TÜRK SOSYOLOJİSİNDE ORGANİZMACI VE EVRİMCİ AKIM

Öz Sosyolojinin Türk düşüncesindeki serüveni Türk toplumunun Batılılaşma serüveni ile eş zamanlı gelişmiştir. Batılılaşan Türk toplumu Batılı değerlere yüzünü döndüğünde bir yandan varlığından haberdar olmakla birlikte kendi toplumsal dünyasının dışında ve karşısında bir toplumsal örgütlenme; öte yandan da fiziksel ve sosyal dünyayı kendi fiziksel ve sosyal dünya algısının karşısında ve dışında yöntem ve araçla açıklayan Aydınlanma zihniyeti ile karşılaşmıştır. Romantizm, Yeni Pozitivizm, Yeni Realizm, Tarihi Materyalizm, Evolüsyonizm (Evrimcilik), İdealizm ve Materyalizm gibi çeşitli felsefe akımları Türk düşünce hayatına girmiştir. Bu anlamda sosyoloji, Osmanlı aydını için, nasıl batılılaşılacağının, iktisadi kalkınmanın nasıl sağlanacağının ve modern topluma nasıl geçileceğinin yollarını öğreten, kurtuluş reçeteleri sunacak bir bilim olarak görülmüştür. Hazırlık ve oluşum devrelerinde kolayca gözlenebilen evrimci sosyoloji Gelişim döneminde Behice Boran ile sona ermiş gibi görünmektedir.Anahtar Kelimeler: Türk Sosyolojisi, Evrimcilik, Organizmacılık.