YAHYA ÖZTÜRK, MÜRSEL KÜÇÜK, M. Akif KARSLI

A study on Growth, slaughter and carcass traits of Morkaraman and Kivircik x Morkaraman ($F _1$) lambs in semi-intensive condition

Bu çalışma yarı entansif şartlarda yetiştirilen Morkaraman (Saf) ve Kıvırcık x saf ($F _1$) (Melez) kuzularının büyüme, kesim ve karkas özelliklerinin karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Büyüme için 20 baş Saf 22 baş Melez, kesim ve karkas özellikleri için her iki genotipten 6’şar baş erkek kuzu kullanılmıştır. Büyüme doğumdan itibaren 150. güne kadar incelenmiştir. Kuzulara büyüme döneminin ilk 1.5 aylık kısmında yonca ile birlikte kuzu büyütme yemi verilmiş ve sonrasında anaları ile birlikte meraya çıkarılmıştır. Büyüme döneminde doğum, 30, 60, 90, 120 ve 150 gün ortalama canlı ağırlık Saf ve Melez kuzularda sırasıyla 4.06±0.10 ve 4.25±0.11, 9.93±0.26 ve 8.76±0.26 (P

Anahtar Kelimeler:

Kıvırcık, hayvan ıslahı, doğum ağırlığı, vücut yağı, kemik, karkas bileşimi, karkas kalitesi, karkas verimi, karkas, melez ırklar, melezleme ıslahı, et randımanı, besi, otlatma, büyüme oranı, entansif hayvan çiftçiliği, kuzu(et), kuzu beslenmesi, kuzu, canlı ağırlık artışı, et kalitesi, et verimi, performans özellikleri, koyun, koyun ırkları, koyun yetiştiriciliği, koyun eti, kesim ağırlığı, Morkaraman

Yarı entansif şartlarda yetiştirilen Morkaraman ve Kıvırcık x Morkaraman ($F _1$) kuzularda büyüme, kesim ve karkas özelliklerinin araştırılması

This study was carried out to compare the growth, slaughter and carcass characteristics of Morkaraman (Pure) and Kivircik X Pure ($F _1$) (Cross-bred) lambs in semi-intensive condition. At this study 20 Pure and 22 Cross-breed lambs were used for growth traits; 6 male lambs from each group were slaughtered for slaughter and carcass traits. Growth was investigated from the birth to 150th day. The lambs were fed with alfalfa and lamb fattening feeds (days 45). The least squares mean of birth weight and 30, 60, 90, 120 and150th day weight were 4.06±0.10 and 4.25±0.11, 9.93±0.26 and 8.76±0.26 (P<0.01), 16.87±0.45 and 14.40±0.45 (P<0.001), 23.21±53 and 21.72±0.52 (P<0.05), 29.62±0.64 and 26.69±0.63, 34.93±0.80 and 35.85±0.79 kg. Dressing percentages were 48.49 and 45.03% (P<0.01); the percentages of leg were 28.36 and 32.23% (P<0.001); shoulder were 17.04 and 17.51%; back were 5.67 and 7.38% (P<0.001); loin were 6.14 and 6.26%; others were 24.31 and 28.62% (P<0.001); kidney were 0.63 and 0.72% (P<0.001); kidney-pelvic channel fat were 0.64 and 0.95 (P<0.01); internal fat were 1.21 and 1.73%; fat tail were 15.72 and 4.64% (P<0.001). The percentages of lean meat in the leg were 64.20 and 65.57%; fat were 15.55 and 13.42%; bone were 20.25 and 21.02%. The percentages of lean meat in the shoulder were 65.64 and 63.00%; fat were 13.55 and 13.90%; bone were 20.82 and 23.11%. The percentages of total meat in the carcass were 48.01 and 55.09% (P<0.05); fat were 16.21 and 16.96%; bone were 19.55 and 21.44%; and fat percentages in the tailed carcass were 31.93 and 21.55% for pure and Cross-breed lambs respectively. In conclusion; it has been though that Kivircik rams can be utilized for breeding with Pure Morkaraman ewes, commonly found in the region, to obtain lambs with high quality meat at slaughtering age without adaptation problem; and desired lean meat can be obtained via grazing in addition to cross breeding.

