Tevfik Ubud Efendi’nin Hint İslam Cemiyeti Adına Kurtuluş Savaşı’na Mali Yardım Adı Altında Casusluk Faaliyetleri

Osmanlı Devleti 1914-1918 yılları arasında yaşanan Birinci Dünya Savaşı’ndan mağlup olarak ayrılmış, 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamıştır. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkmasıyla Kurtuluş Savaşı fiili olarak başlamıştır. Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini yürütmek, o günün şartları göz önünde tutulduğunda hiç de kolay olmamıştır. Kurtuluş Savaşı’nın mali yükünü karşılamak için iç ve dış kaynaklardan gelebilecek yardımlara ihtiyaç duyulmuştur. Türk milletinin bağımsızlığına gölge düşürmeyecek şekilde dış kaynaklardan yardım alınmasına karar verilmiştir. Dış kaynaklardan biri olan Hint Müslümanları “Hint İslam Cemiyeti” olarak Kurtuluş Savaşı’na maddi destek sağlayacaklarını Ankara Hükümetine bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Kurtuluş Savaşı, Tevfik Ubud Efendi, Hint İslam Cemiyeti, Mali Yardımlar, Casusluk

Espionage Activities of Tevfik Ubud Efendi in the Name of Financial Assistance to the War of Independence on behalf of the Indian-Islamic Society

The Ottoman Empire was defeated in the First World War between 1914-1918 and signed the Armistice of Mudros on 30 October 1918. The War of Independence actually started with Mustafa Kemal Pasha's landing in Samsun on 19 May 1919. It was not easy to carry out the independence struggle of the Turkish nation, considering the conditions of that day. Various remedies, including internal and external resources, were sought to meet the financial burden of the War of Independence. It was decided to receive assistance from foreign sources in a way that would not overshadow the independence of the Turkish nation. Indian Muslims, one of the external sources, declared to the Ankara Government that they would provide financial support to the War of Independence as the "Indian Islamic Society".

Keywords:

War of Independence, Tevfik Ubud Efendi, Indian Islamic Society, Financial Aid, Spy.,

