MEHMET BOZKURT ATAMAN, MEHMET AKÖZ, MURAT FINDIK, Erdal SABAN

Geçiş dönemi başındaki akkaraman melezi koyunlarda farklı dozda flourogestene acetate, norgestomet ve PGF2α ile senkronize östrüslerin uyarılması

Bu çalışmada, geçiş dönemi başındaki koyunlarda farklı progesteron ve PGF2α uygulamalarının, östrüs senkronizasyonu ve ovaryum aktivitesini uyarmadaki etkisi araştırıldı. Araştırmada toplam 75 koyun kullanıldı ve koyunlar 5 gruba ayrıldı. Birinci gruptaki koyunlara (n=15) 30 mg flourogesterone acetate (FGA-30), ikinci gruptaki koyunlara (n=15) 40 mg flourogestene acetate (FGA-40) içeren süngerler vagina içine yerleştirildi. Her iki gruptaki süngerler 12 gün sonra uzaklaştırıldı. Üçüncü gruptaki koyunlara (n=15) 3 mg Norgostomet içeren kulak implantı (N-İMPLANT) kulak derisi altına yerleştirildi ve 9 gün sonra uzaklaştırıldı. Dördüncü gruptaki koyunlara (n=15) Tiaprost tromethamine (PGF2α; 0.294 mg) 9 gün arayla iki kez kas içi yolla enjekte edildi. Beşinci grup (n=15) kontrol olarak oluşturuldu. Vaginal süngerlerin, implantların çıkarılmasını ve ikinci PGF2α enjeksiyonunu takiben tüm çalışma gruplarındaki koyunlara kas içi yolla 600 IU PMSG enjekte edildi. Östrüste oldukları belirlenen koyunlara doğal aşım yaptırıldı. Östrüs görülme oranları FGA-30 ve N-İMPLANT gruplarında (%93.3), FGA-40 grubunda (%86.6) ile PGF2α (%53.3) ve Kontrol (%26.6) gruplarına göre istatistiki açıdan önemli şekilde yüksek belirlendi. Gebelik oranları ise FGA-30 (%93.3) ve N-İMPLANT (%93.3) gruplarında, PGF2α (%53.3) grubuna göre belirgin olarak yüksek bulundu. Kuzulama oranı açısından deneme grupları arasında önemli bir farklılık gözlenmedi. Çoklu doğum oranı N-İMPLANT grubunda (%35.7), PGF2α (%0.0) grubuna göre belirgin olarak yüksek bulundu. Sonuç olarak, geçiş dönemi başındaki koyunlarda PGF2α‘nın çift doz uygulanmasıyla farklı progesteron tedavileri kıyaslandığında PGF2α‘nın yeterli cevap oluşturamadığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler:

kızgınlık, gebelik oranları, progesteron, prostaglandinler, koyun, eş zamanlama, Akkaraman, doğum oranı, melez ırklar, koyunlar

Induction of synchronized oestrus in akkaraman cross-bred ewes treated with prostaglandine F2 Alpha, norgestomet and sponges impregnated with different doses of fluorogestene acetate at the beginning transitional period

The efficiency of different progesterone and PGF2α treatments in the induction of ovarian activity and synchronization of oestrus was investigated the beginning transitional period in sheep. A total of 75 ewes were used in the experiment. Animals were divided into 5 groups. Vaginal sponges containing either 30 mg or 40 mg fluorogestene acetate (FGA) were inserted into the vagina of ewes in the first (FGA-30; n=15) and second (FGA-40; n=15) groups, respectively. The sponges were withdrawn after 12 day. In the third group of ewes (n=15), ear implants containing 3 mg norgestomet (N-IMPLANT) were inserted subcutaneously and removed after 9 day. In the fourth group (n=15), Tiaprost tromethamine (PGF2α; 0.294 mg) was intramuscularly injected twice at an interval of 9-d. The control (Control) group is consisted of 15 ewes. After the second PGF2α injections and the withdrawal of the sponges and implants, 600 IU PMSG was injected to all ewes in the FGA-30, FGA-40, N-Implant and PGF2α groups. After the detection of oestrus ewes, they were naturally mated. Oestrus response rates were significantly higher in the groups FGA-30 (93.3%), and N-IMPLANT (93.3%) than those in the groups PGF2α (53.3%) and Control (26.6%). However, oestrus rates in the group FGA-40 were only significantly higher (86.6%) than those in the group Control (26.6%). The pregnancy rates in the groups FGA-30 (93.3%) and N-IMPLANT (93.3%) were significantly higher than that in the group PGF2α (53.3%). No significant difference was observed among the groups FGA-30, FGA-40, N-IMPLANT and PGF2α with respect to lambing rates. Multiple birth rates were significantly higher in the group N-IMPLANT (35.7%) than in the group PGF2α (0.0%). As a conclusion, a double dosed application of PGF2α was observed to be inefficient compared to different progesterone treatments in ewes the beginning transitional period.

