Looking at Two Patterns Inspired in Coffered Ceilings: Some Examples in the Portuguese Roman Mosaics

Bu çalışmada, tavan süslemelerinden esinlenerek yapıldığı tahmin edilen sekizgen biçimli kareler ve dikey ızgara komposizyonlarından oluşan bir grup Portekiz-Roma mozaikleri ele alındı. Bu çalışmanın sonucundaki tespitler; 1. Tavan desenlerinden kaynaklanan motiflerin yakınlık dereceleri 2. Aynı mozaik döşemede görülen diğer desen ve dekoratif motiflerin ilişkileri 3. Desen ve dekoratif motiflerin bütünleştiği mimari mekanın işlevselliği ile ilişkileri İç içe geçmiş bu bilgilerin ve farklı mozaiklerin zaman çizelgelerinin verilmesinde ve bu desenlerin belirli mimari mekanlarda uygulanmasında sonuçları ortaya koymaya çalışacağız: bunların kullanım sıklığı, aynı mozaikte diğer desenlerle birlikte ya da tek başına kullanımı; bu motiflerin kullanıldığı moziklerle yerel ya da bölgesel atölyeler hatta okullarla mozaiklerin muhtemel bağlantısı.

Tavan Süslemelerinden Esinlenen İki Motifin İncelenmesi: Portekiz-Roma Dönemi Mozaiklerinden Bazı Örnekler

For the present study, we selected a set of Portuguese Roman mosaics in which the orthogonal grid compositions and adjacent octagons forming squares are present, supposedly inspired by the coffered ceilings. Therefore, in this study we try to ascertain: 1. Their degree of proximity to the pattern of the ceilings that have originated them; 2. Their relationship with other patterns and decorative motifs, occurring in the same mosaic pavement; 3. Their relationship with the functionality of the architectural space in which they are integrated. In the interweaving of this data and given the timelines of the different mosaics, we will try to elaborate conclusions on the application of these patterns to certain architectural spaces; the frequency of their use, either alone or in conjunction with other patterns in the same mosaic; the possible link of the mosaics in which these patterns occur with local or regional workshops, or even schools.

