Büyüyen yoksulluk-yoksunluk sorunu ve sosyal hakların sınırları
Yoksulluk veya gelir adaletsizliğinin insan haklarıyla ilişkisi büyük; ancak bu ilişkinin kabulü de, insan haklarının, özellikle sosyo-ekonomik hakların kendisi de sorunlu. Bu nedenle üzerinde çok konuşulan ve farklı fikirlerin ortaya çıktığı bir alanla karşılaşmaktayız. Bu yazı çerçevesinde, bu konuda ortaya çıkan tartışmalara, yaklaşımlar ve sorunlara değinmeye çalıştım. Ancak yoksulluk gibi hem çok yaygın hem de iyi tanımlanmamış bir sorun karşısında bu tartışmaların sınırları olduğu da ortada. En önemli sınırlama da, yoksullukla ilgili tartışmaların çoğunda bugünkü ekonomik sistem ve politikalarla ilişki kurulmamasıyla ilgili. Küreselleşme sürecinde bir yanda zenginlik öte yanda yoksulluğun artması gibi bir olgu ile karşılaşılması, yoksulluğun uluslararası kuruluşlarca yeniden “keşfedilmesine” yol açıyor; ancak genellikle bu büyük derdin neo-liberal politikalar ve küreselleşen kapitalizm gibi sisteme ilişkin bir sorun olarak görülmemesi de tercih ediliyor. Böyle olunca çare de “insani yardım” oluyor. Hatta sorunu insan haklarına bağlayanlar için de, cılız uluslararası yardımların artması meselesi gündeme kaplamakta. Özetle bu makalede, yoksulluğun en başta günümüzdeki egemen sistemin neden olduğu bir küresel ekonomik adaletsizlik olduğunu ve sistem eleştirileriyle birlikte düşünülmediğinde sorunu tanımlamanın da, çözümlemenin de mümkün görünmediğini vurgulamaya çalıştım. Günümüzün egemen anlayışının henüz bu noktaya gelmekten uzak kaldığı gibi bir gerçek karşısında, sorunu bu çerçevede tartışmanın önemi de büyük.
___
- • Rudolfo Arango (2003), "Basic Social Rights, Constitutional Justice, and Democracy", Ratio Juris, 16 (2); 141-154.
- • Bauman, Zygmunt (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. Sarmal yayınevi, İstanbul.
- • Beck, U. (2000), What is Globalization?, Polity Pres, Cambridge.
- • Bergmann, B.R. (2004), "A Swedish-Style Welfare State or Basic Income: Which Should Have Priority?" Politics anda Society, 32.
- • Caney, Simon (2001), "International Distributive Justice", Political Studies, 49; 974-997
- • Gasper, Des (1995), "Kalkınma Ahlakı: Yeni Bir Alan mı?", Renee Prendergast ve Frances Stewart( ed), Piyasa Güçleri ve Küresel kalkınma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- • Dale Dorsay, Dale (2005), "Global Justice and The limits of Human Rights", The Philosophical Quarterly, 55 (221); 562-581.
- • Fabre, Cecile (2003), "Justice and Culture: Rawls, Sen, Nussbaum and O'Neill", Political Studies Review, 1; 4-17.
- • Fabre, Cecile (1998), "Constitutionalising Social Rights", The Journal of Political Philosophy, 6 (3); 263-284.
- • Fritzell, Johan ve Ritakallio, Veli-Matti (2004)," Societal Shifts and the Changed Patterns of Poverty, JF&VMRNantespaper 2004. doc; 23/04/2004; 1- 27.
- • Fuller, Lisa L.(2005), "Poverty Relief, Global Institutions, and the Problem of Compliance", Journal of Moral Philosophy, 2 (3); 285-297.
- • Giddens, A (2000), Elimizden Kaçıp Giden Dünya, Alfa, İstanbul.
- • Hard M.; Negri A. (2001), İmparatorluk, Aynntı Yay. İstanbul.
- • Hayek, Friedrich A.(1999), Kölelik Yolu, Liberte, Ankara
- • International Labour Office (2006), Global Employment Trends- Brief, January, 2006, www.ilo.org/public/engiish/employment/strat/wrest.htm.
