Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sözcük öğrenme stratejilerini kullanımları

Bir yabancı dili öğrenmek dil kuralları ile sözcükleri öğrenmeyi ve bunlar aracılığıyla dil becerilerini kullanmayı kapsamaktadır. Kelimeler, eğitim-öğretim sürecinde, öğretmenler ve ders kitapları aracılığıyla öğrenenlere aktarılmaktadır. Ancak bu süreçte, bütün kelimelerin dersler aracılığıyla öğretilmesi mümkün olmadığından, öğrenenlerin kendilerinin de bağımsız birer sözcük öğrenen durumuna gelmesi beklenmektedir. Bu ise öğrenenlerin sözcük öğrenme stratejilerini bilmeleri ve kullanmaları yoluyla mümkün olabilmektedir. Bağımsız birer sözcük öğrenen olmaları konusunda öğrenenlere destek olmak için öncelikle onların strateji kullanım düzeylerini, hangi stratejileri kullandıklarını belirlemek ve bunların çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek gerekmektedir. Bu gerek ile çalışmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sözcük öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla, tarama modelinde tasarlanan bu araştırmada veriler, Türkçeyi yabancı dil olarak A1, A2, B1, B2 ve C1 seviyesinde öğrenen 169 öğrenciden toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Kocaman ve Kızılkaya Cumaoğlu (2014) tarafından geliştirilen “Foreign Language Vocabulary Learning Strategies Scale” kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, T Testi, ANOVA ve LSD testlerinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kullandıkları sözcük öğrenme stratejileri ve strateji kullanım düzeyi belirlenmiş; kullanılan stratejilerde cinsiyet, dil düzeyi, öğrencilerin geldikleri bölge, öğrencilerin uyruğu ve ana dili gibi değişkenlere göre bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir.

Turkish as a foreign language learners’ use of vocabulary learning strategies

Learning a foreign language includes learning vocabulary together with grammar rules and using language skillsby means of them. Words are presented to learners through teachers and coursebooks in educational processes.Yet, it is not possible to teach all the words through lessons, so learners are expected to become independentvocabulary learners. Learners can achieve this when they know and use the vocabulary learning strategies. To beable to support them in becoming independent vocabulary learners, teachers need to determine their level ofstrategy use and which strategies they use and examine if these differ according to different variables. For thisreason, this study aims to determine the level of Turkish as a foreign language (TFL) learners’ use of vocabularylearning strategies. For this purpose, the data in this study designed by using survey model were collected from169 students that learn TFL at A1, A2, B1, B2, and C1 levels. “Foreign Language Vocabulary Learning StrategiesScale” developed by Kocaman and Kızılkaya Cumaoğlu (2014) was used as data collection tool. Frequencies,arithmetic means, and standard deviations were calculated, and t-test, ANOVA, and LSD tests were used for dataanalysis. As a result, the vocabulary learning strategies were identified and the level of TFL learners’ strategy usewas determined. The data were tested to check if there were any statistically significant differences amongvariables: gender, language level, region, ancestry, and native language.© 2020 JLLS and the Authors - Published by JLLS.

PDF

___

Akın, H., & Çetin, M. (2016). Cinsiyet faktörünün yabancı dil olarak Türkçe öğrenim stratejilerine etkisi (Bosna Hersek örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 1021- 1032. DOI: 10.7884/teke.664
Alqahtani, M. (2015). The importance of vocabulary in language learning and how to be taught. International Journal of Teaching and Education, 3(3), 21-34. DOI: 10.20472/TE.2015.3.3.002
Alyılmaz, S., & Şengül, K. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dil öğrenme stratejilerine dayalı etkinliklerin dilbilgisine yönelik başarıya ve kalıcılığa etkisi. Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 169(1), 67-110. DOI: 10.1501/Dilder_0000000248
Barut, A. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen üniversite öğrencilerinin kullandıkları dil öğrenme stratejileri üzerine bir değerlendirme. (Master’s thesis), İhsan Doğramacı Bilkent University, Ankara, Turkey.
Baskın, S., İşcan, A., Karagöz, B., & Birol, G. (2017). The use of vocabulary learning strategies in teaching Turkish as a second language. Journal of Education and Practice, 8(9), 126-134.
