İŞLETMELERDE YALIN YÖNETİM UYGULAMALARININ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: İSTANBUL VE KOCAELİ İLLERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Amaç: Bu çalışmada, yalın yönetim uygulamaları kullanan işletmelerde yalın yönetimin insan kaynaklarıyönetimi uygulamaları üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırma kapsamında bir anket formu oluşturulmuş ve 253 çalışan ile anket gerçekleştirilmiştir.Yalın yönetim uygulamalarına yönelik tutum için Derin (2008) tarafından geliştirilen, 24 maddelik YalınYönetim Ölçeği; insan kaynakları yönetimi uygulamalarına yönelik tutum için Akın ve Erdost-Çolak (2012)tarafından geliştirilen, 33 maddelik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Ölçeği kullanılmıştır.Bulgular: Yalın Yönetim Ölçeği’ne yapılan faktör analizi sonucunda Faydalar ve Olanaklar ile İnisiyatif veKatılımcılık isimli iki faktör; İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Ölçeği’ne yapılan faktör analizisonucunda Performans Sistemi, İşe Alma ve Kararlara Katılım isimli üç faktör tespit edilmiştir. Yapılan hipoteztestleri sonucunda; sadece Faydalar ve Olanaklar faktörünün Performans Sistemi ile İşe Alma üzerinde pozitifve anlamlı etkisi bulunduğu, Faydalar ve Olanaklar faktörü ile İnisiyatif ve Katılımcılık faktörünün KararlaraKatılım faktörü üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi olduğu tespit edilmiştir.Özgünlük: Araştırma neticesinde, yalın yönetim uygulamalarının insan kaynakları yönetimi uygulamalarıüzerinde pozitif ve anlamlı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, yalın yönetim ile ilgililiteratüre katkı sağlamakta ve yalınlaşmayı arzulayan işletmelere yol göstermektedir.

THE EFFECT OF LEAN MANAGEMENT PRACTICES ON HUMAN RESOURCES MANAGEMENT IN COMPANIES: A RESEARCH IN ISTANBUL AND KOCAELI CITIES

Purpose: Within the scope of this study, it is aimed to examine the effect of lean management on human resources management practices in companies using lean management practices. Method: A survey questionnaire was prepared to carry out the research, and the survey was conducted on 253 employees. In order to determine the attitude towards lean management practices, Lean Management Scale developed by Derin (2008) with 24 statements was used. To measure the attitude towards human resources management practices, Human Resources Management Practices Scale developed by Akın and Erdost-Çolak (2012) with 33 statements was used. Findings: As the results of factor analysis conducted on Lean Management Scale, there emerged two factors as Utilities and Facilities, and Initiative and Participation; moreover, there emerged three factors as Performance System, Recruitment and Participation in Decisions after factor analysis conducted on Human Resources Management Practices Scale. As the result of hypothesis tests, it was found that only Utilities and Facilities factor has positive and significant effect on Performance System and also Recruitment; furthermore, Utilities and Facilities factor and Initiative and Participation factor have positive and significant effect on Participation in Decisions. Originality: As the result of the research, it was found that lean management practices have positive and significant effect on human resources management practices. The findings make contribution to lean management literature and may guide the companies desiring to become lean.

