Yaşar GÖZ, BİLAL DİK, ÖZLEM ORUNÇ KILINÇ, ALİ BİLGİN YILMAZ, LOĞMAN ASLAN

Chewing Lice (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) on Several Species of Wild Birds around the Lake Van Basin, Van, Eastern Turkey

Bu çalışma Doğu Anadolu'daki yabani kuşlardaki çiğneyici bit türlerini belirlemek amacıyla Nisan 2013-Eylül 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yaban Hayvanlarını Koruma Merkezine getirilen 108 yaralı kuş bit yönünden incelenmiştir. Kuşların tüyleri bit yönünden makroskobik olarak muayene edilmiş, toplanan bitler %70'lik alkol içinde saklanmış, %10'luk KOH'de saydamlaştırıldıktan sonra Kanada balsamı ile lamlara yapıştırılmıştır. İncelenen 108 kuşun %14.95'i en az bir bit türü ile enfeste bulunmuş ve enfeste kuşlarda 15 cinse ait 19 bit türü saptanmıştır. Beç tavuğundan (Numida meleagris) Goniocotes megalocephalus (Uchida, 1916); Van Gölü Martısı (Larus armenicus)'ndan Actornitophilus piceus lari (Packard, 1870); Kızıl Şahin (Buteo rufinus)'den Kurodaia fulvofasciata (Piaget, 1880); Kaya Kartalı (Aquila chrysaetos)'ndan Laemobothrion sp.; Yaban Kazı (Anser anser)'ndan Trinoton anserinum (Fabricius [J.C.], 1805) ve Holomenopon sp., Türkiye'den ilk kez bu çalışma ile bildirilmiştir

Doğu Anadolu'da Van Gölü Havzası Çevresinde Bulunan Çeşitli Yabani Kuş Türlerinde Saptanan Çiğneyici Bit (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) Türleri

This study was performed to detect chewing lice on the wild birds in Eastern Turkey, between April 2013-September 2014. 108 injured birds brought to Wild Animal Protection Center of Yüzüncü Yıl University were examined for louse. The feathers of each bird specimens were inspected for louse, macroscopically. Collected lice samples on the birds were preserved in 70% ethyl alcohol and mounted on slides in Canada balsam after transparented in 10% KOH. Fifteen (14.95%) out of the 108 were found to be infested with at least one chewing louse species. Nineteen lice species in 15 genera were found on the infested birds. Goniocotes megalocephalus (Uchida, 1916) on the Helmeted Guineafowl (Numida meleagris); Actornithophilus piceus lari (Packard, 1870) on the Armenian Gull (Larus armenicus); Kurodaia fulvofasciata (Piaget, 1880) on the Long-legged Buzzard (Buteo rufinus); Laemobothrion sp. on the Golden Eagle (Aquila chrysaetos); Trinoton anserinum (Fabricius [J.C.], 1805) and Holomenopon sp. on the Greylag Goose (Anser anser) were recorded for the first time from Turkey in this study

