Tuğba Yılmaz, İ. Alp, H. Deveci, O. Celep

YOMRA-KAYABAŞI MASİF Cu-Zn CEVHERİNDEN FLOTASYON İLE Cu KONSANTRESİ ÜRETİMİNİN ARAŞTIRILMASI

Bu çalışmada, Trabzon-Yomra-Kayabaşı Cu-Zn Masif cevherinin flotasyon yöntemi ile bakır konsantresi üretilebilirliği araştırılmıştır. Yapılan mineralojik incelemeler sonucunda cevherin kovellin, kalkozin, bornit, fahlers, sfalerit, pirit, enarjit, tetrahedrit, kalkopirit ve galen gibi cevher minerallerinden ve barit, kalsit ve diğer silikatlı gang minerallerinden oluştuğu belirlenmiştir. Bakır mineralleri çoğunlukla pirit ve sfalerit ile birlikte kenetli olarak ve bu mineraller içerisinde küçük boyutlu saçınımlar şeklinde bulunmaktadır. Seçimli olarak bakır konsantresi üretimi için yapılan flotasyon testlerinde; öğütme boyutu, köpük alma süresi, toplayıcı ve bastırıcı konsantrasyonları ile karıştırma hızının etkileri incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda seçimli flotasyon yöntemiyle yüksek tenör ve verim değerleri ile bakır konsantresi üretimi sağlanamamıştır. Yeterli serbestleşmenin olmaması ve cevher içerisindeki ikincil bakır minerallerinin ortama Cu iyonları vermesi flotasyonu olumsuz etkilemektedir. Yeterli serbestleşme için daha ince boyutlara öğütme sonrasında ince boyutlarda etkin olarak çalışan flotasyon teknikleri ile araştırmalar yapılmadır. Toplu konsantre üretiminde olumlu sonuçlar elde edilmesine rağmen cevher içerisinde arsenikli bakır minerallerinin varlığı bu konsantrelerin değerlendirilmesinde sorun olabilir. Bu nedenle cevherin hidrometalurjik yöntemlerle değerlendirilmesi düşünülmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Yomra-Kayabaşı, Bakır flotasyonu, Serbestleşme, Çinko bastırma

PDF

___

[1] Çilingir, Y., Metalik Cevherler ve Zenginleştirme Yöntemleri, Vol.1, Dokuz Eylül University, Department of Mining Engineering, İzmir, Turkey, (1990).
[2] Abramov, A.A., Forssberg, K.S.E., 2005, Chemistry And Optimal Conditions for Copper Minerals Flotation: Theory and Practice, Mineral Processing & Extractive Metall. Rev., (2005), 26, 77–143.
[3] Aslan A., Kompleks Sülfürlü Cevherlerde Minerallerin Flotasyon Davranışına Elektrokimyasal Parametrelerin Etkileri, Hacettepe Ün., Doktora Tezi, Ankara, (2002).
[4] Bayraktar, İ., Altun, Y., Kompleks bakır-kurşun-çinko cevherlerinin özellikleri, ekonomik değeri ve zenginleştirilmesi, Maden Mühendisleri Odası, (1996), 11-21.
[5] Dichmann, T.K. ve Finch, J.A., The Role of Copper Ions in Sphalerite-Pyrite Flotation Selectivity, Mineral Engineering, McGill University, (2000), 217-225.
[6] Shen, W.Z., Fornasiero, D. ve Ralston, J., Flotation of Sphalerite and Pyrite in the presence of Sodium Sulfite, Int. Journal of Mineral Processing, (2000), 63, 17-28.
[7] Mihajlovic, I., Strbac, N., Zivkovic, Z., Kovacevic, R.,Stehernik, M., A potential method for arsenic removal from copper concentrates, Mineral Engineering, (2007), vol 20, 26-33.
[8] Akçay, M., Lermi, A., Van, A., Biogeochemical exploration for massive sulphide deposits in areas of dense vegetation: an orientation survey around the Kanköy Deposit, Journal of Geochemical Exploration, (1998), 63, 173-187.
[9] Yılmaz, T., Yomra-Kayabaşı Masif Sülfid Cu-Pb-Zn Cevherinin Flotasyon Yöntemi İle Zenginleştirilmesi, Yüksek Lisans tezi, Karadeniz Teknik Ün., Trabzon (2004).
[10] Saklar, S., Ersayın, S., Bayraktar, İ., Flotasyon Modelleri, Maden Mühendisleri Odası, (1998), 3-20.
[11] Taşdemir, T., Öteyaka, B., Taşdemir, A., Jameson Flotasyon Hücresinde Önemli Çalışma Parametrelerinin Hava Tutunumu Ve Giren Hava Miktarına Etkileri, Madencilik, (2006), 45, 11-18.