YENİ DÜNYA DÜZENİNİN OLUŞUMU: EKONOMİK VE SOSYOLOJİK ANLAMDA YENİ DÜNYA DÜZENİNİN ETKİLERİ

Ekonomik gelişme ile eş tutulan güç unsurunun devletler açısından öneminin anlaşılması ile birlikte ekonomikkalkınmaya yönelik faaliyetler gündeme gelmiştir. Sanayi Devrimi sonucunda artan üretim ile daha müreffehbir yaşama ulaşılsa da bu gelişme yeterli görülmemiş ve zamanla daha büyük kazanımlar elde edebilmeyeyönelik atılımlar yapılmıştır. Ekonomik gelişmelerin teknolojik gelişmelerle iç içe geçmesi sonucunda küreselanlamda bir pazar ortaya çıkmış ve ticari faaliyetlerde sınır kavramı giderek ortadan kalkmaya başlamıştır.Ancak gelişmeler her zaman istenen sonuçları doğurmamıştır. Nitekim dünya genelinde ekonomik anlamdasorunların ortaya çıktığı “kriz” dönemlerinin de yaşandığı bilinmektedir. II. Dünya Savaşı’ndan sonra ekonomikanlamda yaşanan olumsuz durumlar ülkelerin bu durumlardan kurtuluş çareleri aramasını beraberindegetirmiştir. Bu çare arayışları geçmiş dönemler için uygun ve tecrübe edilmiş bir sistem olan kapitalist sisteminyeniden yapılandırılmasını gündeme getirmiştir. Eski sistemin canlandırılmasına yönelik bu çabalar isesonuçları itibariyle oldukça büyük eleştirilere maruz kalan “yeni dünya nizamatı”, “yeni dünya sistemi” veya“yeni dünya düzeni” adı verilen yapının ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur.Amaç: çalışmada “yeni dünya düzeni” olarak ifade edilen yapının ekonomik, sosyal vb. olgularla küreselanlamda yaptığı etkileri ve bu bağlamda dünyada değişen veya gelişen güç dengelerini ortaya koymakamaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmanın amacı doğrultusunda literatürde benzer konularla ilgili çalışmalarda yer verilen hususlarincelenerek bir araya getirilmiş ve bir derleme çalışma oluşturulmuştur.Bulgular: Yeni dünya düzeni olarak adlandırılan sistem ekonomik krizler açısından belirli çözümler veyarahatlamalar sağlamakla birlikte belli başlı problemlerin temel kaynağı olma özelliğine sahiptir. Nitekim yenidünya düzeni uygulamaları ile özellikle çalışanların sorunlar yaşaması ile gelişen olaylar ekonomik anlamdakikrizin sosyal bir krize dönüşmesi sonucunu doğurmuştur.Özgünlük: Konuya ilişkin konuların sosyolojik açıdan bir arada ele alınması nedeniyle çalışma literatüre katkısağlayacaktır.

THE FORMATION OF THE NEW WORLD ORDER: THE EFFECTS OF THE NEW WORLD ORDER IN THE ECONOMIC AND SOCIOLOGICAL SIGNIFICANCE

Understanding the importance of the economy as a component of power, states have prioritized economic development in their agendas. Although a more prosperous life has been achieved with the increasing production as a result of the Industrial Revolution, this development has not been adequate and progress has been made towards achieving greater gains over time. As a result of the intertwining of economic developments with technological developments, a global market emerged and the concept of border in commercial activities gradually began to disappear. However, economic development did not always consistently produce the desired results. It is known that there are frequent periods of crises, in which economic problems arise throughout the world. II. The negative economic conditions following World War II have led countries to seek relief from these constantly arising crises. This search for remedy brought about the restructuring of the capitalist system, which was deemed suitable as a familiar system from the past. These efforts to revive the old system have resulted in the emergence of a structure called “new world order”, “new world system” or “new world order” which has been subject wide criticism due to its eventual results. Goal: The aim of the study is to reveal the global effects of the structure expressed as the "new world order" and the change of power balances in the world in this context. Method: In line with the purpose of this study, the issues included in similar literature were examined and brought together as a comprehensive review. Findings: Although the new world order provides certain solutions or relief in terms of economic crises, it has the characteristic of being the main source of certain problems. As a matter of fact, the events that developed with the new world order practices, especially the problems of the employees, resulted in the economic crisis turning into a social crisis. Originality: The study will contribute to the literature since the issues related to the subject are handled together in sociological terms.

