TÜRKİYE EKONOMİSİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİNİN KOBİ’LERİN KÜRESEL REKABET GÜCÜNE ETKİLERİ

Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu Gelişmekte Olan Ekonomiler içerisinde her ülkenin ekonomik açıdan kendisine has yapısal özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler ülkelerin rekabet güçlerini de etkilemekte ve belirlemektedir. Çalışmada ithal girdi oranı, enflasyon seviyesi, döviz kuru seviyesi, katma değerli üretim, politik istikrar vb. Türkiye ekonomisinin yapısını şekillendiren makroekonomik göstergelerin KOBİ’lerin uluslararası rekabetçiliği üzerinde etkileri incelenmektedir. Amaç: Bu çalışmada Türkiye ekonomisinin yapısal özelliklerinin KOBİ’lerin küresel rekabet gücüne etkileri değerlendirilmiştir. Yöntem: Araştırmamızda birincil veri kaynaklarından anket yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda KOBİ’lerin rekabetçiliğini ortaya koymak adına likert ölçeği ile oluşturulan anket 113 dış ticaret firması üzerinde uygulanmıştır. Bulgular: KOBİ’lerin rekabetçiliğinin arttırılması için; ithal girdiye olan yüksek bağımlılığın azaltılması, katma değerli ürün üretiminin arttırılması, ihraç ürünlerinin ve ihraç pazarlarının daha fazla çeşitlendirilmesi gerekmektedir. Rekabetçilikte önemli bir etken olan finansmana ulaşım konusunda, öngörülebilirliğin tesis edilmesi amacıyla kur-faiz-enflasyon üçlüsündeki dalgalanmaların önüne geçilerek istikrar sağlanmalıdır. Son olarak diğer ülkeler ile yapılan Gümrük Birliği vb. ekonomik işbirliklerinde, rekabetçiliği olumsuz etkilediği halde tabi olunması zorunlu olan uygulamaların önüne geçilmesi gerekmektedir. Özgünlük: Türkiye ekonomisinin yapısal özelliklerinin ya da yapısal sorunlarının makro ölçekte etkilerinin ortaya konduğu birçok bilimsel çalışma literatürde yer almaktadır. Bu çalışma ile bu yapısal özelliklerin KOBİ rekabetçiliğine etkileri işletmeler ile yapılan anketle tespit edilmek suretiyle literatüre katkı yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye Ekonomisi, Rekabet Gücü, KOBİ

THE EFFECTS OF THE STRUCTURAL FEATURES OF THE TURKISH ECONOMY ON THE SME's GLOBAL COMPETITIVENESS

Some countries, including Turkey, are evaluated in the Developing Economies Category due to their macroeconomic similarities. However, each country in this category has its own economic structural features and these features create very different economic effects. Based on the outputs of the study; It has been revealed that macroeconomic indicators such as imported input rate, inflation level, exchange rate level, value-added production, political stability, which shape the structure of the Turkish economy, affect the international competitiveness of SME. Pupose: In this study, the effects of the structural features of the Turkish economy were evaluated on the global competitiveness of SME. Method: Questionnaire method, one of the primary data sources, was used in our research. In this context, the questionnaire created with the likert scale was applied to 113 foreign trade companies in order to reveal the competitiveness of SME. Findings: In order to increase the competitiveness of SME; It is necessary to reduce the high dependence on imported inputs, increase the production of value-added products, and diversify export products and export markets. One of the most important factors in competitiveness is access to finance. For this, it is necessary to establish predictability and prevent fluctuations in the exchange rate-interest-inflation trio. Finally, in economic cooperations such as the Customs Union with other countries, it is necessary to prevent the practices that are obligatory to be followed even though they negatively affect competitiveness. Originality: There are many scientific studies in the literature that reveal the macro-scale effects of the structural features or structural problems of the Turkish economy. However, for the first time in this study, the effects of these structural features on SME’s competitiveness on a micro scale have been comprehensively addressed and determined.

