Markus KÖHBACH Çevirmen: Mehmet Yılmaz AKBULUT

Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya arasındaki Diplomatik Münasebetler (Zitvatorok Barışı’ndan Birinci Dünya Savaşına Kadar)

Viyanalı Osmanlı tarihi araştırmacısı Markus Köhbach’ın Osmanlı Araştırmaları Dergisi’nde Almanca olarak neşredilmiş bu makalesi Habsburg ve Osmanlı hanedanlarının siyasî rekabetlerinin dört asırlık bir süre zarfında nasıl şekillendiğini, hangi dönüm noktalarından geçtiğini diplomatik münasebetlere yoğunlaşarak anlatmaktadır. İki imparatorluk arasında siyasî, askerî ya da diplomatik konuları kapsayan ayrıntılı araştırmalar için bir başlangıç yazısı olarak ele alınabilecek çalışma, henüz monografisi kaleme alınmamış bu ilgi çekici tarihsel çekişme için bir çerçeve sunmaktadır. Öte yandan makale erken modern dünyanın diplomatik mekanizmaları ve Osmanlı Devleti’nin söz konusu mekanizmaları kullanma biçimleri hakkında bilgiler vermektedir. Mohaç Muharebesi’nde (1526) başlayan rekabet, iki asır boyunca çeşitli cephelerde devam etmiş, iki imparatorluğun mücadeleleri Avrupa devletler dengesinin her daim en önemli unsurlarından biri olmuştur. Birinci Dünya Savaşı sonunda aynı kaderi paylaşan ve tarih sahnesinden çekilen iki rakibin hikâyesi, tarihçiler için yeni soruları akla getirecektir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı-Avusturya İlişkileri, Diplomasi tarihi, Sefaretnameler, Osmanlı Macaristanı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Habsburg Hanedanı

The Diplomatic Relationships Between Austria and the Ottoman Empire (From the Peace of Zsitvatorok to the First World War)

This article of Viennese Ottomanist Markus Köhbach, published first in German in the Osmanlı Araştırmaları Dergisi [Journal of Ottoman Studies] describes how the Ottoman-Habsburg relations were shaped between the sixteenth and the twentieth centuries and what were the milestones of this relationship focusing on the diplomatic aspects. It stands as a short guide covering political, military, and diplomatic actions between these early-modern multinational empires and offering a framework for future monographies of this relationship. Moreover, it defines some diplomacy mechanisms in the early modern period and exemplifies how the Ottomans and Austrians employed them. Starting with the Battle of Mohacs, the rivalry between these empires continued during the following two centuries on different fronts and became a significant chapter of the European balance of power. This narrative of the two archrivals, sharing the same fate at the end of the First World War, poses new questions for historians.

Keywords:

Ottoman-Austrian Relations, History of Diplomacy, Sefaretnames, Ottoman Hungary, Austria-Hungarian Empire, House of Habsburg,

PDF

___

Anderson, Matthew Smith. The Eastern Question, 1774-1923: A Study in International Relations. London: Melbourne, Toronto, 1966.
Beer, Adolf. Die orientalische Politik Österreichs seit 1774. Prag: F. Tempsky-Leipzig: G. Freytag, 1883. Beydilli, Kemal- Erünsal İsmail E. “Prut Savaşı Öncesi Diplomatik bir teşebbüs, Seyfullah Ağa’nın Viyana Elçiliği (1711)”, Belgeler 22/26 (2002), 1-182.
Bridge, F.R. From Sadowa to Sarajevo. The Foreign Policy of Austria-Hungary 1866- 1914. Londra: Routledge-Boston: K. Paul, 1972.
Bridge, F.R. “Austria-Hungary and the Ottoman Empire in the Twentieth Century”. Mitteilungen des Österreichischen Staatsarchivs (Viyana) 34, (1981), 234-271.
Hammer, Joseph von. Geschichte des Osmanischen Reiches. 4 Cilt (1574-1623)- 8 Cilt (1739-1774). Peşte, 1829/1832.
Kuran, Ercümend. Avrupa’da Osmanlı İkamet Elçiliklerinin Kuruluşu ve İlk Elçilerin Siyasi Faaliyetleri: 1793-1821. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1968.
Ottenfels, Franz Frhr. von. Beiträge zur Politik Metternichs im griechischen Freiheitskampfe 1822-1832. Salzburg, 1913.
Pomiankowski, Joseph. Der Zusammenbruch des Osmanischen Reiches. Erinnerungen an die Türkei aus der Zeit des Weltkrieges. Zürich- Leipzig- Viyana, 1928.
Prokesch-Osten, Anton Frhr. von. Geschichte des Abfalls der Griechen vom türkischen Reiches im Jahre 1821 und der Gründung des Hellenischen Königreiches, aus diplomatischem Standpuncte. 6 Cilt, Viyana, 1867.
Roider, Jr., Karl Andrew. “A case study in eighteenth-century war and diplomacy: Austria’s policy in the Austro-Russian-Turkish war of 1737-1739”. Doktora Tezi, Stanford Üniversitesi, 1970 (Üniversite Mikrofilmleri 70-18, 464).
Shaw, Stanford J.- Kural, Ezel. History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. 2 Cilt, Cambridge- Londra- New York- Melbourne, 1976/1977.
Spuler, Bertold. “Die europäische Diplomatie in Konstantinopel bis zum Frieden von Belgrad (1739)”. Jahrbücher für Kültür und Geschichte der Slaven, (Breslau) 11.1.1935. 53-115, 2. 171-222, 3-4. 313-366; Zeitschrift für Geschichte Ost-Europas (Breslau) içinde 1. 2. 1936-229-262, 3.383-440.
Unat, Faik Reşit. Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1968.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı- Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi, 3 Cilt (1566-1699) – 8 Cilt (1876-1907). Ankara, 1951/1962.
Zinkeisen, Johann Wilhelm. Geschichte des Osmanischen Reiches in Europa. 3.-7. Cilt, Gotha, 1855/1863.