ÇATIŞMA YÖNETİMİ TARZLARI TERCİHİNDE BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN ROLÜ

Çalışma hayatının kaçınılmaz bir parçası olan çatışmaların yönetiminde tercih edilen tarzların belirlenmesinde kişilik özelliklerin rolü büyük önem taşımaktadır. Farklı kişilik özellikleri farklı çatışma yönetimi tarzının seçilmesine etki etmektedir. Bu bağlamda çalışmanın konusunu çatışma yönetimi ve kişilik özellikleri konuları oluşturmaktadır. Çalışanların sahip olduğu farklı kişilik özelliklerinin tercih ettikleri çatışma yönetimi tarzları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma İstanbul'da akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren uluslararası bir işletmenin çalışanlarını kapsayan 160 kişi üzerinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda kişilik özelliklerinin çatışma yönetimi tarzları üzerinde anlamlı bir etki yaratmadığı görülmüştür

The Role of Big Five Personality Characteristics on Preference of Conflict Management Styles

The role of personality traits has a vital importance on determining the preferred tactics of conflict management which is the inevitable part of today’s worklife. Different personality characteristics affect the choice of different conflict management tactics. Within this context, conflict management and personality characteristics consist the subjects of this study. The effect of different personality characteristics of employees upon preference of conflict management tactics has been examined. The study has been conducted on 160 employees of an international business which is being active in fuel industry in İstanbul. Results show that there is no significant effect of personality characteristics on conflict management styles

___

Ada, N. (2013). Örgütlerde çatışma nedenleri ve çözüm önerileri: bir literatür çalışması, International Journal of Social Science, 6 (1), 59-74.

Antonioni, D. (1998). Relationship between the big-five personality factors and conflict management styles, International Journal of Conflict Management, 9, 336-355.

Aronson, E., Wilson, D. T. & Akert, M. R. (2012). Sosyal psikoloji, (Çeviren: O. Gündüz), İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Basım, N., Çetin, F. & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarıyla ilişkisi, Türk Psikoloji Dergisi, 24 (6), 20- 34.

Bono, J. E., Boles, T. L., Judge, T. A. & Lauver, K. J. (2002). The role of personality in task and relationship conflict, Journal of Personality, 70 (3), 311-344.

Burger, J.M. (2006). Kişilik, İstanbul: Kaknüs Yayınları.

Costa, P. T. & McRae, R. R. (1992). Revised NEO personality ınventory (NEO-PIR) and NEO five-factor ınventory (NEO-FFI), Florida:Psychological Assessment Resources, Inc.

Çetin, F. & Basım, H. J. (2013). “Örgütte bireysel farklılıklar, kişilik ve değerler”, İçinde: Der. Sığrı, Ü. ve Gürbüz, S. Örgütsel Davranış, 94-135, İstanbul: Beta Yayım Dağıtım.

Çetin, F. & Varoğlu, A. K. (2009). Özellikler bağlamında girişimcinin beş faktör kişilik örüntüsü, Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3), 51-66.

Dal, V. (2009). Farklı kişilik özelliklerine sahip bireylerin risk algılarının tüketici davranışı açısından incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Earnest, G. W. & McCaslin, N. L. (2000). Extension administrators approach to conflict management: A study of relationship between conflict management styles and personality type, Journal Of Agricultural Education, 35 (3), 18- 22.

Erkuş A. & Tabak, A. (2009). Beş faktör kişilik özelliklerinin çalışanların çatışma yönetim tarzlarına etkisi: Savunma sanayinde bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (2), 213-242.

Gosling, S. D. (2003). A very brief measure of the big-five personality domains, Journal of Research in Personality, 37 (1), 504-528.

Gümüşeli, A. İ. (1999). İzmir ilköğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Güney, S. (2011). Davranış Bilimleri, 6.Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.

John, O. P., Donahue, E. M. & Kentle, R. L. (1991). The big five inventory-versions 4a and 54, CA: University of California, Institute of Personality and Social Research, Berkeley.

Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi.

Kozan, K. & Ergin, C. (1999). The ınfluence of intra-cultural value differences on conflict management practices, International Journal of Conflict Management, 10 (3), 249-267.

Mirzeoğlu, N. (2005). Örgütsel çatışma ve yönetimi, Spor Metre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1 (2), 51-56.

Moberg, P. J. (2001). Linking conflict strategy to the five factor model: Theoretical and empirical foundations, International Journal of Conflict Management, 12, 47-68.

Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory, 2nd Edition, New York: McGraw-Hill, New York.

Özcan, E. D. (2011). Kişilik bakış açısından örgüt yapısı ve iş tatmini, İstanbul: Beta Yayım Dağıtım Pepin, J. (2005). An ınvestigation of whether coping mechanisms mediate the relationship between personality traits and conflict management styles, Unpublished Master of Sciences Thesis Saint Mary’s University Halifax.

Rahim, M. A. (2001). Managing conflict in organizations, 3rd Edition, CT: Quorum, Westort.

Rahim, M. A. & Magner, N. R. (1995). Confirmatory factor analysis of the styles of handling ınterpersonal conflict: first-order factor model and its ınvariance across groups, Journal of Applied Psychology, 80, 122-132.

Rahim, M.A. & Blum, A. (1994). Global perspecitivies on conflict organizations, Connecticut: Praeger.

Revelle, W. (2009). Personality structure and measurement: the contributions of raymond cattell, British Journal of Psychology, 100 (1), 253-257.

Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2013). Organizational behaviour, (Çev. Edi. İnci Erdem), 14. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.

Şimşek, M. Ş. (1999). Yönetim ve organizasyon, 5. Baskı, Ankara: Nobel Yayin Dağıtım.

Topaloğlu, C. (2011). Yönetim kuramları ve örgüt içi çatışmalar, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6 (1), 249-265.

Tozkoparan, G. (2013). Beş faktör kişilik özelliklerinin çatışma yönetim tarzlarına etkisi: yöneticiler üzerinde bir araştırma, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (2), 189-230.

Ural, A. & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.

Yıldız, S., Boz, T. İ. & Yıldırım, B. F. (2012). Kişilik tipi ile olumlu sosyal davranış arasındaki ilişki: Marmara Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (1), 215-233.

Yürür, Ş. (2009). Yöneticilerin çatışma yönetim tarzları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizine yönelik bir araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi. İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (1), 23-42.

Whitworth, A. (2008). Is there a relationship between personality type and preferred conflict-handling styles? An exploratory study of registered nurses in Southern Mississippi, Journal of Nursing Management, 16 (8), 21-32.

Wood, V. F. & Bell, P. A. (2008). Predicting interpersonal conflict resolution styles from personality characteristics, Personality and Individual Differences, 45, 126-131.

Zel, U. (2006). Kişilik ve liderlik, Ankara: Nobel Yayıncılık.