Kan bağışı sözleşmesinin hukuki niteliği

Hasta insanların tedavi edilmelerinin ve birçok bilimsel araştırma ve deneyin gerçekleştirilmesinin sağlanması bakımından insan kanma büyük ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaç, uygulamada "kan bağışı sözleşmesi" olarak isimlendirilen bir sözleşmenin yapılmasına sebebiyet yermektedir. Kan bağışı sözleşmesi ile gönüllü verici, kendi vücudundan alınacak olan kanın, kan bankası ya da araştırma kuruluşu tarafından belli bir amaç doğrultusunda kullanılmasına izin vererek, kan üzerinde sahip olduğu hakkı bu kumlusu devretme borcu altına girmekte; kun bankası ya da araştırma kuruluşu ise, bu borcun ifa edilmesi neticesinde, kan üzerinde, doğrudan doğruya hâkimiyet sağlayabildiği ve herkese karşı ileri sürebildiği bir hakka sahip olmaktadır. Kan bağışının ortaya koyduğu tıbbı re hukuki meseleler, kan bağışı sözleşmesinin hukuken nitelendirilmesi sayesinde çözüme kavuşturulabileceldir.

Legal stattus of blood donation contract

Blood donation is realized when a person voluntarily agrees for blood to be taken outside the body with the intention of donating it. The donated blood may be used for transfusions or it may be separated into individual components to be used as required. It is also important for canylng out of scientific researches. Blood banks and research institutions need to maintain sovereignty over the human blood, to transfer these substances from donors to medical institutions such as hospitals or to make scientific researches. Blood donation gives rise to a number of medical problems and many legal problems as well. To resolve these problems, the legal status of this contract should be identified.

