ARAP EDEBİYATINDA MUCÛN (MÜSTEHCEN) ŞİİRLERİ VE ŞAİRLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Cahiliye döneminden itibaren toplumun yaşantısıyla yakından alakalı olan ahlaksızlık, zındıklık, ciddiyetsizlik başta olmak üzere insanın yapmış olduğu herhangi bir şeye pek fazla aldırış etmemesi, utanç veya hayâ duymaması gibi konuları içeren mucûn şiirleri Arap yarımadasında yaşayan şairlerin çoğunun şiirlerine konu olmuştur. Çalışmada, Arap Edebiyatında önemli bir yere sahip olan, şeref, örf ve adetlere zarar veren, şarap içmenin ve vasfetmenin helâllığının yaygınlaşmaya başladığı bir ortamda ortaya çıkan ve adına mucûn denilen şiirler incelenmiştir. Bu alanda öne çıkan ve zındıklıkla itham edilen bazı şairlerin mucûn şiirleriyle ilgili söylemiş oldukları şiirler hakkında kısa bilgiler verilmiştir.

Obscene Poems in Arabic Literature and A Study on Their Poets

Since the pre-Islamic Age of Ignorance, obscene poems which deal with immorality, atheism, frivolity, not feeling self conscious and not being ashamed of the wrongdoings were discussed by many poets living in Arabian Peninsula. In this study obscene poems which occured in a period in which drinking wine was legitimated. Obscene poems gave harm to honour and common laws which had great importance in Arabic Literature. Brief information was given about poems and the words of some popular poets in that type of poetry who were also known as being atheist.

___

ÂSÎ, M. 1970: eş-Şi'r ve'l-bî'e fî'l-Endülüs, Beyrut.

'ATÎK, A. 1976: el-Edebu'l-'Arabî fi'l-Endelus, Beyrut.

ÇINAR, M. 1997: Arap Şiirinde Ravdiyyât ve es-Sanavberî, Atatürk Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.

ÇİFTÇİ, F. 1999: Endülüs'te Hilâfet Dönemi Atatürk Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum.

DAYF, Ş. el-'Asru'l-Abbâsiyyi's-sânî, Dâru'l-Maârif, Beyrut.

DAYF, Ş. 1977: el-Asru'l-Câhlî, Kahire.

DEMİRAYAK, K. 1998: Abbâsî Edebiyatı Tarihi, Erzurum.

Ebû NUVÂS, Divânu Ebî Nuvâs, Beyrut, tsz.

el-BÂBÎ el-HALEBÎ, İSA ve Şürekâhü, Libye, c. IV.

el-CÂHİZ (Ebû Osman'Amr b.Bahr), tsz. el-Beyân ve't-tebyîn, I-IV, (nşr. Abdusselâm Muhammed Harun), Beyrut, c. III.

el-HATÎB el-BAĞDÂDÎ (Ebû Bekr Ahmed b.Ali), trz. Târihu Bağdâd, I-XIV, Beyrut, c. XII.

el-MAKKARÎ (Ahmed b. Muhammed), Nefhu't-tîb min ğusni'l-Endelusi'r-ratîb, 1408/1988: I-VIII, (neş. İhsan Abbas), Beyrut, c. I.

el-MAKKERÎ (Ahmed b.Muhammed), 1408/1988: Nefhu't-tîb min ğusni'lEndelusi'r-ratîb, I-VIII, (nşr.İhsan Abbâs), Beyrut, c. IV.

el-MERRÂKUŞÎ ( Abdulvâhid ), 1368/1949: el-mu'cib fî telhîs-i ahbâri'l-Mağrib, nşr. Muhammed Sa'îd el-'Uryân ve Muhammed el-Arabî el-Âlemî, Kahire.

el-MERRÂKUŞÎ (Abdulvâhid), 1368/1949: el-mu'cib fî telhîs-i ahbâri'l-Mağ. EMİN, A. 1351/1933: Duha'l-İslam, I-III, Beyrut, c. I.

er-RÂZÎ, MUHAMMED b. EBÎ BKİR b. ABDÜLKADİR (hazırlayan. Muhammed hâtır beg), 1340-1922: Muhtâru's-Sihhâh, el-Emiriyye, Kahire.

et-TABBÂ (Abdullah Enîs), 1986: el-Kutûfu'l-yâni'a min simâri'l-cenneti'l- ez-ZÂVÎ, TAHİR AHMED 1378-1959: Tertîbu'l-Kâmusu'l-Muhît ('Alâ Tarikati'l-Misbâhi'l-Münîr ve Esâsi'l-Belâğa), I-IV, İkinci, Baskı, ez-ZEVZENÎ, Ebû Abdullah el-Hüseyin b.Ahmed b. el-Hüseyin, tsz, Şerhu'lMu'allakâti's-Seb'a, Dâri Sâdır, Beyrut.

