KUR'AN VE SÜNNETİN AİLEYE VE EVLİLİĞE İLİŞKİN TAVSİYELERİ VE "DİNİ NİKÂH" OLGUSUNUN İSLAM HUKUKU BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Nikâh bir akit olup, taraflara karşılıklı haklar sağlayan ve vazifeler yükleyen bir akittir. Bu akdin bireyi ilgilendiren yönü olduğu kadar toplumsal boyutu da vardır. Nikâhın aleni olması, tarafları gayr-ı meşru ve ahlak dışı ilişkilerde bulundukları yönündeki itham ve töhmetten de korur. Nikâhın şahitler huzurunda akdedilmesi şartı ispat güvencesi yanında aleniliği de sağlama amacına yönelik bir tedbirdir. Bize göre, günümüzde aleniyet için sadece iki şahid yeterli değildir. Eşler arasında bir takım hakların doğması için resmi muamelenin yapılması şarttır. Aksi takdirde karşılıklı gizli olarak gerçekleştirilen nikâh akitleri batıldır. Günümüzde özellikle öğrenciler arasında bu tür evliliklerin yaşandığı bir gerçektir. Gizli nikâh İslam'ın ruhuyla bağdaşmaz. Çünkü Hanefi dışındaki mezheplere göre velinin izini olmaksızın akdedilen nikâh batıldır. Ebu Hanife'ye göre de veli izninin aranmamasının ailenin zarar görmemesi şartına bağlanması bu gizliliği ortadan kaldıran bir husustur. Tarafların ailelerinden habersiz olarak sadece şahitler huzurunda evlenmeleri uygun bir durum değildir. Ebu Hanife'ye göre de belli şartlarda bu tür evliliklerin feshi söz konusudur. Bu çalışmada; "İmam Nikâhı" olgusu ve bundan kaynaklanan problemler irdelenecektir.

Advices of Quran and Sunnah About Family and Marriage and the Evaluation in Terms of Islamic Law of the Phenomenon "Religion Marriage

Marriage is a contract enabling the parts mutual rights and loading the parts duties. This contract not only has an individual-related aspect, but has societial aspect as well marriage's being expilicit keeps the parts liken onillegitimate and immoral relationships from accusations and imputations. The Condition of marriage's being signed at the presence of the witnesses is a measure as well as proving assurance and enables the publicity. For us, today, only two witness for publicity isn't enough. In order to constitute several rights between partners, an official treatment must be done. Otherwise, it is a reality that these kind of marriage's can be done among students especially. Otherwise, marriage contracts done secretly mutually is a superstitious. Secret marriage is incompatible with the spirit of Islam. Because, according to the sects except of Hanifa sect, the marriage done without permission of the parent ist superstitious. For Ebu Hanifa, too, not looking fort he permission of the parent can be within the condition of not do damage the family, is an issue annihilating this secrecy. Marrying to the parts without informing their families, only at the presence of the witnesses, marrying isn't a suitable situation. According to Ebu Hanifa, too, in certain conditions, these kind of marriage's invalidity is in question.

___

ABİDİN, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki, ts: Reddü'l-Muhtar ala Dürri'l-Muhtar; (thk. eş-Şeyh Adil Ahmed Abdülmevcud, eş-Şeyh Ali Muhammed Muavvız), Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut.

HANBEL, Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed eş-Şeybani, ts: el-Müsned; Müessesetü Kurtuba, Kahire.

ALLEMETÜ'L-HÜMAM, Mevlana eş-Şeyh Nizam 2000: el-Fetava el-Hindiyye Heyet, el-Fetevâ"l-Hindiyye, Dâru"l-Kütübi"l-İlmiyye, Beyrut.

APAYDIN H. Y. 2000: "Nikâh Akdinin Mahiyeti ve İmam Nikâhı Uygulaması" Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 9

AVANE, Yakub b. İshak b. İbrâhim Ebû Avane el-İsferayini, 1998/1419: Müsned u Ebî Avane ; (thk: Eymen b. Arif ed-Dımaşki), Dârü'l-Maârif, Beyrut.

