"...Ve bunun gibi tedbire siyaset dirler." Tursun Bey ' in siyaset tanıtımı üzerine notlar

Fatih ve İkinci Beyazıt dönemlerinde yasamıs olan Tursun Bey, bu dönemdeki fetihlerin tarihini yazdığı metninin basında siyaset tanımına yer ayırır. Yaptığı tanım, kadim Yunan düsünürü Aristotales' ten esinlenmis bir tanımdır. Tursun Bey, insanın tabiatında siyasi olma özelliğini vurgular. Yine insanın tabiatındaki özelliklerden itibaren kendi hallerinde bırakılırlarsa, barısçıl bir yasamın değil, kargasalı bir yasamın ortaya çıkacağını söyler. Siyaset, belli bir otorite altında insanları barısçıl ortamda yasatma faaliyetidir. Böyle bir ortamın olusturulmasında basta otorite sahipleri gelmek üzere, toplum üyelerinin sahip olmaları gerektiğini düsündüğü erdemlerden söz eder.

"...Ve bunun gibi tedbire siyaset dirler." notes on the definition of Tursun Bey ' s notion of politics

At the beginning of a text written by him on the history of the conquests of his time, Tursun Bey, who lived during the reigns of Fatih and Beyazit II, gives a definition of politics. His definition originated from the ancient Greek philosopher Aristotle. Tursun Bey emphasizes that human beings are naturally political. Besides, he asserts that again due to the characteristics of the human nature, a disorderly life would have emerged if they had been led to manage themselves. Thus, politics is the act of making human beings live under a certain authority in a peaceful way. He mentions about the virtues to be possessed by the members of the society, especially by the owners of authority, which he thinks are necessary to constitute such an order.

___

  • • Adnan Adıvar, Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitabevi, 1982.
  • • Aristote, Ethique de Nicomaque, J. Voilquin çevirisi, Flammarion, Paris, 1965.
  • • Aristote, La Politique, çeviren: Marcel Prélot, Editions Gonthier,1963.
  • • Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Saffet Babür çevirisi, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1988.
  • • Halil İnalcık, “Adâletnâmeler”, Belgeler, Türk Tarih Kurumu, Ankara,1967.
  • • Halil İnalcık, “Osmanlı Padisahı”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, cilt 13, sayı 4, 1958.
  • • Halil İnalcık, Kutadgu Bilig’de Türk ve İran Siyaset Nazariye ve Gelenekleri, Resit Rahmeti Arat için, Ankara.
  • • Henry Corbin, İslam Felsefesi Tarihi, Baslangıçtan İnb Rüsd’ün Ölümüne Kadar 1198, çeviren ve notlandıran: Prof. Dr. Hüseyin Hatemî, iletisim Yayınları, 1986.
  • • İlhan Kutluer, İnsan Maddesi, İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları.
  • • Julien Freund, Qu’est-ce que la politique, Sirey, 1965.
  • • M.Ali Ayni, Türk Ahlâkçıları, İstanbul, 1939.
  • • Pierre Aubenque, La prudence chez Aristote, PUF, Paris, 1963.
  • • Roger Arnaldez, Averroès, un rationaliste en Đslam, Editions Balland,1998.
  • • Tursun Bey, Târîh-i Ebü’l Feth, Hazırlayan Dr. Mertol Tulum, Baha Matbaası, İstanbul, 1977.29