PDF

___

Ayata, S., Boratav, K., Çeçen, A., Eroğul, C., Geray, H., Işıklı, A. ve Şaylan, G. (1997). Emperyalizmin yeni masalı: Küreselleşme. İmge Kitabevi.
Başkaya, F. (1997). Sömürgecilik, emperyalizm ve küreselleşme. Ankara: Öteki Yayınevi.
Boratav, K. ve Türkcan, E. (1994). Türkiye’de sanayileşmenin yeni boyutları ve KİT’ler (3. Baskı). Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İktisat Politikası Seçenekleri, 1.
Bozkurt, V. (2000). Küreselleşmenin toplumsal sonuçları, Prof. Dr. Nusret Ekin’e Armağan.
Campbell, D. (1994). Foreign investment, labour immobility and the quality of employment. Int'l Lab. Rev., 133, 185.
Chossudovsky, M. (1999). Yoksulluğun küreselleşmesi. İstanbul: Çivi Yazıları,
Dansuk, E. (1996). Türkiye’de yoksulluğun ölçülmesi ve sosyo-ekonomik yapılarla ilişkisi. Ankara: DPT Uzmanlık Tezi,
Ekin, N. (1999). Küreselleşme ve gümrük birliği. İstanbul Ticaret Odası Yayın, 47, 432.
Ekin, N. (2000). Türkiye'de yapay istihdam ve istihdam politikaları. İstanbul Ticaret Odası.
Ercan, F. (1997). Tarihsel ve toplumsal bir süreç olarak kapitalizm ve esneklik. 95-96 Petrol İş Yıllığı. İstanbul: Türkiye Petrol Kimya Lastik İşçileri Sendikası.
Güler, B. A. (1996). Yeni Sağ ve devletin değişimi: yapısal uyarlama politikaları. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
Harvey, D. (1993). Esneklik: tehdit mi yoksa fırsat mı?. Toplum ve Bilim, 56(61), 83-92.
Işık, O. (1996). Küreselleşen dünyada yeni uzaklıklar ve siyaset. Sosyal Demokrat Değişim Dergisi. Mart-Nisan.
Kohen, D. (2000). Dünyanın zenginliği ulusların fakirliği. İstanbul: İletişim Yayınları.
Kongar, E. (1999). 21. yüzyılda Türkiye. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Önder, İ. (1994). Özelleştirmeye genel yaklaşım. Dünya’da ve Türkiye’de özelleştirme uygulamaları içinde (Ed. E. Arıoğlu). Türkiye Maden İşçileri Sendikası Yayını, Ankara.
Özdemir, M. (1999). Özelleştirmenin denetimi. Ankara: Türk – İş 99 Yıllığı, (2).
Rickards, J. (2016). The road to ruin: the global elites' secret plan for the next financial crisis. Penguin
Savran, S. (1993). Kriz nedir? İstanbul: Petrol-İş 92 Yıllığı.
Selamoğlu, A. (2000). Yoğunlaşan sosyal sorunlarıyla küreselleşme: Küreselleşmenin insani yüzü. İstanbul: Alfa Yayınları.
Şimşek, O. (2000). Küreselleşme ve kıtlık sorunu. Madenci, 348.
Talas, C. (1998). Liberalciliğin geri dönüşü ve yeni kurumları. Cumhuriyet Gazetesi. Taymaz, E. (1993). Kriz ve teknoloji. Toplum ve Bilim Dergisi, 56 – 61.
Tuna, E. (1997), Yeniden yapılanma ve sendikal politikalar. İktisat Dergisi, 370–371.
United Nations (1997). 1997 Report on world social situation. VI.
Vardarlier, P. (2020). Digital transformation of human resource management: digital applications and strategic tools in HRM. In Digital Business Strategies in Blockchain Ecosystems (pp. 239- 264). Springer, Cham.
Vardarlier, P., & Zafer, C. (2020). Use of artificial intelligence as business strategy in recruitment process and social perspective. In Digital Business Strategies in Blockchain Ecosystems (pp. 355-373). Springer, Cham.
Yıldızoğlu, E. (2000). Açgözlülük karın doyurmaz. MAG Dergisi,10