BAŞARAN KARADEMİR

Kış koşulları altındaki Akkaraman ve tuj koyunlarının yaş ve cinsiyetegöre serum bakır ve çinko düzeyleri

Bu çalışmanın amacı Akkaraman ve Tuj koyunlarının kış koşullarında yaş ve cinsiyete göre serum bakır (Cu) ve çinko (Zn) düzeylerini araştırmaktı. Araştırmada toplam 32 (Akkaraman: 16, Tuj: 16 ) koyun kullanıldı. Serum Cu ve Zn ölçümler için atomik absorbsiyon spektrofotometre, alev sistemi kullanıldı. Araştırma sonuçlarına göre serum Cu düzeyleri Akkaraman ırkında: 105.70±5.30 μg/dl, Tuj ırkında 104.40±6.60 μg/dl, gençlerde 105.20±4.90 μg/dl, erginlerde 104.90±6.40 μg/dl, erkeklerde 101.60±9.30 μg/dl, dişilerde 106.20±4.70 μg/dl olarak tespit edildi. Serum Zn düzeyleri Akkaraman ırkında: 92.70±10.00 μg/dl, Tuj ırkında 85.40±6.10 μg/dl, gençlerde 113.80±9.10 μg/dl, erginlerde 69.8±3.50 μg/dl, erkeklerde 94.80±13.00 μg/dl, dişilerde 87.10±6.70 μg/dl olarak gözlendi. Sonuç olarak, Cu bakımından gruplar arasında istatistikî fark gözlenmedi. Zn bakımından yalnızca yaş grupları arasındaki fark erginlere oranla gençlerde yüksek olacak şekilde önemli bulundu (P

Anahtar Kelimeler:

çinko, koyun ırkları, kış, cinsiyet, Akkaraman, Tuj, yaş, bakır

Serum copper and zinc levels of Akkaraman and tuj sheep according to age and sex under the winter condition

The purpose of this study was to investigate the serum levels of Copper (Cu) and Zinc (Zn) of Akkaraman and Tuj sheep according to age and sex under the winter condition. Total of 32 sheep (Akkaraman: 16 and Tuj: 16) were used for this investigation. Atomic absorption spectrometer, flame system was used for serum Cu and Zn measurements. As a result, serum Cu levels were determined as follows; Akkaraman sheep: 105.70±5.30 μg/dl, Tuj sheep: 104.40±6.60 μg/dl, young: 105.20±4.90 μg/dl, adult: 104.90±6.40 μg/dl, male: 101.60±9.30 μg/dl, female: 106.20±4.70 μg/dl. Serum Zn levels were observed as follows; Akkaraman sheep: 92.70±10.00 μg/dl, Tuj sheep: 85.40±6.10 μg/dl, young: 113.80±9.10 μg/dl, adult: 69.8±3.50 μg/dl, male: 94.80±13.00 μg/dl, female: 87.10±6.70 μg/dl. Consequently, according to Cu, any statistical difference was observed between groups. According to Zn, there only was a significant difference between age groups where young value significantly higher Zn level as compared to adult (P<0.01).

Keywords:

