Ceza Muhakemesinde Sanığın Yokluğunda Duruşma

Sanığın duruşmada hazır bulunması kendisi açısından bir hak olduğu gibi aynı zamanda bir yükümlülüktür. Bu nedenle sanığın duruşmadan haberdar edilmesi ve duruşmaya katılmasının sağlanması gerektiği gibi kural olarak hazır bulunmayan sanık hakkında duruşma yapılabilmesi de mümkün değildir. Ancak CMK, bu kurala bazı istisnalar getirmiş ve bazı hallerde sanık hazır bulunmasa da duruşmanın yapılabilmesine olanak tanımıştır. Bu istisnalardan en geniş grubu oluşturan sanığın yokluğu hallerinde, mahkeme sanığa ulaşabilmesine ve onu duruşmada hazır edebilecek olmasına rağmen sanığın yokluğunda duruşma yapılmaktadır. Sanığın yokluğunda duruşmayı düzenleyen hükümler, bu yönüyle istisna hükümleri mahiyetinde olup adil yargılanma hakkı ve ceza muhakemesinin temel amaçları çerçevesinde yorumlanmalı ve uygulanmalıdır. Bu çalışmamızda da ilk derece yargılamasında sanığın yokluğu hallerine ilişkin CMK hükümleri, sanığın duruşmada hazır bulunma hakkı ve yükümlülüğü bağlamında incelenmektedir. Bu çerçevede sanığın duruşmada hazır bulunma hakkı ve yükümlülüğü, sanığın yokluğu kavramı, sanığın yokluğunda duruşma yapılmasına hakim olan ilkeler, sanığın yokluğunda duruşmanın yürütülmesi ve sanığın yokluğunda duruşma hükümlerine aykırılıkların hukuki sonuçları inceleme konusu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ceza muhakemesi, duruşma, sanığın hazır bulunma hakkı, sanığın yokluğu, sanığın yokluğunda yargılama

The Hearing in the Absence of the Accused in Criminal Procedures

To be present at the hearing is a right as well as an obligation for the accused. Therefore the accused should be informed of the hearing and ensured to attend the hearing and at the same time, it is not possible to hold a hearing about an accused who is not present as a rule. However, the law brought some exceptions to this rule and, in some cases, allowed the hearing to be held even if the accused was not present. In the absence of the accused, which constitutes the largest group of these exceptions, a hearing is held in the absence of the accused, although the court can reach the accused and make him appear at the hearing. The provisions regulating the hearing in the absence of the accused are in the nature of exemptional provisions and should be interpreted and implemented within the framework of the right to a fair trial and the basic objectives of criminal procedure. In this study, TCPC provisions related to the absence of the accused in the first instance trial are examined in the context of the accused's right and obligation to be present at the hearing. In this context, the right and obligation of the accused to be present at the hearing, the concept of the absence of the accused, the principles that dominate the hearing in the absence of the accused, the conduct of the hearing in the absence of the accused, and the legal consequences of the violations of the hearing provisions in the absence of the accused were subject to examination.

Keywords:

Criminal procedure, hearing, right of the accused to be present, absence of the accused, trial in absentia,