Keywords:

Turkish Economy, Competitiveness, SME,

PDF

___

Abdullah Takım, İlyas Kays İmamoğlu ve Yücel Naktiyok, Dış Ticaret İşlemleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2018, s.
Adıgüzel, D. M. (2011). KÜRESEL REKABET GÜCÜ. İSTANBUL: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
Akat, A. S. (2019), “İhracat İthalata Ne Kadar Bağımlı? , İktisat ve Toplum Dergisi, Sayı 101
Akbulut, Gülpınar (2008), “Küresel Değişimler Bağlamında Dünya Enerji Kaynakları, Sorunlar ve Türkiye”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 32, No. 1, s. 117-137.
Aktan, C. Can ve Hüseyin Şen (1999), “ Globalleşme, Ekonomik Kriz ve Türkiye, TOSYÖV Yayınları. S.10-35. Ankara
Aktan, C. C., & Vural, İ. Y. (2004). Rekabet Gücü ve Rekabet Stratejileri (Cilt 2). Ankara: TİSK Yayınları.
Arapça kökenden gelen ticaret kelimesinin sözlük anlamı “mal alıp satmadır”. Bkz. Büyük Türkçe Sözlük, www.tdk.gov.tr E.T.: 15.12.2018
Aydoğan M.(2006). Avrupa Birliği’nin Neresindeyiz, Umay Yayıncılık, İzmir, s.101.
Bayat, M.(2011). “Uluslararası Ticarette Rekabet Gücü Elde Etmede Küçük ve Orta Boy İşletmelerin Rolü ve Önemi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8 (16), ss.567-575.
Bouoiyour, Jamal (2003), The Determining Factors of Foreign Direct Investment in Morocco, s. 1-19, http://www.erf.org.eg/CSM/uploads/pdf/1184760488_Bouoiyour.pdf, 17.10.2021
Büyükdere, Köksal (2005), “Türkiye’nin Dış Ticaretinin Gelişimi”, Gümrük Dünyası Dergisi, Sayı.147, s.1-9. http://www.gumrukkontrolor.org.tr/Yayinlar/Dergiler/47/6.html, 28.10.2021
DPT, (Devlet Planlama Teşkilatı) (2000), Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, Özel İhtisas Komisyon Raporu, Ankara.
Duman, M., & Karamustafa, O. (1996). Kur riski türleri ve Türk firmaları açısından önemine ilişkin bir saha araştırması. Ekonomik Yorumlar Dergisi, (3), 18-30.
Duran, E. (2004). Bilgi Yönetiminin Rekabete Etkileri:"Kıyı Ege ve Marmarada Faaliyet Gösteren İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma". Journal Of Faculty Of Bussiness, Vol: 5 No:1.
Eğilmez, M. (2001), “Kasım 2001 Krizi Üzerine”, Erişim: 12.11.2007 http://www.mahfiegilmez.nom.tr/kose_1.htm
Eğilmez, M., Kur Rejimleri ve Türkiye Uygulaması, (13.03.2022)
Erol, Metin (2001), “Üretme Kapasitesini Arttıran Toplumsal Mekanizma Olarak Modernleşme”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 25, No. 1, s. 25-47.
Ersungur, Ş. Mustafa ve Alaattin Kızıltan (2007), “Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılığın Girdi- Çıktı Yöntemiyle Analizi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 9, Sayı. 1, ss. 267-278.
Eti Menkul Kıymetler A.Ş (2010). Enerji Sektörü Raporu.
Gediz, Burcu ve M. Hakan Yalçınkaya (2004), “Türkiye’de İhracat Projeksiyonu”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt. 11 Sayı. 1, s. 35-55
Greenaway, David ve Chris Milner (1993), Trade and Industrial Policy In Developing Countries: A Manual of Policy Analysis, Londan Manmillan, University of Michigan Press, 265 sayfa, Comprehensive coverage of trade policy theory fort the developing world.
Güleş, H., & Bülbül, H. (2004). Yenilikçilik, İşletmeler İçin Stratejik Rekabet Aracı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Güney, Ö. P. & Akbay, O. S. (2008), Avrupa Birliği’nin Sanayi Politikası ve Türk Sanayisine Etkileri, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi , 4 (7) , 145-160 .