zinc, sheep breeds, winter, sex, Akkaraman, Tuj, age, copper,

PDF

___

Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML: Clinical biochemistry of domestic animals. Fifty edition. Academic Press New York, 1997.
Atasoy N: Tiftik keçilerinin serum ve kıllarında bakır ile çinko düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniv Sağlık Bil Derg, 4(1-2): 44-47, 1998.
Kurt D, Denli O, Kanay Z, Güzel C, Ceylan K: Diyarbakır ölgesinde Akkaraman koyunlarında kan serumunda Cu, Zn, Se ve yünde Cu, Zn düzeylerinin araştırılması. Tr J Vet Anim Sci, 25, 431-436, 2001.
Ozan S: Karacabey merinos koyunlarında yapağı dökümü ile kanda çinko bakır düzeyleri arasında ilişkiler. Selçuk Üniv Vet Fak Derg, 1, 133-142, 1985.
Radostits OM, Gay CC, Blood DC, Hinchcliff KW: Veterinary Medicine. 9th ed. WB Sounders comp. Ltd. London, 2000.
Dewes HF: The rate of soil ingestion by dairy cows and the effect on available copper, calcium, sodium and magnesium. New Zealand Vet J, 44, 199-200, 1996.
Karademir B, Kaya İ: Kars ilinde sığırlarda mineral madde açığının saptanması üzerine bir araştırma. Lalahan Hay Arşt Derg, 41 (1): 21-30, 2001.
Ergün A: Mineral elementler. In, Ergün A, Tuncer Ş (Ed): Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları. s.77-91, Medipress, Ankara, 2001.
McDonald P, Edwards RA, Greenhalgh JFD, Morgan CA: Animal Nutrition. 5th ed. Longman Scientific & Technical, New York, 1995.
McCaughan CJ: Treatment of mineral disorders in cattle. Vety Clin North Am: Food Anim Pract, 8(1): 107-145, 1992.
McDowell LR: Minerals in animal and human nutrition. Academic Pres Inc. London, 1992.
Kaya N, Utlu N, Uyanık BS, Özcan A: The serum zinc and copper values of the Morkaraman and Tuj sheep grown up in the pasture condition in and around Kars. Tr J Vet Anim Sci, 22, 399-402, 1998.
Erdoğan S, Erdoğan Z, Şahin N: Mevsimsel olarak merada yetiştirilen koyunlarda serum bakır, çinko ve seruloplazmin düzeyleri ile yün bakır çinko değerlerinin araştırılması. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 50, 7-11, 2003.
Kalkan C, Yılmaz B, Türköz Y, Kaygusuzoğlu E, Çetin H, Deveci H, Apaydın AM, Öcal H: İneklerde tohumlama sonrası 21 gün boyunca kan serumu ve plazması çinko (Zn) ve bakır (Cu) düzeylerinin gebelik bakımından değerlendirilmesi. FÜ Sağlık Bil Dergisi (Vet), 13 (3): 367-372, 1999.
Erel Ö, Gürel MS, İlhan N, Özdemir Y: Lepra ve tüberkülozda serum bakır ve çinko düzeyleri. Fırat Tıp Derg, 2, 295-298, 2001.
Miller ER: Mineral-disease interactions. J Anim Sci, 60 (6): 1500-1507, 1985.
Öztabak K, Özpınar A: Yeni doğan kuzuların kolostrum ve inek sütüyle beslenmesinin serum bakır ve çinko düzeylerine etkisi. İstanbul Üniv Vet Fak Derg, 31(1): 75-81, 2005.
Preston TR, Leng RA: Matching ruminant productıon systems with available resorces in the tropics and sub-tropics. Penambul Books, Armidale, 1987.
Çimtay İ, Ölçülü A: Elazığ yöresinde klinik olarak sağlıklı görünen sığırlarda kan plazması ve kıl bakır değerleri üzerinde araştırmalar. Tr J Vet Anim Sci, 24, 267-273, 2000.
Abubijleb AL: Ternary Copper (II) complexes of the anticonvulsant drug valproate with diimines as superoxide dismutase mimics. J Inorganic Biochem, 68 (3): 167-175, 1997.
Müler J, Schübl D, Maichle-Mössmer C, Strahle J, Weser: Structure-function correlation of Cu(II)- and Cu(I)-di-Schiffbase complexes during the catalysis of superoxide dismutation. J Inorganic Biochem, 75, 63-69, 1999.
Can R, Çimtay İ, Eröksüz Y: Elazığ yöresinde bir buzağıda doğal çinko yetersizliği olgusu. Tr J Vet Anim Sci, 23, 225-228, 1999.
Gücüş Aİ, Öncüer A, Kalkandelen G, Bakioğlu T: Koyun ve sığırlarda plazma çinko düzeyinin bölgesel ve mevsimsel değişimleri. I. Ulusal Çinko Kongresi. 12-16 Mayıs, 629-636, Eskişehir, 1998.
Kelly WR: Veterinary Clinical Diagnosis. Baillière Tindal, London, 1984.
Balk M, Kızılarslan D, Saydam G, Türkmen A, Himmetoğlu T: Serum magnezyum düzeylerinin tayini için kullanılan xylidyl blue ve calmagite boya bağlama yöntemlerinin karşılaştırılması. Turk J Biochem, 28 (1): 12-16, 2003.
Minitab: Minitab reference manuel. Release 12.1 for Windows. Minitab Inc, USA, 1998.
Altıntaş A, Fidancı UR: Evcil hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 40(2): 173-186, 1993.
Çamaş H, Bildik A, Gülser F: Investigation on some trace elements (Cu, Mo, Zn, Co, Mn) and sulphtate in soil, Grass and Sheep’s blood. YYÜ Vet Fak Derg, 10 (1-2): 87-91, 1999.
Değer Y, Dede S: Koyun kanında iz element (Zn ve Cu) analizi için kulanılan bazı numune hazırlama metodlarının karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniv Sağlık Bil Derg, 6(1-2): 5-8, 2000.