BEYHAKÎ, Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali, 1994/1414: es-Sünenü'l-Kübra, thk. Muhammed Abdü'l-Kadir Ata), Mektebetü'd-Darü'l-Baz, Mekke.

BUHÂRÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail, 1987/1407: el-Camiü's-Sahih, thk. Dr. Mustafa Dîb el-Bugâ, Daru İbni Kesir, el-Yemame, Beyrut.

BUHÛTÎ, Şeyh Mansur b. Yunus b. Selahiddin el-Hanbelî, 1982: Keşşafü'l-kına' an metni'l-İkna', Dârü'l-Fikr, Beyrut.

BUHÛTÎ, Şeyh Mansur b. Yunus b. Selahiddin el-Hanbelî, ts: er-Ravzü'l-Mürbi' Şerhu Zâdi'l-Müstakni', Darü'l-Müeyyed, Beyrut.

CANAN İ. 1973: "Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi", Akçağ Yayınları, Ankara.

CÂRÛD, Ebû Muhammed Abdullah b. Ali b. el-Carud, 1988/1408: Kitâbü'lMünteka., thk. Abdullah Ömer Barûdi, Dârü'l-Cinan, Beyrut.

CÜRCÂNÎ, Ebü'l-Hasan Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, 1938: et-Ta'rifat", Mustafa el-Babi el-Halebî, Kahire.

DÂREKUTNÎ, Ebü'l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed, 1996/1386: Sünenü'dDârekutni , (thk. Abdullah Haşim Yemani Medeni), Dârü'l-Ma'rife, Beyrut.

DARİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman, 1987: Sünenü"d-Dârimî, (thk. Fevvâz Ahmed ez-Zemerlî), Dârü'l-Kitâbi'l-Arabî, Beyrut.

DAVUD, Süleyman b. el-Eş'âs b. İshak es-Sicistânî, ts: Sünen-i Ebu Davud, (thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid). Beyrut: Dârü'l-Fikr.

DUVEYYÂN, İbrahim Muhammed Salim b. Duveyyân, ts: Menârü's-Sebîl fi Şerhi'd-Delîl; (Ta'lik ve tahkik: Muhammed İ'dü'l-Abbas), Mektebetü'lMearif, Riyad.

ELBÂNÎ, Muhammed Nâsırüddin, 1979/1399: İrvaü'l-Galil fî Tahrici Ehâdîsi Menari's-Sebil, el-Mektebü'l-İslâmî, Beyrut.

HÂKİM, Ebû Abdullah b. Muhammed en-Nisaburi, 1990/1411: el-Müstedrek ale'sSahihayn, (thk. Mustafa Abdülkadir Ata). Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut.

HARAŞİ, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah el-Maliki, ts: el-Haraşi ala Muhtasari Seyyidi Halil; Muhammed Mustafa Efendi Matbaası, Mısır.

HEYSEMİ, Ebü'l-Hasan Nureddin Ali b. Ebî Bekr b. Süleyman, 1990: Mevaridü'zZam'an ila Zevaidi İbn Hibban, (tkk. Hüseyin Selim Esed Dârani, Abduh Ali Kuşek). Dârü's-Sekâfeti'l-Arabiyye, Beyrut.

HISNİ, Ebû Bekr Takıyyüddin b. Muhammed b. Abdülmü'min, ts: Kifayetü'lAhyar fî Halli Gayeti'l-İhtisar, (thk. Kamil Muhammed), Kitabu'l- İlmiyye Beyrut.

HİBBAN, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibban b. Ahmed et-Temîmî, 1984/1404: Sahihu İbn Hibban , (thk. Şuayb el-Arnaut, Hüseyin Esed). Müessesetü'r-Risâle, Beyrut.