PDF

___

AICINCI Şahin, Türk Özel Hukukunda İnsan Kökenli Biyolojik Madde (Or-gan-Doku) Nakli Kavramı ve Bundan Doğan Hukukî Sonuçlar, Ankara 1996
ARAL Fahrettin, Borçlar Hukuku- Özel Borç İlişkileri, Ankara 2007
ARNOUX Irma, Les droits de Fetre humain sur son corps, Bordeaux 1995
BADDELEY Margareta, Commentaire Romand, Code des Obligations I (ed.: Luc Theveııoz-Franz Werro), De la donation, Art. 239-252, Geneve 2003
BAD UR Selim, "Tıp Tarihinde Kan", Cogito, Dosya: Kan Damardan, Sayı: 37, 2003, sh. 85-107.
BAŞPINAR Veysel, "Organ Naklinde Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü, Organ ve Doku Naklinde Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sorunları'", I. Uluslararası Tıp Etiğı ve Tıp Hukuku Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul 2007, sh. 191 vd.
BERNARD Alain, "Le corps Humain, Objet du Contrat, Bioethique et Droit", Etudes rassemblees par Raphael D rai et Mi c hele Hariç haux, Paris 1988, sh. 148 vd. '
BEVIERE Benedicte, "La dignite du corps humain vivant", Seminaire d'actual ite de Droit medical, Le respect du corps humain pendant la vie et apres la mort, Droit, Ethique et Culture, Bordeaux 2005, sh. 11 vd.
CAVIN Pierre, Traite de droit prive suisse, Vol. VII/1, La vente, L'echange, La donation, Fribourg 1978
CRETTAZ Joel, De l'Mnexecution des Obligations Contractuelles du Mede-cin: Quelques Apects, Lausanne 1990
DIERKENS R., Les droits sur le corps et le cadavre de ITıomme, Paris 1966
ENGEL Pierre, Traite des Obligations en Droit Suisse, Neuclıâtel 1973.
EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Bası, İstanbul 2010
GALLOUX Jean-Christoplıe, "Reflexions sur la categoric des choses hors du commerce: Texemple des elements efdes produits du corps humain en droit français", Les Cahiers de Droit, vol. 30, No: 4, 1989, sh. 1011 vd.
GAUCH Peter, Le contrat d'eııtreprise, (adpt, française: Benoît Carron) Zurich 1999
GUINAND Jean, "Implications juridiques de certains progres scientifiques dans le domaine de la procreation et du genie genetique^, Aspects contractuels, SJ 1986, sh. 125 vd.
GÜMÜŞ Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. t, İstanbul 2008 (C. 1)
GÜMÜŞ Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. 2, İstanbul 2010 (C. 2)
HATEMÎ Hüseyin/SEROZAN Rona/ARPACI Abdülkadir, Eşya Hukuku, İstanbul 1991
HERMITTE Marie-Angele, "Interventions, Bioethique et Droit11, Etudes rassemblees par Raphael Dra'i et Michele Harichaux, Paris 1988, sh. 219 vd.
HERMITTE Marie-Angele, Le sang et le droit, Essai sur la transfusion sanguine, Paris 1996
JOYE Charles, Genome humain, droit des brevets et droit de la personnalite, Lausanne 2002
KANSU Emin, "Kök Hücreleri ve Klonlama", Avrasya Dosyası, Moleküler Biyoloji ve Gen Teknolojileri Özel, Sonbahar 2002, C: 8, S: 3, sh. 41. 50.
KOCAYUSUFPAŞAOĞLU Necip, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlenij Sözleşme (Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı, Borçlar Hu-kuku, Genel Bölüm, C. 1), 4. Bası, İstanbul 2008
LABBEE Xavier, La Condition Jııri di que du Corps Humain Avant la Nais-sance et Apres la Mort, Lille 1990
MEMİŞ Tekin / YILDIRIM Mustafa Fadıl, "Soybağınm Belirlenmesinde Gen Analizlerinin Kullanılması ve Yarattığı Hukuki Sorunlar", AÜEHFD, C. 8, S. 1-2, 2004, sh. 283 vd.
OĞUZMAN Kemal / BARLAS Nami, Medeni "Hukuk, Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar, 16. Bası, İstanbul 2(510
OĞUZMAN Kemal / ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 8. Bası, İstanbul 2010
OĞUZMAN Kemal / SELİÇİ Özer / OKTAY ÖZDEMİR Şaibe, Eşya Hukuku, 12. Bası, İstanbul 2009
ÖZBİLEN Arif Barış, İnsan Kökenli Biyolojik Maddelere İlişkin Hukukî İşlemler, İstanbul 2011
PELET Odile, Organes, tissus, cellules: Loin du corps, loin de la personne?, Berne 2002
SARIAL Enis, Sağlararası Organ Nakillerinden Doğan Hukuksal İlişkiler, İstanbul 1986
SAVATIER Jean, "Les pre le ve men t s sur le corps humain au profit d'autrui" Les Petites Affıches, no: 149, 14.12.1994, sh. 8 vd.
SEROZAN Rona, Medenî Hukuk- Genel Böliim, 2. Bası, İstanbul 2008 {Medenî Hukuk)
SEROZAN Rona, Borçlar Hukuku-Özel Böliim, 2. Bası, İstanbul 2006 (Bor çlar Hukuku)
TANDOĞAN Hâlıık, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. 1/1, 6. Bası, İstanbul 2008 (C. I/l)
TANDOĞAN Hâluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, 5. Bası, İstanbul 2010 (C II)
TAŞDELEN Aziz, "Türkiye'de Malî Hukuk Açısından Organ Nakilleri, Organ ve Doku Naklinde Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sorunları", I. Uluslararası Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul 2007, sh. 155 vd.
TAUPITZ Jochen, "Genetic analysis and the right to self-determination in German Civil Law", Law and the Human Genome Review, no: 4, 1996, sh. 81 vd.
TEKİNAY Selahattin Sulhi/AKMAN Sermet/BURCUOĞLU Halûk/ALTOP Atillâ, Borçlar Hukuku, 7. Bası, İstanbul 1993
TEKİNAY Selahâttin Sulhi/AKMAN Sermet/BURCUOĞLU Haluk/ALTOP Atillâ, Eşya Hukuku, C. I, 5. Bası, İstanbul 1989
TEKİNAY Selâhattin Sulhi, Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynı Haklar, Eşya Hukuku İI/3, İstanbul 1994
TERCIER Pierre / FAVRE Pascal G., Les contrats speciaux, Zurich 2009
TUNÇOMAG Kenan, Türk Borçlar Hukuku, C. I, Genel Hükümler, 6. Bası, İstanbul 1976
UMMEL Marinette / SCHMIDT Aline / PELET Odile / DUMOULIN Jean-François / LÂSSER Eric, La Reutilisation des Tissus Huınains, IDS, Cah. No: 10,Neuchâtel 2000
ÜNVER Yener, "Avrupa Biyo-I-Iukuk Sözleşmesi'nin Türk Hukuku'na Etkileri", Kamu Hukuku Arşivi, Kasım 2005, sh. 182 vd.
WERRO Franz, Commentaire Romaııd, Code des Obligations I (ed.: Luc Thevenoz-Franz Werro), Art. 394»406h, Geneve 2003
WIEGAND Wolfgang, Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Zivilgesetzbuch II, Art. 457-977 ZGB, Art. 1-61 SchlT ZGB, 3. Auflage, Basel 2006
YAVUZ Cevdet, Türk Borçlar Hukuku - Özel Hükümler, (Yenilenmiş 7. Basıya Hazırlayanlar: Cevdet Yavuz-Faruk Acar-Burak Özen), Tıpkı 8. Bası, İstanbul 2009
ZEVKLİLER Aydın / GÖK YAYLA Emre, Borçlar Hukuku - Özel Borç İlişkileri, Ankara 2010
ZEVKLİLER Aydın / ACABEY Beşir / GÖKYAYLA Emre, Medenî Hukuk, Giriş- Başlangıç Hükümleri- Kişiler Hukuku- Aile Hukuku, 6. Bası, Ankara 2000
İNTERNET KAYNAKLARI:
www.biItek.lubitak.gov.tr/bilgipaket/kIonlama/klonlaraa_uygiilamalariJitml
http://www. tııba.gov. tr/userfıles/nie/fıles_tr/projelercalismagruplari/K%C3%B6k% C3%BCcreICitabi/8_Bolum.pdf (Türkiye Bilimler Akademisi İnsan Klonlama Uygulamaları Hakkında 8. Akademilerarası Panel Bildirisi)
Http://www. kazaNci.com
http://www.caS.uscourts.gov/opndir/07/06/0622S6P.pdf