PDF

___

AbdulWahab, A. N., Mukhtar M., & Sulaiman, R. (2013). A conceptual model of lean manufacturing dimensions. Procedia Technology, (11), 1292-1298.
Akın, Ö., & Erdost-Çolak, H. E. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarıyla örgütsel performans arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 85-114.
Akgeyik, T. (2003). Teknolojik değişim, post Fordist eğilimler ve endüstri ilişkilerinde yeni arayışlar. Çimento İşveren Dergisi, (3), 1-14.
Aydın, H. (2018). Yalın yönetim anlayışının çalışanların motivasyonuna ve hizmet kalitesine etkilerine yönelik bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aytaç, Z. (2009). Hastanelerde yalın yönetim sistemleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Balcı, B. R. (2011). Yalın düşünce ve muhasebe. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 39-58.
Bingöl, D. (2006). İnsan kaynakları yönetimi (6. Baskı). İstanbul: Arıkan Yayınları. Calp, M. H. (2016). İşletmelerde uygulanan insan kaynakları yönetiminde veritabanı kullanımının önemi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 539-557.
Can, A. V., & Güneşlik, M. (2013). Yalın yönetim felsefesinin önemli bir boyutu olarak muhasebede yalınlaşma düşüncesi ve bir yalın muhasebe uygulaması örneği: Kendine faturalama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Ocak), 1-22.
Cingöz, A., & Akdoğan, A. (2013). İnsan kaynakları yönetiminin stratejik bir boyut kazanması için gerçekleştirilen faaliyetlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 91-122.
Çavmak, D. (2018). Sağlık hizmetlerinde yalın yönetim: bir özel hastane koroner yoğun bakımı değerlendirmesi. Usaysad Dergisi, 4(1), 54-73.
Çilhoroz, Y., & Arslan, İ. (2018). Yalın yönetim yaklaşımı ve sağlık hizmetlerinde uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(32), 156-185.
Derin, N. (2008). Çalışanların algılamalarına göre, yalın yönetimin iç imaja etkisi: Türkiye’deki özel hastanelerde bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Derin, N. (2017). Yalın yönetimin gerektirdiği yalın işgücü işletme performansını artırır mı?. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 19(1), 1-18.
Ersoy, A. (2007). Yalın üretim tekniklerinden hızlı kalıp değişimi ve bir imalat işletmesi uygulaması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ferecov, R. (2011). İnsan kaynakları yönetiminde performans değerleme ve uygulama. Bakü: Qafqaz Üniversitesi Yayınları.
Fidecioğlu, A. (2005). Japon üretim ve yönetim tekniklerinin Türkiye’de uygulanabilirliği ve Sakarya’da bir Japon işletmesinde örnek olay. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Filizöz, B. (2003). İnsan kaynakları yönetiminde uluslararası yaklaşım gerekliliği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 161-180.
Gök, M. Ş., & Arıcı, T. (2016). Yalın yönetim sistemlerinde alternatif yaklaşım: Dinamik kalite yönetim sistemi. KOSBED, (31), 135-143.
Göktaş, P., & Baysal, H. (2018). Türkiye’de dijital insan kaynakları yönetiminde bulut bilişim. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1409- 1424.
Güler, E. Ç. (2006). İşletmelerin e-insan kaynakları yönetimi ve e-işe alım süreçlerindeki gelişmeler. Ege Akademik Bakış Dergisi, 6(1), 17-23.
Gündoğan, M. A., Gündoğan, A., & Ünker, E. (2010). Tekstil terbiye sektöründe yalın üretim yöntemi ile geleneksel üretim yönteminin karşılaştırılması, MYO-ÖS 2010-Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Düzce, 21-22 Ekim 2010.
Kaya, E. N., & Taş, İ. E. (2015). Personel yönetimi-insan kaynakları yönetimi ayırımı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 21-28.
Öğüt, A., Akgemci, T., & Demirsel, M. T. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi bağlamında örgütlerde işgören motivasyonu süreci. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 277-290.
Saurin T. A., & Ferreira C. F. (2009). The impacts of lean production on working conditions: A case study of a harvester assembly line in Brazil. International Journal of Industrial Ergonomics, (39), 403-412.
Sayılar, Y. (2005). İnsan kaynakları yönetimi alanının Türkiye’deki gelişim çizgisi: Yönetim organizasyon kongreleri üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 147-176.
Tikici, M., Aksoy, A., & Derin, N. (2006). Toplam kalite yönetiminin radikal unsurlarından birisi olarak yalın yönetim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 20-33.
Tunçer, P. (2012). Değişen insan kaynakları yönetimi anlayışında kariyer yönetimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 1-31.
Yalın Enstitü Derneği. (2012). Yalın düşüncenin gelişimi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik, 24(278), 6-11.
Yarımkaya, A. (2011). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: İSO Yayını. Yasukawa K., Brown T., & Black, S. (2014). Disturbing practices: Training workers to be lean. Journal of Workplace Learning, 26(6/7), 392-405.