PDF

___

Aksan M, ‘Ceza Muhakemesi İşlemlerinde Hazır Bulunma’ [2003] 11(1-2) SÜHFD, 165-197.
Aprile E, Silvestri P, Il Giudizio Dibattimentale (Giuffré 2006).
Artuç M, Elmas MT, Ceza Yargılamasında Duruşma Yönetimi ve İstinaf (2. Bası, Adalet 2017).
Bohlander M, Principles of German Criminal Procedure (Hart Publishing 2012).
Centel N, Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (14. Bası, Beta 2017).
Centel N, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Eski Hale Getirme’ [1985] 51(1-4) İHFM, 197-220.
Centel N, Ceza Muhakemesi Hukukunda Müdafi (Kazancı 1984), (Müdafi).
Conti A, Il Processo All’Imputato Assente (Università Degli Studi Di Milano, Scuola Di Dottorato In Scienze Giuridiche “Cesare Beccarıa”, Curriculum Diritto Penale e Processuale Penale XXIX Ciclo, 2016).
Değirmenci O, ‘Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Yargılama Usulü (CMK m 251-252)’ [2020] 161 Terazi Hukuk Dergisi, 36-51.
Doğru O, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları, Cilt I-II-III (Legal 2004).
D’onofrio M, Caltabiano S, Commentario Giurisprudenziale per Il Dibattrimento Penale, (Maggioli 2011).
Donay S, Güncelleştirilmiş Ceza Yargılaması Hukuku (Beta 2015).
Dursun G, ‘Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Bu Kapsamda Sesli ve Görüntülü Bilişim Sisteminin (SEGBİS) Değerlendirilmesi’ [2016] 11(143-144) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 127-157.
Elberling B, The Defendant in International Criminal Proceedings: Between Law and Historiography - Studies in International and Comparative Criminal Law (Hart Publishing 2012).
Erdem MR, Şentürk C, Ceza Muhakemesinde Kanun Yolları (Seçkin 2018).
Erem F, Diyalektik Açıdan Ceza Yargılaması Hukuku (6. Bası, Işık Yayınları 1986).
Ersoy U, ‘Ceza Muhakemesinde In Absentia Duruşma Yapılması ve Mahkumiyet Kararı Verilmesi Üzerine Bazı Düşünceler’ [2020] 10(1) SDÜHFD 54-86.
Fanego CA, ‘Requirements in Relation to the Right to a Defence: The Right to Defend Oneself, to Legal Assistance and Legal Aid (Art.6.3.C ECHR)’ in Javier Garcia Roca and Pablo Santolaya (eds), Europe of Rights – A Compendium on the Eurpoean Convention of Human Rights (Martinus Nijhoff Publishers 2012) 267-280.
Garofoli V, Diritto Processuale Penale (2. Edz, Giuffré 2010).
Goss R, Criminal Fair Trial Rights: Article 6 of the European Convention on Human Right (Hart Publishing 2014).
Gökcen A, Balcı M, Alşahin ME, Çakır K, Ceza Muhakemesi Hukuku (3. Bası, Adalet 2018) (Gökcen ve diğerleri)
Harris D, O’Boyle M, Bates E, Buckley C, Law of the European Convention on Human Rights (3th Ed, Oxford University Press 2014) (Harris et al)
İnceoğlu S, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Kamu ve Özel Hukuk Alanlarında Ortak Yargısal Hak ve İlkeler (4. Bası, Beta 2013).
Kantar B, Ceza Muhakemeleri Usulü, İkinci Kitap, Muhakeme Usulü (Cumhuriyet Matbaası 1946).
Karakehya H, Ceza Muhakemesi Hukuku (2.Bası, Savaş 2016)
Karakehya H, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. Maddesi (Adil Yargılanma Hakkı) Bağlamında Ceza Muhakemesinde Duruşma (Savaş 2008). (Duruşma)
Keskin S, Ceza Muhakemesi Hukukunda Temyiz Nedeni Olarak Hukuka Aykırılık (Alfa 1997).
Kunter N, Yenisey F, Nuhoğlu, A, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku (16. Bası, Beta 2008) (Kunter ve diğerleri)
Lattanzi G, Lupo E, Codice di Procedura Penale – Rassegna di Giurisprudenza e di Dottrina, Vol IV, a cura di Rocco Blaiotta, Giuseppe Borrelli, Giuseppe Casaccia, Maria
Lucia di Bitonto, Stefano Palla (Giuffré 2008), (Vol IV).
Lattanzi G, Lupo E, Codice di Procedura Penale – Rassegna di Giurisprudenza e di Dottrina, Vol VI, a cura di Mario D’andria, Giorgio Fidelbo, Enrico Galucci (Giuffré 2008), (Vol VI) .
Özbek VÖ, Doğan K, Bacaksız P, Tepe İ, Ceza Muhakemesi Hukuku (10. Bası, Seçkin 2017) (Özbek ve diğerleri)
Özbek VÖ, (Özbek VÖ, Doğan K.), CMK-İzmir Şerhi Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun Anlamı (Seçkin 2005).
Özen M, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Muhakemesi Hukuku (2. Bası, Adalet 2018).
Öztürk B, Tezcan D, Erdem MR, Sırma Gezer Ö, Saygılar Kırıt YF, Alan Akcan E, Özaydın Ö, Erden Tütüncü E, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku (Güncellenmiş 13. Bası, Seçkin 2019) (Öztürk ve diğerleri)
Öztürk B, Suç Muhakemesi Hukukunda Gaiplik ve Gaiplerin Muhakemesi (Üçdal Neşriyat 1984).
Reid K, A Practitioner’s Guide to The European Convention on Human Rights (4th Ed, Sweet&Maxwell 2012).
Schroeder FC, Verrel T, Ceza Muhakemesi Hukuku, çev: Salih Oktar (Yetkin 2018).
Siracusano D, Tranchina G, Zappalà E, Elementi di Diritto Processuale Penale (3 Edz, Giuffré 2007) (Siracusano et al).
Soyaslan D, Ceza Muhakemesi Hukuku (7. Bası, Yetkin 2018).
Summers SJ, Fair Trials – The European Criminal Procedural Tradition and the European Court of Human Rights (Hart Publishing 2007).
Şahin C, ‘Sanığın Savunmasını Hazırlamak İçin Gerekli Zamana ve Kolaylıklara Sahip Olma Hakkı (İHAS 6/3-b)’ [2004] 8(1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 259-306.
Şahin C, Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt I (9. Bası, Seçkin 2019).
Şahin C, Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt II (10. Bası, Seçkin 2019).
Taner FG, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği (Seçkin 2019).
Taşdemir K, Özkepir R, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Cilt I (4. Bası, Turhan 2010).
Tonini P, Manuale di Procedura Penale (11. Edz, Giuffré 2010).
Toroslu N, Feyzioğlu M, Ceza Muhakemesi Hukuku (16. Bası, Savaş 2016).
Tosun Ö, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, Cilt I, Genel Kısım (4. Bası, Acar Matbaacılık 1984)
Tosun Ö, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, Cilt II (2. Bası, Sulhi Garan Matbaası 1976).
Ünver Y, Hakeri H, Ceza Muhakemesi Hukuku, Cilt I-II-III (15. Bası, Adalet 2019). van Dijk P, van Hoof GJH, Theory and Practice of the European Convention on Human Rights (Kluwer Law International 1998).
Yenisey F, Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (Güncellenmiş 7. Bası, Seçkin 2019).
Yenisey F, Oktar S, Alman Ceza Muhakemesi Kanunu-Strafprozeβordnung (StPO) (2. Bası, Beta 2015).
Yenisey F, Uygulanan ve Olması Gereken Ceza Muhakemesi Hukuku- Duruşma ve Kanunyolları (Beta 1988).
Yurtcan E, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Şerhi (8. Bası, Adalet 2017) (CMK Şerhi)
Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku (15. Bası, Adalet 2018).
Zafer H, ‘Savunma Hakkı ve Sınırları’ [2013] 19(2) Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Prof Dr. Nur Centel’e Armağan, 507-540.