___

Clayton DH, Adams RJ, Bush SH: Phthiraptera, the Chewing lice. In, Atkinson CT, Thomas NJ, Bruce Hunter D (Eds): Parasitic Diseases of Wild Birds. Wiley-Blackwell Publication, Ames, Iowa, USA, 2008.
Cohen M, Greenwood T, Fowler JA: The louse Trinoton anserium (Amblycera: Phthiraptera), an intermediate host of Sarconema eurycerca (Filarioidea: Nematoda), a heartworm of swans. Med Vet Entomol, 5, 101- , 1991.
Şekercioğlu ÇH: A birder's guide to Turkey. Living Bird, 26 (1): 14-23, 2006
Diyarbakır Olay Gazetesi: Van Gölü Kuş Cenneti. http://www.byegm. gov.tr/25/12/2013.
Özdemir A, Durmuş A: A study on bird species under threat and avifauna of Erçek Lake. Sci Res Essays, 4 (10): 1006-1011, 2009.
Yarar M, Magnin G: Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, 1997.
Price RD, Hellenthal RA, Palma RL, Johnson KP, Clayton DH: The Chewing Lice: World Checklist and Biological Overviev. Illinois Natural History Survey Special Publication, 24, 2003.
Açıcı M, Adam C, Gürler AT, Erciyas K, Bölükbaş CS, Umur Ş: Chewing lice (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) from some wild birds in the Kızılırmak Delta (Turkey). Travaux du Muséum National d'Histoire Naturelle, 54 (2): 395-407, 2011.
Dik B, Şekercioğlu ÇH, Kırpık MA: Chewing lice (Phthiraptera) species found on birds along the Aras River, Iğdır, Eastern Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17, 567-573, 2011. DOI: 10.9775/kvfd.2011.4075
Dik B, Erdoğdu Yamaç E, Uslu U: Chewing lice (Phthiraptera) found in wild birds in Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17, 787-794, 2011. DOI: 9775/kvfd.2011.4469
Dik B: New records of Chewing lice (Phthiraptera) from some bird species in Turkey. Türkiye Parazitol Derg, 38, 168-173, 2010.
İnci A, Dik B, Kibar M, Yıldırım A, Düzlü Ö: Chewing lice (Phthiraptera) species in wild birds in Cappadicia Region, Turkey. Türkiye Parazitol Derg, 34, 174-178, 2010. DOI: 10.5152/tpd.2010.07
Dik B, Uslu U: Konya Hayvanat Bahçesi'ndeki kanatlı hayvanlarda görülen çiğneyici bit (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) türleri. Türkiye Parazitol Derg, 33, 43-49, 2009.
Aksın N: Elazığ yöresinde yabani kazlarda bit infestasyonu. Turk J Vet Anim Sci, 28, 87-90, 2004.
Kılınç ÖO, Biçek K, Özdal N, Oğuz B: Van Gölü çevresinde yaşayan martılarda (Larus michahellis, Naumann 1840) bulunan çiğneyici bit
(Phthiraptera) türleri. YYU Vet Fak Derg, 24 (3): 117-121, 2013.
Dik B, Yamaç E, Uslu U: Studies of chewing lice (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) species from domestic and wild birds in Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 19, 553-560, 2013. DOI: 10.9775/kvfd.2012.8207
Dik B, Uslu U: Mallophaga (Insecta) species occurring on storks (Ciconia ciconia Limneaus, 1758). Türkiye Parazitol Derg, 30 (3): 220-225,
Esatgil MU, Efil İİ, Tüzer E: Two chewing lice species, Colcocephalum subzerafae and Laemobothrion tinnunculi, on a kestrel (Falco naumanni) in İstanbul: Two new records from Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 18 (Suppl-A): A241-A244, 2012. DOI: 10.9775/kvfd.2012.6313
İnci A, Yıldırım A, Dik B, Düzlü Ö: Current knowledge of Turkey's louse fauna. Türkiye Parazitol Derg, 34, 212-220, 2010. DOI: 10.5152/ tpd.2010.17
Dik B: Türkiye'deki evcil ve yabani kanatlılarda bulunan çiğneyici bit (Phthiraptera) türleri. Türkiye Parazitol Derg, 34, 55-60, 2010.
Açıcı M, Umur Ş, Gürsoy A: Yabanıl bir kuğuda Trinoton anserium olgusu. XIV. Ulusal Parazitoloji Kongresi, İzmir, 18-25 Eylül, 225-226, 2005.
Dik B, Uslu U: Studies on chewing lice (Phthiraptra) species on some duck (Anseriformes: Anatidae) species at Lake Akşehir, Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 18, 1055-1060, 2012. DOI: 10.9775/kvfd.2012.7020
Clay T: A key to the species of Actornithophilus Ferris with notes and descriptions of new species. Bull Brit Mus (Nat Hist), Entomology, 11, 189- , 1962.
Stranger RH, Palma RL: Lice (Insecta:Phthiraptera) from some Australian birds. Rec Aust Mus, 19, 169-186, 1998.
Nelson RC, Price RD: The Laemobothrion (Mallophaga: Laemobothridae) of the Falconiformes. J Med Entomol, 2, 249-257, 1965.
Price RD, Beer JR: Species of Colpocephalum (Mallophaga: Menoponidae) parasitic upon the Falciformes. Can Entomol, 95, 731-763, 1963.
Price RD, Beer JR: The genus Kurodaia (Mallophaga: Menoponidae) from the Falconiformes, elevation of the subgenus Falcomenopon to generic rank. Ann Entomol Soc Am, 56, 379-385, 1963. DOI: 10.1093/ aesa/56.3.379
Timmermann G: Revision der bei Seeschwalben schmarotzenden Kletterfederlinge der Gattung Quadreceps (Clay u. Meinertzhagen). Zool Anz, 148 (3/4): 71-87, 1952.
Timmermann G: Studien über Mallophagan aus den sammlungen des Britishchen Museums (Nat. Hist.), London. Ann Mag Nat Hist, 12, 513- , 1955.
Uchida S: Bird-infesting Mallophaga of Japan (II). (Genera Goniodes and Goniocotes). Annot Zool Japon, 9 (2): 82-88, 1916.
Merdivenci A: Türkiye'nin Entomolojik Coğrafyası. In, Unat EK, Yaşarol Ş, Merdivenci A (Eds): Türkiye'nin Parazitolojik Coğrafyası. 114-152, Ege Üniversitesi Matbası, İzmir, 1965.
Porkert J: Massenvermehrung von Goniocotes megalocephalus auf einem traumagesch. Angew Parasitol, 19 (4): 213-219, 1978.
Al-Ahmed A, Shobrak M, Mohammed GE, Nasser D: Chewing lice (Phthiraptera: Amblycera, Ischnocera) from Red Sea gulls with new host-parasite records. Zootaxa, 3790, 567-576, 2014. DOI: 10.11646/ zootaxa.3790.4.5
González-Acuña D, Corvalan F, Barrientos C, Doussang D, Mathieu C, Nilsson L, Casanueva ME, Palma RL: Community structure of lice (Inecta: Phthiraptera) from two Sympatric gull species: Kelp gull (Larus dominicus) and Franklin's gull (Larus pipixcan) in Talcahuana, Chile. Neotrop Entomol, 40 (3): 300-304, 2011.
Teodor O, Costa M: A survey of the parasites of wild mammals and birds in Israel. Part I. Ectoprasites. 117, Israil Academy of Sciences and Humanities Publication, Jarusalem, 1967.
Price RD: A review of the genus Holomenopon (Mallophaga: Menoponidae) from the Anseriformes. Ann Entomol Soc Am, 64 (3): 633- , 1971.