PDF

___

[1] Akşin, Sina (2019), İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele IV Savaş ve Etnik Temizlik Yumuşatılmış Sevr Dönemi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
[2] Altuncuoğlu, Neslihan (2021), “Ulusal Basın Ekseninde Atatürk Dönemi Öğrenci Hareketleri: Vagon-li Olayı Örneği”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, C. 17, sayı 38, Haziran. (5713-5734).
[3] Armaoğlu, Fahir (1999), 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (Cilt 1-2: 1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul.
[4] ATASE; Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt ve Denetleme Başkanlığı Arşivi, A/ 1/1, D/ 164, F/ 10.
[5] ATASE, A/4282, D/8, F/3.
[6] ATASE, A/4282, D/8, F/3-1.
[7] ATASE, A/4282, D/8, F/3-10.
[8] ATASE, A/4282, D/8, F/3-11.
[9] ATASE, A/4282, D/8, F/3-12.
[10] ATASE, A/4282, D/8, F/3-13.
[11] ATASE, A/4282, D/8, F/3-14.
[12] ATASE, A/4282, D/8, F/3-15.
[13] ATASE, A/4282, D/8, F/3-16.
[14] ATASE, A/4282, D/8, F/3-17.
[15] ATASE, A/4282, D/8, F/3-18.
[16] ATASE, A/4282, D/8, F/3-19.
[17] ATASE, A/4282, D/8, F/3-2.
[18] ATASE, A/4282, D/8, F/3-20.
[19] ATASE, A/4282, D/8, F/3-21.
[20] ATASE, A/4282, D/8, F/3-22.
[21] ATASE, A/4282, D/8, F/3-23.
[22] ATASE, A/4282, D/8, F/3-24.
[23] ATASE, A/4282, D/8, F/3-25.
[24] ATASE, A/4282, D/8, F/3-26.
[25] ATASE, A/4282, D/8, F/3-28.
[26] ATASE, A/4282, D/8, F/3-29.
[27] ATASE, A/4282, D/8, F/3-3.
[28] ATASE, A/4282, D/8, F/3-30.
[29] ATASE, A/4282, D/8, F/3-31.
[30] ATASE, A/4282, D/8, F/3-32.
[31] ATASE, A/4282, D/8, F/3-33.
[32] ATASE, A/4282, D/8, F/3-34.
[33] ATASE, A/4282, D/8, F/3-35.
[34] ATASE, A/4282, D/8, F/3-36.
[35] ATASE, A/4282, D/8, F/3-37.
[36] ATASE, A/4282, D/8, F/3-38.
[37] ATASE, A/4282, D/8, F/3-39.
[38] ATASE, A/4282, D/8, F/3-4.
[39] ATASE, A/4282, D/8, F/3-40.
[40] ATASE, A/4282, D/8, F/3-41.
[41] ATASE, A/4282, D/8, F/3-42.
[42] ATASE, A/4282, D/8, F/3-43, s. 5.
[43] ATASE, A/4282, D/8, F/3-43, s.3.
[44] ATASE, A/4282, D/8, F/3-43, s.4.
[45] ATASE, A/4282, D/8, F/3-44.
[46] ATASE, A/4282, D/8, F/3-45.
[47] ATASE, A/4282, D/8, F/3-46.
[48] ATASE, A/4282, D/8, F/3-47.
[49] ATASE, A/4282, D/8, F/3-48.
[50] ATASE, A/4282, D/8, F/3-49.
[51] ATASE, A/4282, D/8, F/3-5.
[52] ATASE, A/4282, D/8, F/3-50.
[53] ATASE, A/4282, D/8, F/3-51.
[54] ATASE, A/4282, D/8, F/3-52.
[55] ATASE, A/4282, D/8, F/3-53.
[56] ATASE, A/4282, D/8, F/3-54.
[57] ATASE, A/4282, D/8, F/3-55.
[58] ATASE, A/4282, D/8, F/3-56.
[59] ATASE, A/4282, D/8, F/3-57.
[60] ATASE, A/4282, D/8, F/3-59.
[61] ATASE, A/4282, D/8, F/3-6.
[62] ATASE, A/4282, D/8, F/3-60.
[63] ATASE, A/4282, D/8, F/3-61.
[64] ATASE, A/4282, D/8, F/3-62.
[65] ATASE, A/4282, D/8, F/3-63.
[66] ATASE, A/4282, D/8, F/3-64.
[67] ATASE, A/4282, D/8, F/3-7.
[68] ATASE, A/4282, D/8, F/3-8.
[69] ATASE, A/4282, D/8, F/3-9.
[70] Atatürk, Mustafa Kemal (2013), Nutuk, Haz. Zeynep Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[71] Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III (1989), C. I, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[72] Bayur, Hikmet (1990), Atatürk Hayatı ve Eseri Doğumundan Samsun’a Çıkışına Kadar, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[73] Belen, Fahri (1973), 20nci Yüzyılda Osmanlı Devleti, Remzi Kitabevi, İstanbul.
[74] Cumhuriyet Gazetesi, 1 Nisan 1937.
[75] Dokuyan, Sabit (2021), “Tekkelerin Kapatılması ve Tasfiye Süreci (1925-1938)”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 98, Yaz 2021. (217-244).
[76] Gültekin, Aysun (2009), Milli Mücadele Döneminde Hindistan Müslümanları ile Ankara Hükümetleri Arasındaki Münasebetler (1918-1924), Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
[77] Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi, 9 Nisan 1926.
[78] Hussain, Fida (2012), Hindistan Matbu’atında Türk Kurtuluş Savaşı Ve İnkılâbı, Ankara Üniversitesi, Ankara, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
[79] Kansu, Mazhar Müfit (2019), Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, C. 2, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
[80] Keskin, Mustafa (1991), Hindistan Müslümanları’nın Milli Mücadele’de Türkiye’ye Yardımları (1919-1923), Erciyes Üniversitesi Yayınları No: 21, Kayseri.
[81] Kınross, Lord (2013), Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Çev. Necdet Sander, Altın Kitaplar, İstanbul.
[82] Kişi, Şule Sevinç (2020), “Hint Müslümanlarının Osmanlı Devleti ve Türkiye’ye Yardımları (1911-1923)”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Yıl 16, S. 32, Güz 2020. (747-777).
[83] Kocatürk, Utkan (2017), Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[84] Lewıs, Bernard (1988), Modern Türkiye’nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
[85] Mango, Andrew (2012), Atatürk Modern Türkiye’nin Kurucusu, Çev. Füsun Doruker, Remzi Kitabevi, İstanbul.
[86] Müderrisoğlu, Alptekin(2013), Kurtuluş Savaşı’nın Mali Kaynakları, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[87] Sarıhan, Zeki(1993), Kurtuluş Savaşı Günlüğü I, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
[88] Selek, Sabahattin (2010), Anadolu İhtilali, C. 1, Kastaş Yayınevi, İstanbul.
[89] Soyak, Hasan Rıza (2019), Atatürk’ten Hatıralar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
[90] Sürmeneli, Serpil (1998), Milli Mücadele’de Tekâlif-i Milliye Emirleri, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
[91] Şahin, H. Hilal (2019), “Osmanlı Devleti ile Hindistan Müslümanlarının Tarihi Bağı ve “Hindistan Hilafet Harekâtı””, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sonbahar 2019, sayı 24. (731-754).
[92] Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), BOA, DH. İ. UM, 19-6/ 1-70/ 1.
[93] Yaylagül, Gamze (2020), Atatürk Döneminde Türkiye İle Hint Müslümanları Arasındaki İlişkilerin Türk Basınına Yansımaları, Gazi Üniversitesi, Ankara, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
[94] Zürcher, Erık Jan (2018), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, Çev. Yasemin Saner, İletişim Yayınları, İstanbul.