___

  • Abraços 2005 Maria de Fátima Abraços, "Para a História da Conservação e Restauro do Mosaico Romano em Portugal".Departamento de História da Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa, Lisboa, Ph.D. Thesis.
  • Alvarez Martinez 1990 José Maria Alvarez Martinez, Mosaicos Romanos de Mérida. Nuevos Hallazgos. Monografias Emeritenses-4, Museu Nacional de Arte Romano, Mérida, Ministério de Cultura. Direccion General de Bellas Artes y Archivos.
  • Alves 2002 Francine Alves, "A Arquitectura e o mosaico romano de pavimento. Relações/Interacções", Dissertação de Mestrado em História da Arte, História da Arte da Antiguidade, Faculdade de Ciências Sociais e Humanas,Universidade Nova de Lisboa, Master Degree Thesis.
  • Alves 2011 Francine Oliveira Alves, "Considerações sobre aspectos arquitecturais e arquitectónicos no mosaico antigo da Península Ibérica", in CMGR X: 949-955.
  • Barbet 1985 Alix Barbet, La Peinture Murale Romaine. Les Styles Décoratifs Pompéiens, Paris, Picard.
  • Borges 1986 Maria Felisbela Borges, "Mosaicos luso-romanos da área de influência de Olisipo e Collipo", Mestrado em História da Arte, Faculdade de Ciências Sociais e Humanas da Universidade Nova de Lisboa, Master Degree Thesis.
  • Caetano 2008 Maria Teresa Caetano, "Mosaicos da Villa Romana de São Miguel de Odrinhas", in O MOSAICO na Antiguidade Tardia, Revista de História da Arte, Nº 6, Lisboa, Instituto de História da Arte - Faculdade de Ciências Sociais e Humanas-UNL: 42-59.
  • Correia 2003 V. H. Correia, Conímbriga. Guia das Ruínas, Lisboa, Instituto Português de Museus.
  • Correia (Wrench) 2005 Licínia Nunes Correia, Decoração Vegetalista nos Mosaicos Portugueses, Lisboa, Ed. Colibri/IHA-FCSH-UNL.
  • Costa 1985 Maria Luísa Vargas Costa, "Contribuição para o estudo de alguns dos mosaicos da Villa romana de Pisões", in Arquivo de Beja, II - 2ª Série, Beja 1983-1985: 95-135 figs. 1-14.
  • Douguédroit 1964 Maria Cristina Moreira Sá Douguédroit, "Os mosaicos do Arneiro (Arnal)", in O Arqueólogo Português, (Nova Série), 5, Lisboa: 459-468.
  • Ghedini 1998 F. Ghedini - M. Baggio - S. Toso, "Cultura musiva lungo la via Postumia", in G. Sena Chiesa - E. Arslan (eds.), Optima Via. Atti del Convegno Postumia. Storia e archeologia di una grande strada romana alle radici dell'Europa (Cremona 13-15 giugno 1996), Cremona, Associazione Promozione Iniciative Culturali di Cremona: 177-187.
  • Ginouvès 1992 René Ginouvès, L'Architecture Grecque et Romaine, II, Rome, École Française d'Athènes/École Française de Rome.
  • Jobst 1977 W. Jobst, Römische Mosaiken aus Ephesos I. Die Hanghäuser des Embolos, Wien, Verlag des Österreichischen Akademie des Wissenschaften.
  • Lancha 1977 Janine Lancha, Mosaïques Géométriques. Les ateliers de Vienne (Isère). Leurs modèles et leur originalité dans l'Empire romain, Roma, "L'ERMA" di Bretschneider.
  • Maciel 1996 M. Justino Maciel, Antiguidade Tardia e Paleocristianismo em Portugal, Lisboa, Edição do Autor.
  • Maciel 2006 M. Justino Maciel, VITRÚVIO. Tratado de Arquitectura (Tradução do Latim, Introdução e Notas), Lisboa, IST Press.
  • Moita 1951 Irisalva Nóbrega Moita, "O mosaico luso-romano de Póvoa do Cós", in O Arquólogo Português, Nova Série I, Lisboa: 143-149, EST. I-II.
  • Mourão 2008 Cátia Mourão, Mirabilia Aquarum. Motivos Aquáticos em Mosaicos da Antiguidade no território português, Lisboa, EPAL.
  • Oleiro 1973 J. M. Bairrão Oleiro, "Mosaicos de Conímbriga encontrados durante as sondagens de 1899", in Conimbriga 12, Coimbra, Universidade de Coimbra (Faculdade de Letras/Instituto de Arqueologia): 67-158.
  • Oleiro 1992 João Manuel Bairrão Oleiro, Corpus dos Mosaicos Romanos de Portugal. Conventus Scallabitanus I, Conimbriga, Casa dos Repuxos, Conímbriga.
  • Oliveira 2003 Cristina Fernandes de Oliveira, A Villa Romana de Rio Maior: estudo de mosaicos, Lisboa, Ministério da Cultura, Instituto Português de Arqueologia (Trabalhos de Arqueologia, nº 31).
  • Oliveira 2005 Cristina Oliveira, Mosaicos de Conimbriga, X Colóquio Internacional da Associação Internacional para o Estudo do Mosaico Antigo (AIEMA), Conimbriga - Portugal (29 de Outubro - 3 de Novembro 2005), Instituto Português de Museus/Museu Monográfico de Conimbriga.
  • Pereira 2008 Rodrigo Marques Pereira, "Resultados dos trabalhos arqueológicos no Paço dos Vasconcelos (Maio de 2002 a Julho de 2004)", in Actas do IV Congresso de Arqueologia Peninsular. Hispania Romana (Faro, 14 a 19 de Set. de 2004), Centro de Estudos de Património-Universidade do Algarve, Faro: 171-181.
  • Pessoa 1998 Miguel Pessoa, Villa romana do Rabaçal - Um objecto de arte na paisagem, Penela, Câmara Municipal.
  • Pessoa 2005 Miguel Pessoa, "Contributo para o estudo dos mosaicos romanos no território das civitates de Aeminium e de Conimbriga, Portugal", in Revista Portuguesa de Arqueologia, vol. 8, nº 2: 363-401.
  • Pessoa 2011 Miguel Simões F. Pessoa, "Villa Romana do Rabaçal. Um centro na periferia do Império e do território da Ciuitas de Conímbriga. Estudo de Mosaicos". Dissertação apresentada à FCSH, Universidade Nova de Lisboa (sob orientação científica do Prof. Doutor M. J. Pinheiro Maciel), Novembro 2011, Ph.D. Thesis.
  • Şahin - Okçu 2008 Mustafa Şahin - Recep Okçu, "Architecture and Mosaics in Recently Discovered Paleochristian Basilicas", in O Mosaico na Antiguidade Tardia, Revista de História da Arte, Nº 6, Lisboa, Instituto de História da Arte, Faculdade de Ciências Sociais e Humanas-UNL: 79-87.
  • Torres Carro 1989 Mercedes Torres Carro, "El Mosaico de Póvoa do Cós, Leiria (Portugal)", in Actas de la I Mensa Redonda Hispano-Francesa sobre Mosaicos Romanos habida en Madrid en 1985. In Memoriam Manuel FernandezGaliano, Ministério de Cultura, Associación Española del Mosaico, Fundación Pastor, Casa de Velázquez, Madrid: 145-160.
  • Wrench 2014 Licínia Nunes Correia Wrench, "Some geometrical Patterns and Decorative Motifs Occurring in Roman Portuguese Mosaics: A Comparative Approach with Eastern and Western Mosaics", JMR 7: 49-59.