Retrieved in December 8, 2019 from: https://iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/view/36067
Bekleyen, N. (2005). Öğretmen adayları tarafından kullanılan dil öğrenme stratejileri. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 113-122. Retrieved in December 12, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4372/59825
Biçer, N., & Polatcan, F. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kelime öğrenme stratejilerinin değerlendirilmesi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 54, 811-828. DOI: 10.14222/Turkiyat1436
Boylu, E. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri. (Master’s thesis), Gazi University, Ankara, Turkey.
Bölükbaş, F. (2013). The effect of language learning strategies on learning vocabulary in teaching Turkish as a foreign language. H. U. Journal of Education, 28(3), 55-68. Retrieved in December 1, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7791/101906
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Can, A. (2017). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi. Çelik, S., & Toptaş, V. (2010). Vocabulary learning strategy use of Turkish EFL learners. Procedia Social and Behavioral Sciences, 3, 62-71. DOI: 10.1016/j.sbspro.2010.07.013
Çelikkaya, Ş. (2012). Almanca öğretmeni adaylarının sözcük öğreniminde kullandıkları öğrenme stratejileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 71-76. Retrieved in November 3, 2019 from: http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/67/51
Çetinkaya Edizer, Z., Dilidüzgün, Ş., Ak Başoğul, D., Karagöz, M., & Yücelşen, N. (2018). Türkçe öğretiminde üstbilişsel okuma stratejileri ile okuma yöntem-tekniklerinin metin türüne göre değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 479-511. DOI: 10.14520/adyusbd.420841
Çetinkaya, Z. (2005). Basit tekrar ve alıştırmalar yoluyla sözcük öğretimi. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, 130, 68-85. Retrieved in November 12, 2019 from: https://www.ceeol.com/search/articledetail?id=556571
DeCarrico, J. S. (2001). Vocabulary learning and teaching. In M. Celce-Mursia (Ed.), Teaching English as a second or foreign language (pp. 285-299). Boston: Heinle & Heinle.
Demirekin, M. (2017). Yabancı dil olarak Türkçenin anlamlandırılmasında kelime ve dil öğrenme stratejilerinin kullanımı. (Doctoral dissertation), Hacettepe University, Ankara, Turkey.
Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük öğretme yöntemlerinin yeterliliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(17), 233-258. DOI: 10.14520/adyusbd.771
Doğan, Y. (2014). Yabancılara Türkçe kelime öğretiminde market broşürlerinden yararlanma. Journal of Language and Linguistic Studies, 10(1), 89-98. Retrieved in December 12, 2019 from: https://www.jlls.org/index.php/jlls/article/view/184/164
Engin, G., Dikbayır, A., & Genç, S. Z. (2017). Effectiveness of learning strategies taught to teacher candidates. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 12(2), 62-80. Retrieved in December 2, 2019 from: https://eric.ed.gov/?id=EJ1170191
Ghazal, L. (2007). Learning vocabulary in EFL context through vocabulary learning strategies. Novitas-ROYAL, 1(2), 84-91. Retrieved in November 29, 2019 from: http://www.novitasroyal.org/archives/vol-1-issue-2
Göçen, G. (2016). Yabancılar için hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı ile Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığı. (Doctoral dissertation), Sakarya University, Sakarya, Turkey.
Göçen, G. (2019). Yabancı dil öğretiminde sözcük öğretimi yaklaşımları ve yöntemleri. In A. Okur, & G. Göçen (Ed.), Türkçenin sözcük öğretimi (pp. 249-272). Ankara: Nobel Publications.
