Nûr Sûresi 35. Âyet Bağlamında Müteşabih Kavramının Sınırları Açısından Analizi

Bu makalede müteşabih kavramı, sınırları açısından değerlendirilmektedir. Müteşabih kavramının terim anlamı, genellikle müteşabihleri sadece Allah’ın bileceği bağlamında ele alınır. Bu sebeple müşkilü’l-kur’ân bağlamında değerlendirilmesi gereken hususların müteşabih kapsamında değerlendirilemeyeceği üzerinde durularak, bunların karineler ile çözülecek hususlar olduğu belirtilir. Hz. Peygamber’in Abdullah b. Abbas (öl. 68/687) hakkında “Allah’ım ona tevili öğret” buyurmasının, müteşabihleri bazı kişilerin bileceği konusuna delil olamayacağı belirtilir. Âli İmran sûresi 7. âyette geçen ilim kavramının kapalı olduğu, bununla hangi ilmin kastedildiğinin tam olarak açık olmadığı belirtilir. Dolayısıyla buradaki ilim kelimesinin marifetullah anlamında kullanılma ihtimalinden dolayı âyetin iman konusuyla ilgili olduğu üzerinde durulur. Böylece âyette ifade edilen “ilimde rusuh sahibi” ifadesinin kapsamı genişletilmiş olur. Müteşabihin farklı derecelerde olabileceği belirtilir. Bir âyetin herhangi bir lafzının müteşabih olabileceği gibi, âyetin tamamının da müteşabih olabileceği üzerinde durulur. Aynı şekilde bir âyetin belli derecelerde müteşabih olacağı da belirtilir. Bu bağlamda Kurtubî’nin (öl. 671/1273) “Allah yerin ve göğün nurudur” âyetini tefsir etmesi kısmen müteşabih konusuna örnek olarak incelenir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Müteşabih, Kur'ân, Tevil, Nur

Analysıs of The Concept of Mutashabıh In Terms of Its Lımıts In the Context of The 35th Verse of Surah an-Nur

In this article, the concept of mutashabih is evaluated in terms of its limits. The term meaning of the concept of mutashabih is generally considered in the context that only God knows the explanation of these verses. For this reason, it is emphasized that the points that should be evaluated within the context of Mushkilu’l-Qur'an shall not be evaluated within the scope of the mutashabih, and these are the points to be resolved by evidences. It is stated that the prophet's prayer to Ibn Abbas saying, "O Allah, teach him wisdom and the (correct) interpretation of the Book" cannot be an evidence that some people will know explanation of mutashabih verses. It is emphasized that the concept of knowledge in verse seven of Surat Al-Imran is ambiguous and it is not clear which knowledge is meant by. It is stated that the mutashabih may have different degrees. It is emphasized that while only one word of the verse can be mutashabih, the whole verse can be also mutashabih. In the same way, it is pointed out that there are different degrees in terms of the mutashabih of the verses. In this context, Kurtubî's interpretation of the verse “Allah is the Light of the heavens and the earth” is partly examined as an example of the subject of mutashabih

Keywords:

Tafseer, Mutashabih, Qur’an, Taveel, Noor,

PDF

___

Referans1 Apa, Enver. "Müteşabih Ayetler Kavramı Hakkında Tarihi ve Semantik Bir İnceleme”. AÜİFD 43/2 (2002), 151-168.
Referans2 Aydın, Muhammed. Kur’ân-ı Kerîm’de Lafzî Müteşâbihler. İstanbul: Nûn Yayıncılık, 1998.
Referans3 Buharî, Muhammed b. İsmail. el-Camiu’l-müsnedü’l-muhhtasar. Daru Tavku’n-Necat 1422.
Referans4 Bursevî, İsmail Hakkı. Ruhu’l-beyan. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
Referans5 Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulü. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2019.
Referans6 Deliser, Bilal. “Müteşâbihu’l-Kur’an’la İlgili Bir Tasnif Önerisi ve Müteşâbihlik Üzerine Yapılan Dil Tartışmaları”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/1 (2014), 5-35.
Referans7 Duman, M. Zeki. “Kur'an'da Müteşabihât”. Bilimname 9/3, (2005), 13-37
Referans8 Gazali, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed. Mişkâtu’l-envar. İstanbul: Bedir Yayınevi,1966.
Referans9 İbn Manzur, Muhammed b. Mükrim b. Ali. Lisanü’l-Arab. Beyrut: Daru’s-Sadr, 1414.
Referans9 Kafiyeci, Muhammed b. Süleyman, et-Teysîr fi kavâidi ilmi’t-tefsîr, tah. Nasır b. Muhammed el-Maturidî, Dımaşk: 1990.
Referans10 Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Camiu li ahkami’l-Kur’ân. Kahire: Daru Kütüb el-Mısriyye, 1964.
Referans11 Müslim, İbn Haccac Ebu’l-Hasan en-Nisaburî. el-Müsnedü’s-sahihi’l muhtasar. Beyrut: Daru Türasü’l-Arabî, trs.
Referans12 Nesefî, Abdullah b. Ahmed b.Mahmud. Medariku’t-tenzil ve hakaiku’t-tevil. Beyrut: Daru’l-Kelim et-Tayyib, 1998.
Referans13 Özdaş, Haşim. “Lafzî Müteşâbih Âyetlerdeki Anlam Farklılığı”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/13 (2020), 215-243.
Referans14 Öztürk, Mustafa. “Müteşabih Kavramı Bağlamında “Tefsir Usûlü”nün Mahiyeti ve Pratik Değeri”. Bilimname 15/2 (2008), 29-46.
Referans15 Pak, Zekeriya. Tefsir Usulü. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları, 2020.
Referans16 Râzî, Fahruddin. Mefatihu’l-gayb. Beyrut: Daru Türasi’l-Arabî, 1420.
Referans17 Suyutî, Celaleddin. İtkan fi ulumu’l-Kur’an. Mısır: el-Heyhetü’l-Mısriyye, 1974.
Referans18 Şahan, Ramazan. “Hz. İbrâhim’in Konukları Bağlamında Kur’an’da Lafzî Müteşabih. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15 (2019), 244-280.
Referans19 Taberanî, Ebu’l-Kasım. el-Mu’cemu’l-kebir. Kahire: Mektebetü İbni Kayyime, 1994.
Referans20 Taberî, Muhammed b. Cerir. Camiu’l-beyan fi tevili’l-Kur’an. Müessesetü’r-Risale, 2000.
Referans21 Türcan, Galip. “Maturidiye Göre Muhkem ve Müteşabih Ayetler”. Milel ve Nihal, 7, (2010), 278-294.
Referans22 Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Zehraveyn Yayın Evi, ts.
Referans23 Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud. el-Keşşaf an hakaik-ı gavamidi’l-tenzil. Beyrut: Daru’l-Kibabi’l-Arabî, 1407.
Referans23 Zerkeşî, Ebu Abdillah Bedreddin. el-Burhan, fi ulumi’l-Kur’an. Beyrut: Daru’l-Marife, 1957.
Referans24 https://mealler.org/SureveAyetler.aspx?sureid=003&ayet=007 erişim 06.02. 2021