Tanah ve Talmut’ta Kölelik

Bu çalışmada, Yahudi kutsal metinleri Tanah ve Talmut bağlamında kadim dünyanın ekonomisinde vazgeçilmez bir müessese olan kölelik ele alınmıştır. Tanah ve Talmut’ta kölelikle ilgili pasajlar ele alındığında Yahudi kökenli kölelerle, Yahudi kökenli olmayanlara farklı hükümler uygulandığı görülmüştür. Köleler İbrani soyundan olanlar ile olmayanlar diye ikiye ayrılır. İbrani köleler borçlarını ödeyemedikleri veya sefalete düştükleri için kendilerini satanlardır. Bunlar bedellerini ödeyerek veya altı hizmet yılının sonunda; ayrıca Yubile (elli senede bir genel af)’de özgürlüğüne kavuşabilirler. İbrani olmayanların köleliği ömür boyudur. Efendiler köleyi te’dip edebilir, fakat öldüremezler. Döverken sakatlanan köle hür olur. Yabancı köleler, savaş esirleri, borçlarını ödeyemeyenler, çaldığını ödeyemeyen hırsız ve kölelerin çocuklarından oluşur. Tanah, Yahudilere yabancı milletlerle yapılan savaşlardan elde edilen esirler ve satın alma vasıtasıyla köle elde edinilmesini ve çocuklarına miras bırakılmasını emretmiştir. Yabancıya köle satmak yasaklanmıştır. Kur’an-ı Kerim’in aksine Tevrat’ta köle azadıyla ilgili bir hüküm yoktur. Fakat İbrani ve yahudi olmayan kölelerin hukuki, cezaî, azadlık ve insanî statülüleri ile ilgili hükümler İbrani kölelerin lehine olmasına rağmen; o devirlerde Grek ve Roma dünyasındaki kölelerin durumlarından çok iyidir.

Slavery in Tanakh and Talmut

In this essay we deal with the institution of slavery in the context of Jewish scriptures Tanakh and Talmud. Slavery was an indispensable institution in the ancient World. Tanakh and Talmud include different regulations for non-Jewish and Jewish slaves. Slaves are divided into two separate categories as Hebrew and non-Hebrew origin. Hebrew slaves are the ones who sold themselves for their debts or out of poverty. They can be freed by paying their debts back or after serving fors ix years. In addition, they are freed in the Jubilee year (year of general amnesty in every fifty year). Non- Hebrew slaves remain slaves until their deaths. Owner can punish their slaves but they cannot put them to death. If a slave is disabled as a result of beating, he or she becomes free. As opposed to Quran, Tanakh does not include any judgment regarding freeing a slave. However, non-Hebrew and Jewish slaves, legal, criminal, manumission and provisions relating to human status, although in favor of the Hebrew slaves, he is very good situation of slaves in the world of Greek and Roman eras.

___

AGUS 1956-57: “Tşuvot Geoney Erets Yisrael ve Bael”, Horev, XII.

ASLANTAŞ, N. 2002: Abbasiler ve Fatimiler Döneminde Yahudiler,İstanbul.

ASSAF, S. 1939: “Avedim ve Sahar-avedim Etsel ha-Yahudim”, Tsiyon, IV.

AYDIN, M. A-HAMİDULLAH, M. 2002: “Köle” DİA, XXVI, Ankara.

BAEC, L. 1936: The Essence of Judaism, United Kingdom.

COHEN, A. 1949: Everyman’s Talmud, New York.

COHEN, B. 1966: Jewish and Roman Law, I, New York.

COHEN, HAYYIM J. 1972-78: “Slavery”, Encylopedia Judaica; XIV, Jerusalem.

ELON, M. 1964: Herut ha Perat be-Darkhei Geviyyat Hov ba- Mishpat ha-Ivri.

GOITEIN 1962: “Slaves and Slavegirls in the Cario Geniza Records”, Arabica, IX.

GOITEIN 1964: “The SocialServices of the Jewish Community” JSS, XXVI.

GULAK, A. 1922: Yesodei I, Berlin.

KAHAN-BARON1975: Economic History of the Jews, New York.

KAUFMANN, Y. 1937: Toledot I.

Kitab-ı Mukaddes 1991: İstanbul.

MENDELSOHN, J. 1949: Slavery in the Ancient Near East, Columbia.

MIELZIENER, M. 1894: The Institution of Slavery Among the Ancient Hebrews.

Minor Tractates, Abadim 1984: (çev., Abraham Cohen ) The Soncıno Press, London.

MOORE, G.F. 1965: Judaism, II, Edinburg.

Talmud de Jerusalem, (çev., Moise Schwah), Paris.

The Babylonian Talmud 1978: (ed. Rabbi Epstein), I-XVII, London.

The Interpreter’s Dictionary of the Bible 1962: c. I-IV, New York

The Mishnah 1992: (çev., Herbert Danby), Oxford.

URBACH, E. E. 1964: The Laws Regarding Slavery as a Source fort he Social History of the Period of the Second Temple, the Mishnah and Talmud.

WACHOLDER 1956: “The Halakha and and the Proselyting of Slaves during the Geonic Era”, HJ, XVIII.

ZEITLIN 1962-63: “Slavery during the Second Common Wealth and Tannaic Period”, JQR, V.