KAMU HİZMETİ YAYINCILIĞI DÜZENLEMELERİNDE HALKIN KATILIM VE TEMSİLİYET BİÇİMLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME (İNGİLTERE-ALMANYA-TÜRKİYE ÖRNEKLERİ)

Kamu hizmeti yayıncılığı Avrupa’da ortaya çıkmış bir yayıncılık sistemidir.Avrupa Birliği’nin yönetim organları tarafından da Avrupa demokrasisinin önemlibir unsuru olarak görülür. Kamu hizmeti yayıncılığı halkın haber alma hakkınıntarafsız bir şekilde sağlanmasını, bilgilendirmeyi, eğitmeyi, eğlendirmeyi amaçlar.Toplumun her kesimine yayın götürme sorumluluğuna sahiptir. Çoğulculuğu vekültürel çeşitliliği gözeten programlar yapar. Farklı gruplara ve küçük izleyicigruplarının ilgi alanlarına seslenir. Tarafsızlık, bağımsızlık ve özerklik kamuhizmeti yayıncılığının önemli bir unsurudur. Bu nedenle yönetim, denetim vefinansman yapısı önemlidir. Halkın bu katmanlarda katılımı ve temsiliyeti kamuhizmeti yayıncılığının sorumluluklarını yerine getirmesi bakımından önemkazanır. Yönetim, denetim ve danışma kurulları, kamu hizmeti yayıncılığınınhalkla ilişkiler kurulabileceği organlardır. Özellikle danışma kurulları toplumundeğişik kesimlerinden temsilcilerin yer alması açısından önemlidir. Bu kurullardayayınlara yönelik öneri ve istekler, halkın katılım biçimlerinden birini oluşturur.Denetim kurullarında da toplumu temsil eden kuruluşlardan ve sivil toplumörgütlerinden temsilcilerin olması sağlanabilir. Finansman modelleri de bukatılımın bir başka unsurudur. Kamu fonları, bandrol ve ruhsat gelirleri halkınkatılım biçimlerinden biridir. Bu finansman modellerinin bağımsız, tarafsız veözerk yayıncılığı güvence altına alacak şekilde yapılandırılması önemlidir. Bukapsamda İngiltere, Almanya ve Türkiye’deki uygulamalar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kamu Hizmeti Yayıncılığı (Public Service Broadcasting), Yönetim Kurulu, Danışma Kurulları ve Denetleme Kurulları, Halkın Temsiliyeti ve Katılımı

PDF

___

Aziz, A. (2013). Televizyon ve Radyo Yayıncılığı, İstanbul, Hiperlink Yayınları. Bek, M.G. (2003). “Avrupa Birliği’nde İletişim Alanının Düzenlenmesi: Kültür Ağırlıklı Politikadan Ekonomi Merkezli Politikaya Doğru”, Küreselleşme, İletişim Endüstrileri ve Kimlikler Avrupa Birliği ve Türkiye’de İletişim Politikaları, (der.) Mine Gencel Bek, Ankara, Ümit Yayıncılık. Cankaya, Ö. (2003). Bir Kitle İletişim Kurumunun Tarihi: TRT 1927-2000, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları. Cankaya, Ö. (1997). Dünden Bugüne Radyo Televizyon, İstanbul, Beta Yayınları. Çaplı, B. (2001). Televizyon ve Siyasal Sistem, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları. Kaymas, A. S. (2014). “Kamu Hizmeti ve Siyasal Otoriterleşme Arasında Kamu Yayıncılığını Yeniden Düşünmek: 2002-2012 Kesitinde Türkiye’de Kamusal Yayıncılık”, Mesleki Birikim Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, s:24-57. Kırık; A. M. (2012). “İngiltere’de Kamu Hizmeti Yayıncılığı ve Toplumsal Farkındalık Çerçevesinde BBC’nin Tarihsel Analizi”, International Congress on Culture and Society, Special Issue, Sayı 3(5), s. 60-71. Kutay, P. ve Özçeri, A. (2006). Avrupa Birliği’nde Medya Hukuku ve Uygulamaları, İstanbul, Televizyon Yayıncıları Derneği Yayını. Mutlu, E. (2001).”Ne Olacak Bu Kamu Yayıncılarının Hali?”, Medya Politikaları, (der.) Beybin Kejanlıoğlu, Sevilay Çelenk ve Gülseren Adaklı, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, s.23-78 Pekman, C. (1997). Televizyonda Özelleşme Avrupa’da Yayıncılığın Değişim Süreci, İstanbul, Beta Yayınları. Tamer, E.C. (1983). Dünü ve Bugünüyle Televizyon, İstanbul, Varlık Yayınları. Topuz, H., Öngören, M. T., Aziz, A., Önen, M., (1990). Yarının Radyo Televizyon Düzeni- Özgür, Özerk ve Çoğulcu Bir Alternatif, İstanbul, TÜSES ve İLAD ortak yayını. Turam, E. (1994). Medyanın Siyasi Hayata Etkileri, İstanbul, İrfan Yayımcılık. Yalçın, Ö. (2015). “İngiltere’de Kamu Hizmeti Yayıncılığı: dijital medya Ortamında BBC’nin Var Olma Mücadelesi”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Bahar 2015, Sayı 40, s.98-118 RAPOR VE KANUNLAR Avrupa Çapında Televizyon- Düzenleme, Politikalar ve Bağımsızlık, İzleme Raporu (2005). Açık toplum Enstitüsü EU Monitoring and Advocacy Program Network Media Program, İstanbul, Mas Matbaacılık. 24.3.1963 tarih ve 359 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Ek ve Ek Geçici Maddeler İlavesi Hakkında Kanun, Resmi Gazete (8.3.1972), sayı 14122. Türkiye Radyo Televizyon Kanunu, Kanun No : 2954 Tarih: 11/11/1983 Resmi Gazete 14/11/1983, Sayı: 18221 İNTERNET KAYNAKLARI Bianet, https://m.bianet.org/bianet/medya/16830-kamu-yayinciligi-ve-trtkomisyonu- raporu, Erişim tarihi: 11.09.2018 BBC, https://www.bbc.com/turkce/kurumsal/2009/07/000000_yayin_ilkeleri, Erişim tarihi: 11.09.2018