Kahramanmaraş Merkezli Depremden Etkilenen Kentlerde Yer Alan Yeşil Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Deprem Duyarlılığına Göre Konumsal/Mekânsal Analizi
Kentsel alanlarda deprem afet yönetim süreçlerinde kentsel açık yeşil alanların etkili bir şekilde kullanılabilirliği konumsal/mekânsal planlama kapsamında öncelikli alanlar olarak tanımlanması önem arz etmektedir. Deprem risk analizlerinin kentsel planlamalar kapsamında öncül bileşenler arasında esas alınarak kentsel açık yeşil alanların alansal ve hacimsel olarak en uygun yerlerde oluşturulması hayati öneme sahiptir. Ayrıca kentsel açık yeşil alanların erişilebilirlik, kullanılabilirlik, yeterli altyapı sistemleri (su, temizlik, atık vb.), güvenlik, toplanma alanı vb. özelliklere sahip olacak şekilde tasarlanması deprem afeti yönetimi sürecinde bu alanların etkin bir şekilde kullanılabilirliğini olumlu etkilemektedir. Bu çalışmada Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Kahramanmaraş depremi alanında risk analizi gerçekleştirilerek kentsel açık yeşil alanların konumsal/mekânsal dağılımlarının planlama boyutunda değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında deprem risk analizlerinin kentsel gelişim alanlarında planlama süreciyle bütünleşik olarak ele alınması gerekliliği doğrultusunda kentsel yeşil alan bölgelerinin oluşturulmasında bilgi teknolojilerinin kullanılmasının önemi ortaya konmuştur.
Spatial Analysis of Green Areas located in Affected Cities by the Kahramanmaras Centered Earthquake according to Earthquake Susceptibility with Geographical Information Systems
It is important to define the effective use of urban open green spaces as priority areas within the scope of spatial planning in earthquake disaster management processes in urban areas. It is of vital importance to create urban open green spaces in the most suitable places in terms of spatial and volume density, based on earthquake risk analysis among the priority components within the scope of urban planning. In addition, accessibility, usability, adequate infrastructure systems (water, sanitation, waste, etc.), security, assembly area, etc. of urban open green spaces. It has a positive effect on the effective usability of these areas in the earthquake disaster management process. In this study, risk analysis was carried out in the field of Kahramanmaras earthquake with Geographical Information Systems and the spatial distribution of urban open green areas was evaluated in the planning dimension. The importance of using information technologies in the creation of urban green space zones has been revealed in line with the necessity of considering earthquake risk analyzes in urban development areas in an integrated manner with the planning process.
___
- KAYNAKLAR
Abdullah, K. & Selim, K. (2017). Sürdürülebilir kentsel
gelişme ve yeşil alanlar. SİYASAL: Journal of
Political Sciences, 26(2), 53-78.
- Ahmed, T., Rehman, K., Shafique, M. & Ali, W.
(2023). GIS-based earthquake potential analysis
in Northwest Himalayan, Pakistan.
Environmental Earth Sciences, 82(4), 113. DOI:
10.1007/s12665-023-10798-2
- Aksoy, Y. Aygün, B. Turan, A. (2007). Fatih İlçesinde
Risk ve Afet Yönetimi Kapsamında Mevcut ve
Önerilen Yeşil Alanların Deprem Öncesi ve
Sonrası Değerlendirilmesi, Risk Yönetimi
Çerçevesinde Yeşil Koridor Dönüşüm Projesi,
İ.B.B./Y ve K.D. İŞAT Müdürlüğü, Yüklenici
Bimtaş A.Ş. Alt Yüklenici (Proje Yüklenici)
Bahçeşehir Üniversitesi.
- Alamouri, A., Hassan, M., & Gerke, M. (2021).
Development of a methodology for real-time
retrieving and viewing of spatial data in
emergency scenarios. Applied Geomatics,
13(4), 747-761. DOI: 10.1007/s12518-021-
00389-w
- Atalay, H. (2008). Deprem Durumunda Kentsel Açık ve
Yeşil Alanların Kullanımı Küçükçekmece-
Cennet Mahallesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
- Aydemir, S.E. (2004). Kentsel açık ve yeşil alanlar-
rekreasyon. Ş. Aydemir (Ed.), Kentsel alanların
planlanması ve tasarımı içinde (s. 284-337).
Trabzon: Akademi Kitabevi.
- Colding J (2012). Creating incentives for increased
public engagement in ecosystem management
through urban commons. Cambridge University
Press, Cambridge, p.101-124.
- Dursun, İ. & Babalık, A.A. (2023). Burdur Gölü
Havzasındaki morfometrik parametrelerin ve
erozyon durumunun değerlendirilmesi. Turkish
Journal of Forestry, 24(1), 25-38. DOI:
10.18182/tjf.1205157
- Gaspar-Escribano, J.M., Martínez-Cuevas, S., Yazdi,
P., Staller, A. & Torres, Y. (2023). Extending
urban seismic risk assessment to open spaces for
the 2011 Lorca earthquake scenario. Natural
Hazards. DOI: 10.1007/s11069-023-05911-4
- Gedikli, B. (2018). Approaches to climate change in
spatial planning and design: international and
Turkish experiences. METU JFA 35(1), 89-109.