Keywords:

Kivircik, animal breeding, birth weight, body fat, bones, carcass composition, carcass quality, carcass yield, carcasses, crossbreds, crossbreeding, dressing percentage, finishing, grazing, growth rate, intensive livestock farming, lamb (meat), lamb feeding, lambs, liveweight gain, meat quality, meat yield, performance traits, sheep, sheep breeds, sheep farming, sheepmeat, slaughter weight, Morkaraman,

PDF

___

1. FAO: Food and agriculture organization statistical database. 2009, http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx, Accessed: 13.09.2010.
2. Akçapınar H: Koyun Yetiştiriciliği. İSMAT, Ankara, ISBN: 975-96978-1-5, 2000.
3. Küçük M, Bayram D, Yılmaz O: Morkaraman, Kıvırcık X Morkaraman (G1) melezi kuzularda büyüme, besi performansı ve karkas özelliklerinin araştırılması. Türk J Vet Anim Sci, 26, 1321-1327, 2002.
4. Emsen E, Gimenes CA, Yaprak M, Emsen H: Effect of prolific breed on reproductive performance of Turkish native sheep. Reproduction in Domestic Animals, 42 (2):141, 2007.
5. Ekiz B, Yılmaz A, Özcan M, Kaptan C, Hanoğlu H, Erdogan I, Yalcintan H: Carcass measurements and meat quality of Turkish Merino, Ramlic, Kivircik, Chios and Imroz lambs raised under an intensive production system. Meat Sci, 82, 64-70, 2009.
6. Pala A: Küçükbaş hayvan yetiştirme, Koyun. 2010, http://zootekni.comu.edu.tr/class/kucukbas/02%20yerli%20koyun%20irklari%20resimli%20akin%20pala.pdf, Erişim tarihi: 30.06.2010.
7. Bayram D: Farklı besi program ve sürelerindeki saf Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (F1) kuzuların besi performansı kesim ve karkas özellikleri. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Enst, 2000.
8. Keleş T: Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman (F1) ve Morkaraman, Kıvırcık X Morkaraman kuzularının verim özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniv Sağ Bil Enst, 1997.
9. Özbey O, Akcan A: Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (F1) ve Sakız x Morkaraman (F1) melez kuzulurda verim özellikleri II. Besi performansı, kesim ve karkas özellikleri. YYÜ Vet Fak Derg, 14 (2): 35-41, 2003.
10. Akçapınar, H: Dağlıç Akkaraman ve Kıvırcık kuzularının farklı kesim ağırlıklarında et verim ve karkas değeri üzerinde karşılaştırmalı araştır-malar. Fırat Üni Vet Fak Derg, 6 (1-2): 165-184, 1981.
11. Harvery WR: Mixed model least-squares and maximum likelihood computer program PC-2 1990.
12. Kutsal A, Alpan O, Arpacık R: İstatistik Uygulamalar. Bizim Büro Basımevi, Ankara, 1990.
13. Ünal N, Akçapınar H, Atasoy F, Aytaç M: Some reproductive and growth traits of crossbred genotypes produced by crossing local sheep breeds of Kıvırcık x White Karaman and Chios x White Karaman in steppe conditions. Archives of Animal Breeding (Archive für Tierzucht), 49 (1): 55-63, 2006.
14. Tekin ME: Türk Merinosu ve Lincoln X Türk Merinosu (F1) melezi kuzuların büyüme besi ve karkas özelliklerinin araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniv Sağ Bil Enst, 1991.
15. Akçapınar H, Özbeyaz C, Ünal N, Avcı M: Kuzu eti üretimine uygun ana ve baba hatlarının geliştirilmesi: Akkaraman, Sakız X Akkaraman (F1), Kıvırcık X Akkaraman (F1) kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Türk J Vet Anim Sci, 24, 71-79, 2000
16. Laçin E, Aksoy AR: Kars bölgesinde yetiştirilen Morkaraman ve Tuj kuzularının büyüme özellikleirnin karşılaştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 9 (1): 33-37, 2003.
17. Macit M: Growth and carcas characteristics of ale lambs of the Morkaraman breed. Small Rumin Res, 43, 191-194, 2002.
18. Esenbuga N, Macit M, Karaoglu M, Aksakal V, Aksu MI, Yoruk MA, Gul M: Effect of breed on fattening performance, slaughter and meat quality characteristics of Awassi and Morkaraman lambs. Livestock Sci, 123, 255-260, 2009.
19. Ulusan OK, Aksoy AR, Uzun N, Karabulak C, Lacin E: Merada beslenen Morkaraman, Tuj ve bunlar melezi erkek tokluların kesim ve karkas özellikleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 2 (1): 28-33, 1996.