, sheep,

PDF

___

1.Aytuğ CN, Alaçam E, Özkoç Ü, Yalçın BC, Gökçen H, Tür- ker H: Koyun, Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği. TÜM VET Hayvancılık Hizmetleri Yayını, No: 2, 1990.
2.Swenson MJ, Reece WO: Dukes Physiology of Domestic Animals. 11th Edition. Cornel University Press, Ithaca and London, 1993.
3.Feldman BF, Zinkl JG, Jain NC: Schalm s Veterinary Hema- tology. 5th Edition. Lippincott Williams&Wilkins, Canada, 2000.
4.Schalm OW, Jain NC, Carrol EJ: Veterinary Hematology. 3rd Ed. Lea and Febiger, Philadelphia, 1975.
5.Yılmaz B: Fizyoloji. 2. Baskı. Feryal Matbaacılık. Ankara, 2000.
6.Van Buul EJ, Steegers EA, Jongsma HW, Eskes TK, Tho mas CM, Hein PR: Haematologcal and biochemical profile of uncomplicated pregnancy in nulliparous women; a longitudi nal study. Neth J Med, 46(2): 73-85, 1995.
7.Galip N, Yaman K, Cengiz F, Ak İ, Ay dm C: Farklı konsant re yemlerle beslemenin Merinos kuzularında bazı kan değerleri ve canlı ağırlık artışı üzerine etkisi. UÜ Vet Fak Derg, 16(1-3): 109-117, 1997.^
8.Yiğit A, Kısa Ü, Arikan Ş, Akçapmar H, Taşdemir U: Sakız x Karayaka melezi Gl koyunlarının kan parametreleri üzerine cinsiyet ve yaşın etkisi. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 49(2): 101- 106,2002.
9.Çelebi F, Uzun M: Tuj ve Morkaraman koyunlarının bazı hematolojik değerleri. Vet Bil Derg, 16: 103-108,2000.
10.Yiğit A, İriadam M, Sağmanlıgil V, Emre B: Şanlıurfa yöresinde yetiştirilen İvesi koyunlarına ait bazı hematolojik de ğerler. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 49(1): 31-34, 2002.
11.Merck E: Clinical Laboratory Merck. 11th Edition of Medicochemical Investigation Methods, Germany, 1974.
12.Konuk T: Pratik Fizyoloji I. 2. Baskı. Ankara Üniv.Basımevi, Ankara, 1981.
13.Eksen M, Ağaoğlu ZT, Keskin E: Sağlıklı Hamdani (hareke- hareke) koyunlarında bazı hematolojik değerler. SÜ Vet Fak Derg, 8: 37-40, 1992.
14.Yılmaz B, Emre B: Akkaraman kuzularda bazı hematolojik araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 28,144-156, 1981.
15.Yılmaz B: Hormonlar ve Üreme Fizyolojisi. 1. Baskı. Feryal Matbaacılık. Ankara, 1999.
16.Mostello D, Chalk C, Khoury J, Mack CE, Siddiqi TA, Clark KE: Chronic anemia in pregnant ewes: Maternal and fetal effects. AmJPhysiol, 261(5 Pt 2): R1075-1083, 1991.
17.Bildik A, Yur F, Belge F, Değer Y, Dede S: Hamdani koyun larında bazı kan parametrelerinin araştırılması. Vet Bil Derg, 13(1): 17-21, 1997.
18.Mbassa GK, Poulsen JS: Influence of pregnancy, lactation and environment on haematological profiles in Danish land-race dairy goats (Capra hircus) of different parity. Comp Bioc-hemPhysiol B, 100(2): 403-412,1991.
19.Oduye OO: Haematological values of Nigerian goats and sheep. Trop Anim Health Prod, 8(3): 131-136, 1976.
20.Luque EH, Monte GS: Progesterone promotes a massive in filtration of the rat uterine cervix by the eosinophilic poly- morphonuclear leukocytes. Anat Rec, 223(3): 257-265,1989.
21.Knudsen UB, Uldbjerg N, Rechberger T, Fredens K: Eosinophils in human cervical ripening. Eu J Obstet Gynecol and ReproBiol, 72: 165-168, 1997.
22.Robertson SA, Mau VJ, Young IG, Matthaei KI: Uterine eosinophils and reproductive performance in interleukin-5 deficient mice. J Reprod Fertil, 120(2): 423-432, 2000.
23.Sferruzzi-Perri AN, Robertson SA, Dent LA: Interleukin-5 transgene expression and eosinophilia are associated with retarded mammary gland development in mice. Biol Reprod, 69(1): 224-233, 2003.
24.Ramos JG, Varayoud J, Kass L, Rodriguez H, Munoz te Toro M, Montes GS, Luque EH: Estrogen and progesterone modulation of eosinophilic infiltration of the rat uterine cervix. Steroids, 65(7): 409-414, 2000.
25.Cengiz F, Galip N, Yavuz HM: Broylerlerde mısır ve soyaya dayalı rasyonlara enzim katılmasının hematolojik değerler üzerine etkisi. UÜ Vet Fak Derg, 16(1-3): 75-83,1997.