İŞCAN Y. 1999: Güncel Dini Konular (Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 399, Halk Kitapları, 118 ISBN: 975-19-2085-X sayılı, (Ankara 1999, s 75-88)

KÂSÂNÎ, Ebû Bekr b. Mes'ud b. Ahmed el-Hanefi, 1997/1418: Bedaiü's-Sanai' fî Tertibi'ş-Şerai', (thk. Ali Muhammed Muavviz, Adil Ahmed

KUDÂME, Abdullah b. Ahmed b. Muhammed b. Kudâme Cemmâîlî Makdisî, 1997/1417: el-Kâfî [fî fıkhi'l-İmâmi'l-mübeccel Ahmed b. Hanbel , (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin Türki. Hicr li't-Tıbaa ve'n-Neşr, Cize.

KUDÂME, Abdullah b. Ahmed b. Muhammed b. Kudâme Cemmâîlî Makdisî, 1992: el-Muğnî, (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin Türki, Abdülfettah Muhammed el-Hulv). Hicr li't-Tıbaa ve'n-Neşr, Kahire.

KUDURÎ, Ebu'l Hüseyin Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Cafer, ts: elMuhtasar; (thk. ve ta'lik: Kamil Muhammed), Daru'l-Kütübü'l-İlmiyye, Beyrut.

MACE, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebei el-Kazvini, ts: Sünenu İbn Mace , (ta'lik ve thk. Muhammed Fuad Abdülbaki). Dâru'l-Fikr, Beyrut.

MALİK, Ebû Abdullah el-Asbahi el-Himyeri Malik b. Enes, 1991/1413: elMuvatta'; Muhammed b. el-Hasan eş-Şeybânî Rivayeti), (ta'lik ve thk. Takıyyüddin Nedvi). Dârü'l-Kalem, Dımeşk.

MANZÛR, Muhammed b. Mükerrem, ts: Lisânu'l-Arab; Dâru Sâdır, Beyrut.

MERDÂVÎ, Ebü'l-Hasan Alâeddin Ali b. Süleyman b. Ahmed, 1957/1376: el-İnsaf fî Ma'rifeti'r-Racih mine'l-Hilaf ala Mezhebi'l-İmami'l-Mübeccel Ahmed b. Hanbel. ; (tashih ve thk. Muhammed Hamid Fıki). Dâru İhyai'tTürasi'l-Arabî, Beyrut.

MERĞÎNÂNÎ, Ebu'l-Hasan Burhânuddîn Ali b. Ebûbekr b. Abdulcelîl, ts: elHidâye, thk. Tallal Yusuf, Dar-u İhyau't-Türasi'l-Arabî, Beyrut.

MEVSILÎ, Mahmud b. Mevdûd b. Mahmud el-Mevsılî el-Bağdâdî, 1951/1370: el- İhtiyâr li-ta'lîli'1-Muhtâr; Ta'lik Mahmud Ebu Dakika, Beyrut.

MEYDANÎ, Abdülğani el-Ğanimî el-Meydanî, ts: el-Lübab fi Şerhi'l-Kitab; elMektebetü'l-İlmiyye, Beyrut.

MUTARRİZİ, 1979: Ebü'l-Feth Burhaneddin Nasır b. Abdüsseyyid b. Ali Mutarrizi, (ö.610/1213), el-Mugrib fî Tertibi'l-Mu'rib ; (thk. Mahmûd Fahuri). Mektebetu Usame b. Zeyd, Haleb.

MÜHENNA, Ahmed b. Guneym b. Salim en-Nefravi, ts: el-Fevakihü'd-Devani Şerhi ala Risaleti İbn Ebî Zeyd el-Kayrevani; Dârü'l-Kütübü'l-İlmiyye, Beyrut.

MÜSLİM, Ebü'l-Hüseyin Müslim b. el-Haccac, 1956: Sahih-i Müslim, (thk. Muhammed Fuad Abdü'l-Baki), Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabî, Beyrut.