FERHÂT, Y. 1415-1994: Divân İbn Zeydun, Dârû'l-Kuttâbu'l-Arabî, Beyrut. FERRUH, U. 1984: Târîhu'l-Edebi'l-'Arabî, I-VI, Beyrut.

GOMEZ, E. G. 1952: eş-Şi'ru'l-Endelusî-bahs fî tetavvurih ve hasâ'isih, (çev. Huseyin Mûnis), Kahire.

HEYKEL, A. 1985: el-Edebu'l-Endelusî mine' l-Fetih ilâ skûti'l-hilâfe, Kahire. İbn 'İZÂR el-MERRÂKUŞÎ, 1983: el-Beyânu'l-muğrib fî ahbâri'l-Endelus ve'lMağrib, I-IV, (nşr. G.S.Colin, E.L.Provençal), Beyrut . İbn BESSÂM (Ebu'l-Hasan Ali eş-Şenterînî), 1399/1979: ez-Zehîra fî mehâsinî ehli'l-cezîra, I-VIII, (nşr. İHSAN), A. Beyrut.

İbn HAKAN ( el-Fetih b.Muhammed b.'Ubeydullâh el-Kaysî el-İşbîlî ), 1989: Kalâ'idu'l-'ikyân ve mehâsinu'l-a'yân, I-IV, (nşr. Huseyin Yusuf Haryûş), Ürdün, c. I. İbn HALLİKÂN (Ebu'l-Abbâs Ahmed ), 1994: Vefeyâtu'l-a'yân ve enbâ'i'zzamân, I-VIII, (nşr. İ. Abbas), Beyrut.

İbn KUTEYBE ( Ebû Abdillah Müslim b. Kuteybe ), 1983: eş-Şi'ru ve'ş-şu'arâ, III, Beyrut.

İbn SA'ÎD el-MAĞRİBÎ (Ali b. Musa), 1978: el-Muğrib fî hule'l-Mağrib, (nşr. Şevkî Dayf), I-II, Kahire, c. I. İbn ZEYDÛN, 1999: Er-Risâletu'l-Hezliyye (Alaycı Hiciv Mektubu), (Çevri ve Notlar, Kenan Demirayak) Erzurum.

İbn B. (Ebu'l-Hasan Ali eş-Şenterînî), 1399-1979: ez-Zehîra fîmehâsi ehli'l-cezîra, I-VIII, (nşr. İhsân Abbâs), Beyrut.

İbn'l-ABBÂR (Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillah b.Ebî Bekr el-Kudâ'î), 1985: el-Hulletu's-siyerâ, I-II, (nşr. Huseyin Mûnis), Kahire.

İHSÂN ABBÂS, 1978: Târîhu'l-edebi'l-Endelusî-'asru siyâdet Kurtuba, Beyrut.

KAZÎHA, R. 1418/1998: el-Fukâhe fi'l-edebi'l-Endelusî, Beyrut.

KAZÎHA, R. 1418/1998: el-Fukâhe fi'l-edebi'l-Endelusî.

MARAŞLÎ, NEDİM VE USÂME 1975: es-Sıhhâh fi'l-Lûğati ve'l-'Ulûm (mu'cem vesît), Dâru'l- Hadâreti'l- Arabiyye, Beyrut.

SARI, M. 1984: el-Mevarid (Arapça-Türkçe Sözlük), İstanbul.

ŞEVKÎ DAYF, 1983: 'Asru'd-duvel ve'l-imârât (Endelus), Kahire.

'UTBE, A, 1981: es-Sanavberî Şâiru't-Tabî'a, Libya-Tunus.

YANIK N. 2000: İbn Zeydun, Hayatı-Edebî kişiliği ve Eserleri, Erzurum.

YILMAZ, N. 1995: III. Abbâsî Asrında Edebî Çevre, Atatürk Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum.