KAR AMAÇSIZ KURULUŞLARDA DURAN VARLIK EDİNİMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

ÖZET Dernekler ve vakıflar başta olmak üzere kar amaçsız kuruluşlar, birçok nedenle duran varlık (bina, arsa, makine, teçhizat, taşıt vb) edinimine (iktisabına) gereksinim duyarlar, bunu da genel olarak, satın alma, yaptırma ve bazen de bağış alma yolu ile gerçekleştirirler. Satın alma ve yaptırma için önemli tutarda kaynağı, şartlı /şartsız, aynî/ nakdî bağış yardım gelirlerinden ve üye aidatlarından sağlarlar. Kuruluşun duran varlık ediniminde, yapılan harcamaların kaydedilmesinde giderleştirme , aktifleştirilme veönce giderleştirme sonra aktifleştirme yöntemleri vardır. Giderleştirme yönteminde, edinilen duran varlık kuruluşun bilançosunda görünmez ancak edinme giderleri, gelir tablosunda raporlanır. Aktifleştirme yönteminde, edinilen duran varlık bilançoda raporlanır ancak gelir tablosunda, gelirlerin ve bağış yardımların bu amaçla kullanıldığı görünmez. Önce giderleştirme, sonra aktifleştirme yönteminde, duran varlık kuruluşun bilançosunda raporlanır, gelir tablosunda ise hem gelirler ve hem de duran varlık edinimine ilişkin giderler raporlanmış olur. Giderleştirme ve aktifleştirme yöntemleri basit, kolay uygulanabilir, anlaşılabilir yöntemlerdir ve ülkemizde küçük sivil toplum kuruluşlarında oldukça sık kullanılmaktadır. Önce giderleştirme sonra aktifleştirme yöntemi ise daha karışıktır, ancak daha ayrıntılı finansal bilgiler verebilmektedir, dolayısıyla büyük sivil toplum kuruluşlarında uygulanmaya daha elverişlidir, ayrıca ülkemizdeki birçok mevzuat isteklerini de karşılayabilmektedir.

ACCOUNTING ENTRIES OF FIXED ASSET ACQUISITIONS FOR NON- PROFIT ORGANIZATIONS

Non- profit organizations, mostly associations and foundations need to acquire fixed assets (suchbuilding, land, machiney and equipment, vehicle etc.) for various reasons and generally accomplishe this by way of purchases, construction and sometimes by donations. Significant amount of resources used primarily for these acquisitions are conditional or unconditional contributions of either cash or in-kind and membership fees. Methods of recording expenditures of fixed asset acquisition are expense recording , capitalization of expenses and first expense recording and later capitalizationexpenses . The expense recording method reports the acquired fixed asset on the income statement, but not on the balance sheet, that is the drawback of the method. The acquired fixed asset is reported as an asset on the balance sheet in the capitalization of expenses method but the contributions used to acquire the fixed asset disappears on the income statement. With the first expense recording and later capitalization of expenses method, the fixed asset is reported on the balance sheet and the revenues and expenditures related to the acquisition of the fixed asset is also reported on the income statement. Expense recording and capitalization of expenses methods are simple, easily applicable and understandable, and they are widely used in our country. While the method of first expense recording and later capitalization of expenses seems complicated, it provides detailed financial data. This method may be appropriate for non profit organizations and meets basic requirements of legal regulations. as of

PDF

___

AICPA FASB : Audit and Accounting Guide for Not for Profit Organizations. Avcı, İ., (2006). STK Yasa Tasarısı Hakkında Görüş.
Aydın, D., (1992), Kar Amacı Gütmeyen İşletmelerin Karşılaştırılması, Anadolu Üniversitesi Dergisi, Sayı 1-2.
Ballar, S., (2008). Yeni STK Hukuku, Ankara, Seçkin Yayınevi. Barragato, C,A., (2008), Issues in Accounting Education, Sarasota: May 2008, 23,2.
Bikmen, F. ve Meydanoğlu, Z., (2006), Türkiyede STK ve Sosyal Yatırımın Geleceği, Sivil Toplum Dergisi, Temmuz-Eylül 2006.
Bourgeois, K., (2003),Nonprofit Financial Statemets, A Masterss Capstone Paper, University of Oregon.
Ceylanoğlu, N. (2006),Vakıf ve Sivil Toplum, Sivil Toplum Dergisi, Temmuz- Eylül 2006, İstanbul.
Çizakça, M., (2012), Osmanlı Dönemi STKnın Ekonomik Boyutları, http//www.tusev.org/content [15.02.2012] FASB Statement No.116, (1993), Accounting for Contributions Received and Contributions Made FASB Statement No.117, (1994), Financial Statements of Not-For-Profit Organizations. FASB- Statement No.159 (2007), The Fair Value Option for Financial Assets and Financial Liabilities. GAAP Not-For-Profit Organizations Audit and Accounting GuideOMB (U.S.Fedaral Office of Management and Budget) Circular A-110 Grants and Agreements with Institutions of Higher Educatin, Hospital, and other Non-Profit Organizations),OMB Circular A-122 Cost Principles for Non-Profit Organizations) Gross, M., McCarty, J. & Shelmon, N. (2005), Financial and Accounting Guide for Not-for-profit Organizasions, (7th edition ), Jahn Sons Inc. GWSCPA Nonprofit Accounting Basic, www.gwspca.org [10.02.2012] Heinrich, K.,(2009), Accounting for Contributions: Asher Client Portal. http:/portal.asherco.com./node/80 [13.12.2009] İçduygu, A.,Meydanoğlu, Z. ve Sert, D. (2011), Türkiyede Sivil Toplum: Bir Dönüm Noktası, Uluslararası Sivil Toplum Endeksi Projesi Türkiye Ülke Raporu, TÜSEV Yayını, İstanbul. Kanunlar/Mevzuat: Türk Medeni Kanunu, Vakıflar Kanunu, Vakıflar Yönetmeliği, Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Genel Tebliğ No. 1, Maliye Bakanlığı Tebliği, (3.4.2007 ta, 26482 r.g.), 5737 sayılı Vakıflar Kanununun Uygulaması Hakkında Genelge 2008/1 Saraç, M. (1992), STKda Muhasebe Düzeni ve Türkiye Uygulaması, Gazi Üniversitesi SBE Doktora Tezi, Ankara.
Wilson, E.R. and Kettelus,S.C, (2004), Accounting for Not-for-Profit Organizations, th(13 edition )Irwin McGraw Hill. Wyatt, M.,(2007), TSK Yönetişim Rehberi (A HandbookTÜSEV Yayını, İstanbul. of NGO Governance),