- • Klaus M. Leisinger, Klaus M. (2004), "Overcoming Poverty and Respecting Human Rights: Ten Points For Serious Consideratiion", Unesco 2004; Blackwell Publishing, Oxford; 313-320.
- • Koray, Meryem (2005), Avrupa Toplum Modeli 2. Baskı, İmge Kitapevi, Ankara.
- • Koray, M. (2001), "Gerçeklerin Stilize edildiği Dünyada 'Ötekileşen Yoksulluk", Toplum ve Bilim, 89; 218-241.
- • Marshall, T.H. (1965), Class, Citizenship and Social Development, Anchor Boks, NewYork.
- • Mbonda, Ernest-Marie, (2004), "Poverty as a Violation of Human Rights: Towards a Right Non-povertv" , Unesco 2004, Blackwell Publishing, Oxford, 277-288.
- • Mishra, Ramesh (2005), "Social Rights as Human Rights-Globalizing Social Protection", International Social Work, 48 (1); 9-20
- • Mishra, R. (1998), "Beyond the Nation State: Social Policy in an Age of Globalization", Social Policy and Administration, 32 (5).
- • Noel, Alain (2006), "The New Global Politics of Poverty", Global Social Policy, 6 (3); 304-333.
- • OECD (2006), Employment Outlook- Boosting Jobs and Incomes, OECD, Paris, 2006.
- • O'Reilly, Anne (1993), "Child prostitution: The next push for human rights", Human Rights, 20 (3).
- • Petersmann, E.U. (2003); "Time for a United Nations 'Global Compact" For Integrating Human Rights into http://www.eiil.org/iournal/Voll3/No3/artl.html.
- • Pogge, Thomas (2005), Ethics and International Affairs, 19 (l);l-7.
- • Rawls, John (2003), Hakların Yasası ve "Kamusal Akıl Düşüncesinin Yeniden Ele alınması", İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
- • Rawls, J. (2001), Collected Papers, (der) Samuel Freeman. Harvard University Pres.
- • Robeyns, Ingrid (2005), "Assesing Global Poverty and Inequality: Income, Resources and Capabilities" Metaphilosophy, 36 (1/2); 30-49
- • Rodriguez, Gabriela (2000), The Role of the United Naions Special Rapporteur on the Human Rights of Migrants, International Migration 38 (6); 73-79.
- • Sen, Amartya, (1987), On Ethics and Economics, The Royel Lectures, Blackwell, Oxford.
- • Sen, Amartya (2004), "Elements of a Theory of Human Rights", Philosophy and Public Affairs, 32 (4); 315-356.
- • Shaw, M. (2000), Theory of the Global State, Cambridge University Pres.
- • Sfeir-Younis. Alfredo (2004), "The Violation of Human Rights as a Determinant of Poverty, Unesco 2004, Blackwell Publishing, Oxford; 321- 325. -
- • Speth, James Gustave (1998), "Poverty: A Denial of HumanRights", Journal of International Affairs, 52 (1).
- • Şenses, Fikret (2001), Küreselleşmenin Öteki Yüzü, İletişim yayınları,İstanbul.
- • Tobin, J. (1978), "A Proposal for Monetary Reform", The Eastern Economic Journal, (4).
- • Twiss, Sumner B. (200, "History, Human Rights and Globalization", Journal of Religious Ethics, 32 (1); 39-70.
- • UNDP( 2005), Human Development Report, United Nations Development Programme- NewYork.
- • Wallerstein, I. (1998), Liberalizmden Sonra, Metis Yay. İstanbul.
- • Wichterich, Christa (2004), Küreselleş(tiril)en Kadın: Eşitsizliğin Geleceğinden Raporlar, Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara.
- • WB (2000), World Development Report 1999/2000, The World Bank, Oxford University Press.
- • WB(2006), World Development Report- Equity and Development, The World Bank, Oxford University Press.
- ISSN: 1303-1260
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: İstanbul Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Emeğin sermayeye iltihakı ya da sosyal devlet
Büyüyen yoksulluk-yoksunluk sorunu ve sosyal hakların sınırları
Sosyal hizmet çalışanlarının hak kayıpları
Yoksulluk ve sosyal dışlanmayla mücadelede Fransız hukukundan bir örnek: Tutunma geliri
Muhafazakar sosyal politika yönelimi. Hak yerine yardım-yükümlülük yerine hayırseverlik