Keywords:

oestrus, pregnancy rate, progesterone, prostaglandins, sheep, synchronization, Akkaraman, birth rate, crossbreds, ewes,

PDF

___

1. Strmsnik L, Pogacnik M, Cebulj Kadunch N, Kosec M: Examination of estrus cycle and early pregnancy in sheep using transrectal ultrasonography. Slov Vet Res, 39, 47-58, 2002.
2.Ginther OJ, Kot K, Wiltbank MC: Associations between emergence of follicular waves and fluctuations in FSH concentrations during the estrus cycle in ewes. Theriogenology, 43, 689-703, 1995.
3.Rhind SM, Mcneily AS: Effects of level of food intake on ovarian follicle number, size and steroidogenic capacity in the ewe. Anim Reprod Sci, 52, 131-138, 1998.
4.Zarkawi M, Al-Meretani MR, Wardeh MF: Induction of synchronized estrus and early pregnancy diagnosis in Syrian Awassi ewes, outside the breeding season. Small Rumin Res, 33, 99-102, 1999.
5.Kaya A: Anöstrüs dönemindeki koyunlarda melatonin ve koç etkisi uygulamalarının bazı üreme parametrelerine etkileri. Doktora Tezi. Selçuk Üniv Sağlık Bil Enst, Konya, 1996.
6.Larsson B, Gustafsson A, Nasholm A, Bjurström L: A programme for estrus synchronization and embryo transfer in sheep. Reprod Dom Anim, 26, 301-308, 1991.
7.Jöchle W, Irvine CHG, Alexander SL, Newby TIJ: Release of LH, FSH and GnRH into pituitary venous blood in mares treated with PGF analoque, luprositol, during the transition period. J Reprod Fert Supll, 35, 261-267, 1987.
8.Schrick FN, Inskeep EK: Determination of early pregnancy in ewes utilizing transrectal ultrasonography. Theriogenology, 40, 295-306, 1993.
9.Inal S: Biyometri. Selçuk Üniv Vet Fak Basımevi, Konya, s. 17, 1998.
10.Simonetti L, Blanco M.R, Gardon JC: Estrus synchronization in ewes treated with sponges impregnated with different doses of medroxyprogesterone acetate. Small Rumin Res, 38, 243247, 2000.
11.Tsakalof P, Trikas M, Parlitsis J, Karagiannidis A: Results of estrus synchronization in sheep with suncutaneous implants and intravaginal sponges in three different seasons of the year. Detio-tis-Ellinikis-Etairerias, 32, 330-340, 1981.
12.Semacan A, Kaya A, Erdem H, Gökmen M: Anöstrüs dönemindeki koyunlarda ovaryum aktivitesinin uyarılmasında PGF2α‘nın etkisi. Hay Araş Derg, 10, 43-46, 2000.
13.Jöchle W, Schneemann W, Grunert E: Clinical response in anestrus dairy cows with high or low blood progesterone levels to treatment with the PGF analoque Alfaprostol. Zuchthygiene, 24, 57-66, 1989.
14.Romano JE, Rodas E, Ferreira A, Lago I, Benech A: Effects of progestagen, PMSG and artificial insemination time on fertility and prolificacy in Corriedale ewes. Small Rumin Res, 23, 157-162, 1996.
15.Maxwell WMC, Barnes DR: Induction of estrus in ewes using a controlled internal drug release device and PMSG. J Agric Sci, 106, 201-203, 1986.
16. Harvey TG, Johnson DL, Tervit HR, Welch RAS: Synchronization and artificial insemination of ewes-techniques which have possible commercial application. Proc New Zealand Soc Anim Prod, 44, 7-9, 1984.
17.Riitta Sormunen C, Maarit S: Out-of-season lambing of Finnish Landrace ewes. Small Rumin Res, 31, 265-272, 1999.
18.Knights M, Maze TD, Bridges PJ, Lewis PE, Inskeep EK: Short-term treatment with a controlled internal drug releasing (CIDR) device and FSH to induce fertile estrus and increase prolificacy in anestrus ewes. Theriogenology, 55, 1181-1191, 2001.
19.Hamra AH, McNally JW, Marcek JM, Carlson KM, Wheaton JE: Comparison of progesterone sponges, cronolone sponges and controlled internal drug release dispenser on fertility in anestrus season. Anim Reprod Sci, 18, 219-226, 1989.
20.Ainsworth L, Wolynetz MS: Synchronization of estrus and reproductive performance of ewes treated with synthetic progestogens administered by subcutaneous ear implant or by intravaginal sponge pessary. J Anim Sci, 54, 1120-1127, 1982.
21.Tritschler JP, Duby RT, Parsons MJ, Giordano DJ: Comparison of 2 progestogens during out-of-season breeding in commercial ewe flock. Theriogenology, 35, 943-952, 1991.
22.Aytuğ CN, Alaçam E, Özkoç Ü, Yalçın BC, Gökçen H, Türker H: Koyun-Keçi hastalıkları yetişticiliği, TÜMVET Hayvancılık Hizmetleri Yayınları, Teknografik Matbaası, İstanbul, No. 2, 1990.
23.Greyling JPC, Van Niekerk CH: Different synchronization techniques in Boer goat do outside the normal breeding season. Small Rumin Res, 5, 233-243, 1991.
24.Kaya A, Ataman MB, Karaca F,Yıldız C, Çoyan K, Aksoy M, Ergin A: Konya merinosu koyunlarında melatonin, progesteron-PMSG ve koç etkisi uygulamalarının erken anöstrüs döneminde bazı üreme parametrelerine etkileri. Hay Araş Derg, 8, 5-10, 1998.