Göçen, G., & Okur, A. (2015). Ortaokula yönelik söz varlığı araştırmalarının incelenmesi: Tezler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 64-79. DOI: 10.16916/aded.66746
Göçer, A. (2010). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(1), 1007-1036. DOI: 10.7827/TurkishStudies.1318
Gömleksiz, M. N. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının İngilizce dil öğrenme stratejilerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Fırat Üniversitesi örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 573-601. DOI: 10.14520/adyusbd.464
Graves, M. F. (1986). Vocabulary learning and instruction. Review of Research in Education, 13, 49- 89. DOI: 10.2307/1167219
Graves, M. F., & Preen, M. C. (1986). Costs and benefits of various methods of teaching vocabulary. Journal of Reading, 29(7), 596-602. Retrieved in December 3, 2019 from: https://www.jstor.org/stable/40029685?seq=1
Gu, P. Y. (2003). Vocabulary learning in a second language: Person, task, context and strategies. Teaching English as a Second or Foreign Language TESL-EJ, 7(2), 1-25. Retrieved in December 3, 2019 from: https://www.tesl-ej.org/ej26/a4.html
Gu, Y., & Johnson, R. K. (1996). Vocabulary learning strategies and language learning outcomes. Language Learning, 46, 643-679. DOI: 10.1111/j.1467-1770.1996.tb01355.x
Günay, V. D. (2007). Sözcükbilime giriş. İstanbul: Multilingual.
Güneş, F. (2013). Kelimelerin gücü ve zihinsel sözlük. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1-30. Retrieved in December 24, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbid/issue/17335/181025
Hamzah, M., Kafipour, R., & Abdullah, S. F. (2009). Vocabulary learning strategies of Iranian undergraduate EFL students and its relation to their vocabulary size. European Journal of Social Sciences, 11(1), 39-50. Retrieved in December 10, 2019 from: https://www.academia.edu/13315871/Vocabulary_learning_strategies_of_Iranian_undergraduate _EFL_students_and_its_relation_to_their_vocabulary_size
Hirsch, E. D. (2003). Reading comprehension requires knowledge of words and the world. American Educator, 27(1), 10-13. Retrieved in November 11, 2019 from: https://eric.ed.gov/?id=EJ672462
Hişmanoğlu, M., & Turan, Y. Z. (2019). A study on vocabulary learning strategies of Turkish EFL students. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 857-875. DOI: 10.16916/aded.575501
İlter, İ. (2014). Kelime öğretiminde grafik düzenleyicileri (Frayer modeli örneği). Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 755-770. DOI: 10.7827/TurkishStudies.6551Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sözcük öğrenme stratejilerini kullanımları
Kara, M., & Ünal, M. (2019). Üstün yetenekli öğrencilerin yazılı anlatımlarındaki söz varlığının derlem tabanlı incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(1), 252-261. DOI: 10.18298/ijlet.3270
Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Publications.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Publications.
Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153. Retrieved in November 2, 2019 from: http://www.gefad.gazi.edu.tr/tr/issue/6751/90771
Kırmızı, Ö. (2014). Measuring vocabulary learning strategy use of Turkish EFL learners in relation to academic success and vocabulary size. World Journal of Education, 4(6), 16-25. DOI: 10.5430/wje.v4n6p16
Kırmızı, Ö., & Topcu, N. (2014). Vocabulary learning strategies of Turkish EFL students at Karabük University. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 217-232. Retrieved in November 11, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2837/38706
Kocaman, O., & Kızılkaya Cumaoğlu, G. (2014). Yabancı dilde kelime öğrenme stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 293-303. DOI: 10.15390/EB.2014.3611
Kocaman, O., Yıldız, M., & Kamaz, B. (2018). Use of vocabulary learning strategies in Turkish as a foreign language context. International Journal of Psychology and Educational Studies, 5(2), 54- 63. DOI: 10.17220/ijpes.2018.02.007
Memiş, M. R. (2018). The relationship between vocabulary learning strategies and vocabulary of learners of Turkish as a foreign or second language. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 13(4), 164-185. DOI: 10.29329/epasr.2018.178.10
Memiş, M. R. (2019). Kelime öğretim stratejileri ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 14(4), 2579-2593. DOI: 10.29228/TurkishStudies.29172
Nassaji, H. (2006). The relationship between depth of vocabulary knowledge and L2 learners’ lexical inferencing strategy use and success. The Modern Language Journal, 90(3), 387-401. DOI: 10.1353/cml.2004.0006
Nation, I. (2001). Learning vocabulary in another language. Cambridge: Cambridge University Press.
Noprianto, E., & Purnawarman, P. (2019). EFL students’ vocabulary learning strategies and their affixes knowledge. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(1), 262-275. DOI: 10.17263/jlls.547730
Okur, A. (2013). Yaşam boyu okuma için okuma öğretimi. In A. Okur (Ed.), Yaşam boyu okuma eğitimi (pp. 1-45). Ankara: Pegem Publications.
