Sosyal ve ekonomik haklar: Sözler ve sınırlar

Kapitalizm kendisini tarihsel olarak sosyal haklar söylemi üzerine temellendirmiştir. Bu söylemin tarih içerisinde önemli ölçüde gerçekleştiği dönem ise yalnızca ‘altın çağ’ olarak bilinen 1945-1975 arasıdır. 1970’lerin ortasındaki petrol krizi ile birlikte hem merkez hem de çevre ülkelerde sosyal haklarda önemli kesintiler oldu ve bu süreç neoliberal çağda hızlanarak devam etti. Bu dönem boyunca sosyal politikalar üst sınıfların ‘merhamet’ine indirgendi ve STK’lara havale edildi. OECD ülkeleri arasında Türkiye sosyal hakları azaltmada en başarılı ülkelerden biri oldu. Bu makale, Türkiye’de sosyal politikaların mevcut durumunu OECD ülkeleri ile karşılaştırmalı olarak analiz etmeye çalışmaktadır.

Social and economic rights: Promises and limits

Capitalism based itself on the myth of social rights historically. The only time this myth substantially realized in the history of capitalism was “the golden age” (1945-1975). Coupling with the oil crisis of the mid 1970s, there have been significant cuts in the social rights of people both in the center and periphery countries, this process has gained pace in the neoliberal era. During this period, social policies reduced to “clemency” of upper classes and were left to the NGOs in general. Turkey is one of the most successful countries in destroying social rights amongst the OECD countries. This paper aims to investigate the current situation of social rights in Turkey while comparing the data with the OECD countries.

___

  • Abouharb, Rodwas ve David Cingranelli (2007) Human Rights and Structural Adjustment. Cambridge: Cambridge University Press
  • Bauman, Zygmunt, 1999, Çalışma, Tiikelicilik ve Yeni Yoksulluk, çeviren Ümit öktem, Sarmal yayınevi. İstanbul
  • Buğra, Ayşe, 2008, "Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika", İletişim Yayınları, 1. Baskı 2008, İstanbul
  • Buğra, Ayşe, 2001, Ekonomik kriz karşısında Türkiye'nin geleneksel refah rejimi', Toplum ve Bilim. Yaz-2001. 22-30
  • Buğra, Ayşe, 1997, Toplumun Vicdanı Olan Sol' Birikim Dergisi, İletişim Yayınları,sayı: 100, 92-94
  • Couret Branco, Manuel, 2009, Economics versus human rights, Routledge, London.
  • Cunat, Alejandro ve Marco Maffezsoli, 2004, 'Neoclassical growth and commodity trade', Review of Economic Dynamics, 7 (2004) 707-736
  • Çelik, Aziz, '2004, 'AB Sürecinin En Uyumsuz Alanı: Sosyal Haklar', hüp://www. sendika, org/yazi. php?yazi_no=1033
  • Çelik, Aziz ve Kuvvet, Lordoğlu, 2006, Türkiye'de Resini Sendikalaşma istatistiklerinin Sorunları Üstüne. Çalışma ve Toplum, 2006/2
  • Demir, Sırma, 2006, DPT, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı İnsani Gelişine Endeksi ve Türkiye Açısından Değerlendirme, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara, 2006.
  • Dişbudak, Cem, 2007, "2000'li Yıllarda Scrmave'nin Stratejileri: Emekçilerin Durumu ve Gelir Dağılımı" Eğitini, Bilini, Toplum. Cilt5- Sayı 19
  • Esping-Andersen, Gosta (1990), The Three Worlds of Welfare Capitalism", Polity Press, Cambridge.
  • Fleetwood, S., 1999, Critical Realism in Economics: Development and Debate, London: Routledge
  • İnsel, Ahmet, 2009, 'Yeni Liberal Dogma', Radikal İki, 25.10.2009
  • Kara, Uğur, 2004, Sosyal Devletin Yükselişi ve Düşüşü. özgür Üniversite Kitaplığı, 1. Baskı, Ankara
  • Koray, Meryem, 2005, Sosyal Politika. İmge Kitabevi Yayınları. 2. Baskı Kasım 2005
  • Kuyucu, Tuna, 2008, 'Bir Paradoks Olarak Türkiye'de Kentsel Dönüşüm ve Toplu Konut Politikaları', BirGün Gazetesi 10.01.2008
  • OECD, 2009, Society at a Giance 2009, OECD SOCIAL INDICATORS. OECD
  • Publications,
  • Ozan, Ebru Deniz, 2001, c Sosyal Bilimlerde Gerçekçi-İlişkisel Yaklaşımın Anahatları', Praksis, 3, Yaz,
  • Pelizzon, S. ve Casparis, I. (1999), 'Dünya Beşeri Refahı', Hopkins, Terence K. ve
  • Immanuel Wallerstein, Geçiş Çağı Dünya Sisteminin Yörüngesi (1945- 2025), çcv. Nuri Ersoy ve diğerleri, İstanbul: Avesta Yay.,
  • Purkis, Semra, 2008, Turizmle Kalkınmada Enformel Emek Kullanımı: Marmaris Örneği', 19. Cilt 69. Sayı, Gazi Üniversitesi, ÜBF, Ekonomik Yaklaşım.
  • Sennett, Richard, 2005, Saygı: Eşit Olmayan Bir Dünyada', Çev. Ümmühan Bardak, Ayrıntı yayınları,
  • Söderström, Lars, 2008, The Economics of Social Protection, Edward Eigar, Northampton, MA, USA,
  • Sönmez, Mustafa, (2009), Küresel Kriz ve Türkiye, Alan Yayınları, İstanbul,
  • Şenden, Fatma, 2006, c Sosyal Politikada Dönüşümler', Ürün: internet gazetesi, 10.09.2006
  • Tezcan, Mahmut, 1982, 'Toplumsal Değişme ve Yaşlılık', A.Ü, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, İ982, Cilt 15, sayı, 2, 169-178.
  • Veenhoven, Ruut, 2002, Why Social Policy Needs Subjective Indicators, Social Indicators Research 58: 33-45,
  • UNDP, 2009, Human Development Report, 2009
  • Wallerstein, Immanuel, 2005, Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş; Aram yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul
  • Internet kaynakları:
  • • DPT. http://www.dpt.gov.tr
  • • Milliyet, mvw.milliyet.com.tr
  • • OECD, http://www.oecd.org/
  • • Radikal, www.radikal.com. tr
  • • TOKİ, http://www.toki.gov.tr
  • • TÜİK, http://www. tuik. gov, tr
  • • Türkeğitimsen. http://www.turkeğitimsen-sakarya.org.tr/