1853-1856 Kırım Savaşına Dair Bir Cihad Risalesi

Bu çalışmada Kırım Savaşı’ndan (1853-1856) bahseden Osmanlı Türkçesi matbu bir cihad risalesinin neşri amaçlanmaktadır. Müellifi meçhul olan Cihad Emr-i Hak’tır başlıklı bu risale cihad ve mücahid kavramlarının tanımıyla başlamaktadır. Ardından Osmanlı tebaasının cihad şuurunu ortaya koyan ve cihada dair örnek alınacak dört hadiseden bahsedilmektedir. Birinci olayda Halil ismindeki gönüllü bir Osmanlı neferinin cihada çıkmak için ailesine veda etmesinden ve aile fertleri arasında geçen konuşmalardan, ikinci olayda Abdal Musa’nın cesaretinden, üçüncü hadisede sahabeden Ammar b. Yasir’in (ra) kahramanlığından, dördüncü olayda ise Kırım Savaşı’nın önemli muharebelerinden birisi olan Gözleve muharebesinin Osmanlı ordusunca nasıl yapıldığından bahsedilmektedir. Bu olayların tamamı Osmanlı neferlerinin cihad şuurunu kuvvetlendirmek için anlatılmıştır. 

A Treatise on Holy War (Jihad) Concerning The Crimean War in 1853-1856

This study aims to focus on the publication of a printed treatise on jihad in Ottoman Turkish concerning the Crimean War (1853-1856). The author of this treatise is unknown and it is entitled Jihad is the Decree of God (Cihad Emr-i Hak’tır). It begins with the definitions of jihad and mujahid. Then, four cases those that put forth the understanding of jihad in Ottoman society is explained. The first case is the account of Halil, an Ottoman military volunteer, when he departed from his family to participate into the war as well as the dialogues between the family members; the second case is about the bravery of Abdal Musa; the third one is about the valour of a Companion of Prophet Muhammad, Ammar b. Yasir; the fourth and the last case is concerning how the Ottoman army fought during the Battle of Eupatoria, which is among the important battles of the Crimean War. All of these cases were recounted in order to strengthen the conciousness of jihad among the Ottoman soldiers.

___

  • Ahmed b. Hanbel, Müsnedu’l-İmam Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybani, (thk.) Şuayb el-Arnaut, Adil Mürşid, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1998.
  • Akbulut, İlhan, “160. Yıldönümünde Kırım Savaşı”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, sy. 208, İstanbul 2014, ss. 333-350.
  • Birinci, Necat, “1853-1856 Kırım Savaşını Anlatan Bir Eser: Manzûme-i Sivastopol”, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, sy. 10-11, İstanbul 1981-1982, ss. 233-238.
  • Ebû Dâvûd, Sünenü Ebî Dâvûd, (thk.), Muhammed Nâsıruddîn el-Elbânî, Mektebetü’l-Maarif li’n-neşri ve’t-tevzî, Riyad [t.y.].
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kasım Ali b. Hasan, Tarihu Dımaşk, Dâru’l-fikr, [baskı yeri yok], ts. İdiz, Ferzende, İmam Süyûtî Tasavvuf Risaleleri, Nizamiye Akademi Yayınları, İstanbul 2017.
  • Sarınay,Yusuf, (proje yöneticisi), Osmanlı Belgelerinde Kırım Savaşı (1853-1859), (yay. haz.) Kemal Gurulkan, Mustafa Küçük, Yusuf İhsan Genç, Uğurhan Demirbaş, Ayhan Özyurt, Raşit Gündoğdu, (çev.) Durmuş Kandıra, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2006.
  • Süyûtî, Celaleddin, el-Haberü’d-Dâl alâ Vücûdi’l-Kutb ve’l-Evtâd ve’n-Nücebâ ve’l-Abdâl, (çev. İdiz, Ferzende) İmam Süyûtî Tasavvuf Risaleleri içinde, Nizamiye Akademi Yayınları, İstanbul 2017.
  • Müslim b. Haccâc, el-Câmiu’s-Sahîh, Mektebetü’r-Rüşd, Riyad 2001.
  • Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 1983.