NECA, Şerefeddin Musa b. Ahmed b. Musa Haccavi, 2004/1425: el-İkna' fi Fıkhi'l-İmam Ahmed b. Hanbel; (thk. Abdullah b. Abdülmuhsin etTürkî). Dârü'l-Kütübü'l-İlmiyye, Beyrut.

NESÂÎ, Ahmed b. Ali b. Şuayb Nesai, 1986/1406: Sünen-i Nesai, (haz. Abdülfettah Ebû Gudde), Mektebetü'l-Matlubati'l-İslamiyye, Halep.

NUCEYM, Zeynuddîn (Zeynelâbidîn) b. İbrahim b. Muhammed 1983/1403: elEşbâh ve'n-Nezâir; (thk. Muhammed Muti' Hafız). Dârü'l-Fikr, Dımaşk.

RUAYNİ, Muhammed b. Abdurrahman, 2003/1423: Mevahibü'l-Celil li-Şerhi Muhtasarı Halil, Dâru Âlemi'l-Kütüb, Riyad.

RÜŞD, Ebu'l-Velîd Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, 1975: Bidâyetü'l-Müctehid SA'LEBÎ, Ebu Muhammed Abdulvehhab b. Ali el-Bağdadi, ts: et-Telkîn fi Fıkhi'lMalikî, Mektebetü'n- Nezzar Mustafa el-Baz, Riyad.

SAFFET K. 2009: "Ailede Meşruiyet Temeli Olarak Nikâh", Türkiye Diyanet Vakfı : "Küreselleşen Dünyada Aile 2009 Yılı Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğ Ve Müzakereleri", Ankara.

SAHNÛN, Abdüsselâm b. Saîd et-Tenûhî, 1415/1994: el-Müdevvenetü'l-Kübrâ , Dâru"l-Kütübi"l-İlmiyye, Beyrut.

SERAHSİ, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed, ts: el-Mebsut, Matbaatü's-Saade, Kahire.

ŞAFİİ, Ebû Abdullah Muhammed b. İdris b. Abbas, ts: Kitâbü'l-Üm, (thk. Hassan Abdü'l-Mennan), Beytü'l-Efkâri Devliyye, Beyrut.

ŞEYBE, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. İbrâhim, 1989/1409: el-Kitâbü'lMusannef fi'l-Ehâdîs ve'l-Asar; (haz. Kemâl Yûsuf el-Hût), Dârü'lMektebetü'r-Rüşd, Riyad.

ŞÎRÂZÎ, Ebû İshak Cemaleddin İbrâhim b. Ali b. Yusuf Şirazi, 1996/1416: elMühezzeb fî fıkhi'l-İmam eş-Şafii. ; (thk. Muhammed Zuhayli). Dârü'lKalem, Dımaşk.

ŞİRBÎNÎ, Şemsüddîn el-Hatîb Muhammed b. Ahmed el-Kâhirî, 1997: Muğni'lMuhtâc ilâ Ma'rifeti Meânî Elfâzi'l-Minhâc, Dâru'l- Marife, Beyrut.

TABERANİ, Ebü'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub el-Lahmi Taberani, 1415: el-Mu'cemü'l-kebir thk. Hamdi Abdülmecid Selefi. Mektebetü'l-Ulüm ve'l-Hikem, Musul.

TABERANİ, Ebü'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub el-Lahmi Taberani, 1415: el-Mu'cemü'l-Evsat, (thk. Tarık b. Avdu'llah b. Muhammed, Abdü'lMuhsin b. İbrahim el-Hüseyni), Darü'l-Haremeyn, Kahire.

TABERANİ, Ebü'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed b. Eyyub el-Lahmi Taberani, 1985/1405: el-Mu'cemü's-Sagir, thk. Muhammed Şükür, Mahmûd Emri, el- Mektebetü'l-İslami, Daru Ammar, Umman, Beyrut.

TİRMİZİ, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemi Tirmizi, ts: el-Câmiü'sSahih (thk. Ahmed Muhammed Şakir). Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabî, Beyrut.