Hashim, M.K. and Wafa, S.A. (2002). Small and Medium Sized Enterprises in Malaysia – Development Issues, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Hepaktan, E., S. Çınar, “Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Sistemlerinin Dış Ticaret İle İlişkisi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 2011/5, (3), ss.82.
Hepaktan, C. E. (2018). Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme Ve Cari İşlemler Açığı İlişkisinin Yapısal Kırılmalar Altında Ekonometrik Analizi, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 141-160.
Kaya F., Dış Ticaret İşlemleri Yönetimi, Beta Basım Yayım, İstanbul 2016, s. 23.
Lagacé, D., & Bourgault, M. (2003). Linking manufacturing improvement programs to the competitive priorities of Canadian SMEs. Technovation, 23(8), 705-715.
Levinston, J. (2006). Testing the Imports As Market Discipline Hypothesis: Journal of International Economics
Mehmet Karagül ve Berfu İlter, Dış Ticaret İşlemleri ve Muhasebesi, Nobel Yayıncılık, Anakara 2016, 4. Basım, s. 2.
Nart, E., “Gümrük Birliğinin Türkiye’nin Dış Ticareti Üzerine Etkileri: Panel Analizi”, Journal of Yasar University, 2010/17, (5), ss.2874-2885.
Nordas, H., S. Miroudot ve P. Kowalski (2006), “Dynamic Gains From Trade”, OECD Trade Policy Working Paper, No:43
Nunnenkamp, P. Ve J. Spatz (2004) FDI and Economic Growth in Developing Economies: How Relevant are Host-economi and Industry Characteristics?, Transnational Corporations. Vol. 13, s. 53-83.
Özbek, Z. (2008). “Kobi’lerin Türk Ekonomisindeki Yeri”. Ekonomik Sorunlar Dergisi. 8 (31), ss.49-57.
Özdemir, S., Ersöz, H. Y. & Sarıoğlu, H. İ. (2007). Küçük Girişimciliğin Artan Önemi ve KOBİ’lerin Türkiye Ekonomisindeki Yeri, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi (53), 173-230. 21 Şubat 2020 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/9283 adresinden çevrimiçi erişim.
Peker, “Marshall-Lerner Koşulu Çerçevesinde Döviz Kuru ve Ticaret Dengesi Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”. Adnan Menderes Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü ve Avrupa Araştırmalar Merkezi, Güncel Ekonomik Sorunlar Kongresi, Kuşadası, 2007, 469-476.
Sapan, Ö. F. (2010, 10 13). Rekabet ve Oligopol Piyasaları. http://www.economist.8m.net/m9.html adresinden alınmıştır.
Saral, T. (2003), “III. Paylaşım Savaşı ve Türkiye”, Jeopolitik Dergisi, Yıl. 2, Sayı. 6, s. 17-27.
Seyidoğlu, H. (1999). Dünya Siyasetinde Küresel Rekabet Sistemi. İstanbul.
Şenel, T. B. (2006), AB Sürecinde İşletmelerin Rekabet Gücü ve Girişimciliğin Deseklenmesi. Ankara: Gazi Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü .
Urbonavicius, S. (2005). ISO system implementation in small and medium companies from new EU member countries: A tool of managerial and marketing benefits development. Research in International Business and Finance, 19(3), 412-426.
Vos, J. P. (2005). Developing strategic self-descriptions of SMEs. Technovation, 25(9), 989-999.
Xiong, M. H., Tor, S. B., Bhatnagar, R., Khoo, L. P., & Venkat, S. (2006). A DSS approach to managing customer enquiries for SMEs at the customer enquiry stage. International Journal of Production Economics, 103(1), 332-346.
Yüksel, S. (2016) “Türkiye'de Cari İşlemler Açığının Belirleyicileri: Mars Yöntemi ile Bir İnceleme”, Bankacılar Dergisi, 27 (96)
https://www.bddk.org.tr/
https://enerji.gov.tr/
https://www.hmb.gov.tr/
https://www.invest.gov.tr
https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri
https://www.tcmb.gov.tr/
https://ticaret.gov.tr/
https://www.tim.org.tr/tr/raporlar-faaliyet-raporlari
https://www.trademap.org/
https://www.tuik.gov.tr/