Okur, A. (2019). Yabancı dil öğretiminde sözcük öğretimi ilkeleri ve sözcük öğrenme-öğretme stratejileri. In A. Okur, & G. Göçen (Eds.), Türkçenin sözcük öğretimi (pp. 223-246). Ankara: Nobel Publications.
Oxford, R. L. (1990). Language learning strategies. Boston, Massachusetts: Heinle And Heinle Publishers.
Özbay, M., & Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45. Retrieved in November 10, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13713/166023
Özbay, M., Büyükikiz, K. K., & Uyar, Y. (2011). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki kelime hazineleri üzerine bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 149-173. Retrieved in December 10, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19555/208666
Özdemir, B. (2017). Sözcük öğretimi ve kalıp sözlerin öğretimi. In H. Develi, C. Yıldız, M. Balcı, İ. Gültekin, & D. Melanlıoğlu (Eds.), Uygulamalı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi el kitabı (2. Cilt) (pp. 55-110). İstanbul: Kesit Publications.
Öztürk, M. (2006). Vocabulary teaching. Dil Dergisi, 133, 20-28. DOI: 10.1501/Dilder_0000000060 Richards, J. C., & Renandya, W. A. (2002). Methodology in language teaching: An anthology of current practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Sarıçoban, A., & E. Y. Kürüm (2015). Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğrenimi stratejileri. In A. Sarıçoban (Ed.), Yabancı dil olarak türkçe öğretimi metodolojisi (pp. 258-285). Ankara: Anı Publications.
Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
Seal, B. D. (1991). Vocabulary learning and teaching. In M. Celce-Murcia (Ed.), Teaching English as a second or foreign language (pp. 296-311). Boston, MA: Heinle & Heinle.
Sedita, J. (2005). Effective vocabulary instruction. Insights on Learning Disabilities, 33(45), 33-45. Retrieved in December 10, 2019 from: https://www.semanticscholar.org/paper/EffectiveVocabulary-Instruction-Sedita/24a6b44b730d9c47d65bc9acbfe908fd50f0bf7b
Shen, W. (2003). Current trends of vocabulary teaching and learning strategies for EFL settings. Feng Chia Journal of Humanities and Social Sciences, 7, 187-224. Retrieved in December 10, 2019 from: https://www.semanticscholar.org/paper/Current-Trends-of-Vocabulary-Teaching-andLearning-Shen/01c205b5bbab59ceed36ae5d1888aa5000daae2f
Sokmen, A. (1997). Current trends in teaching second language vocabulary. In N. Schmitt, & M. McCarthy (Eds.), Vocabulary: Description, acquisition and pedagogy (pp. 237-257). Cambridge: Cambridge University Press.
Susanto, A. (2017). The teaching of vocabulary: A perspective. Jurnal KATA, 1(2), 182-191. DOI: 10.22216/jk.v1i2.2136
Syed, S. S. (2014). Determination of vocabulary learning strategies of students of Turkish as a foreign language at Jamia Milia Islamia University. (Master’s thesis), Çanakkale Onsekiz Mart University, Çanakkale, Turkey.
Şengül, M. (2012). Yabancı uyruklu ve Türk soylu bireylerin Türkiye Türkçesini öğrenirken kullandıkları dil öğrenme stratejileri arasındaki farklılıklar. VII. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirisi, September 24-28, 2012, Ankara.
Tanyer, S., & Ozturk, Y. (2014). Pre-service English teachers' vocabulary learning strategy use and vocabulary size: A cross-sectional evaluation. Journal of Language Teaching and Research, 5(1), 37-45. DOI: 10.4304/jltr.5.1.37-45
Thornbury, S. (2002). How to teach vocabulary. Malaysia: Pearson Education Limited.
Tok, M., & Yıgın, M. (2014). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları kelime öğrenme stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 265-276. Retrieved in December 10, 2019 from: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4783/65969
Varışoğlu, M. C. (2017). Türkçe öğrenen Litvanyalı öğrencilerin kullandıkları dil öğrenme stratejileri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 59, 533-546. DOI: 10.14222/Turkiyat3749
Wilkins, D. A. (1972). Linguistics in language teaching. London: Arnold.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., & Yılmaz, Y. (2008). Kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Publications.