- Göl, C. & Dengiz, O. (2007). Çankırı-Eldivan
Karataşbağı deresi havza arazi kullanım-arazi
örtüsündeki değişim ve toprak özellikleri. OMÜ
Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 86-97
- Helderop, E. & Grubesic, T.H. (2023). Analyzing
historical development trends to predict future
hurricane vulnerability in Tampa, Florida.
Journal of Coastal Conservation, 27(2), 13.
DOI: 10.1007/s11852-023-00941-3
- Hüsam, A., Öztürk, S. & Dönmez, Y. (2021). Parkların
peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi: Karabük kent merkezi örneği. Journal of
Humanities and Tourism Research, 11(2), 339-
346.
- Kırçın, P.N., Çabuk, S.N., Aksoy, K. & Çabuk, A.
(2017). Ülkemizde Yeşil Alanların Afet Sonrası
Toplanma Alanı Olarak Kullanılma
Olanaklarının Artırılması Üzerine Bir
Araştırma, 4. Uluslararası deprem
Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11-13
Ekim 2017, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- Korgavuş, B. & Ersoy, E. (2015). Kadıköy İlçesi
Kentsel Açık ve Yeşil Alanlarının Olası İstanbul
Depreminde Yeterliliğinin irdelenmesi,
Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre
Sempozyumu, 07-09 Mayıs 2015, Mehmet Akif
Ersoy Üniversitesi, Burdur.
- Kohno, M., Higuchi, Y. & Ono, Y. (2022). Evaluating
earthquake-induced widespread slope failure
hazards using an AHP-GIS combination.
Natural Hazards. DOI: 10.1007/s11069-022-
05725-w
- Nalbantoğlu, O. (2000). Dikmen vadisi konut ve çevre
geliştirme projesi bağlamında, ülkemizde
kentsel yenileme/dönüşüm proje modellerinin
sorgulanması, Peyzaj Mimarlığı Kongresi, 97-
107.
- Niyazi, M. & Behnamian, J. (2023). Application of
Emerging Digital Technologies in Disaster
Relief Operations: A Systematic Review.
Archives of Computational Methods in
Engineering, 30(3), 1579-1599. DOI:
10.1007/s11831-022-09835-3
- Özcan, N.S., Erdin, H.E. & Zengin, H. (2013).
Kentlerde Açık ve Yeşil Alan Sistemlerinin Afet
Yönetimi Bağlamında Kullanılabilirliğinin
Değerlendirilmesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri
(CBS): İzmir örneği, TMMOB Coğrafi Bilgi
Sistemleri Kongresi 11-13 Kasım 2013, Ankara
- Özyavuz, M. & Dönmez, Y. (2016). Konut ve site
alanlarında uygulanan peyzaj tasarımlarının
yeterliliği üzerine bir araştırma: Tekirdağ kenti.
Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 12(2),
108-122.
- Özyavuz, M., Dönmez, Y. & Çorbacı, Ö.L. (2016).
Natural Disaster Management Availability of
Open and Green Areas; Example of Earthquake
Park (Açık ve Yeşil Alanların Doğal Afet
Yönetiminde Kullanilabilirliği; Deprempark
Örneği), Doğal Afet ve Yönetimi Sempozyumu
(DAAYS’2016), 2-4 Mart 2016, Karabük,
Türkiye
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2023). Haber
Bülteni.https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=
Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-
2022-49685. (Yayım Tarihi, 6 Şubat, 2023;
Erişim Tarihi: 20 Mart, 2023).
- Türkoğlu, H. & Kısar Koramaz, E. (2012). Yaşam
kalitesi ve kentsel yeşil alanlar. M. Ersoy (Ed.),
Kentsel planlama (Ansiklopedik Sözlük) içinde
(s. 474-475). İstanbul: Ninova Yayıncılık.
- Wang, J., Wang, Z., Cheng, H., Kang, J. & Liu, X.
(2022). Land Cover Changing Pattern in Pre-
and Post-Earthquake Affected Area from
Remote Sensing Data: A Case of Lushan
County, Sichuan Province. Land, 11(8), DOI:
10.3390/land11081205
- Wu, P., Duan, Q., Zhou, L., Wu, Q. & Deveci, M.
(2023). Spatial-temporal evaluation of urban
resilience in the Yangtze River Delta from the
perspective of the coupling coordination degree.
Environment, Development and Sustainability.
DOI: /10.1007/s10668-023-03087-2
- Wu, X., Xu, C., Xu, X., Chen, G., Zhu, A., Zhang, L.,
Yu, G. & Du, K. (2022). A Web-GIS hazards
information system of the 2008 Wenchuan
Earthquake in China. Natural Hazards
Research, 2(3), 210-217. DOI:
10.1016/j.nhres.2022.03.003
- Yüksek, T., Özçelik, A.E. & Verep, B., 2020. Fırtına
havzasının bazı havza karakteristikleri ile
arazilerin fizyografik özelliklere göre
dağılımlarının coğrafi bilgi sistemleri ile
belirlenmesi. Journal of Anatolian
Environmental and Animal Sciences, 5(3), 439-
449.
- Yüksek, T., Özçelik, A.E. & Verep, B. (2019).
Çağlayan havzasının (Fındıklı-Rize) bazı havza
karakteristiklerinin coğrafi bilgi sistemleri ile
değerlendirilmesi. Anadolu Çevre ve
Hayvancılık Bilimleri Dergisi, 4(3), 532-538.