Alper ÖNEN

6138

İnternet, Dijital Demokrasi ve Dezenformasyon Ekseninde Yeni Medya: Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Değerlendirme

İnternet demokrasisi kavramı aracın etkileşimselliği noktasında temsili demokrasiyi katılımcı demokrasiye dönüştürerek, bilgiye ulaşımın eşit bir şekilde yayılması, erişim kolaylığı ve ifade özgürlüğü gibi kazanımları ortaya koymaktadır. Lakin, üretici ve izleyici/okuyucu arasındaki sınırlar giderek saydamlaşırken dolaşıma giren enformasyonun dezenformasyona uğrama olasılığı da artmaktadır. Bu çalışma, ifade ve iletişim özgürlüğü kapsamında yeni iletişim teknolojileri ve internet çevresinde yoğunlaşan dijital demokrasiye yönelik kültürel ve eleştirel yaklaşımları ele almakla beraber, bilgi dezenformasyonu kapsamında sosyal medya üzerinden kullanıcıların demografik farklılıkları da göz önüne alınarak dolaşıma giren bilgiye ulaşma, gerçekliği kavrama, teyit etme ve paylaşma pratiklerini ölçümlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın alt amaçları ise kullanıcıların paylaşılan içeriklerin doğruluğu konusunda medyaya güvenip güvenmediklerini, içerik seçimlerinde mevcut ideolojik bilinç ve yaklaşımlarının içeriğin doğruluğu konusundaki tutumlarını etkileyip etkilemediği, sosyal medyayı yeni bir demokratik kamusal alan olarak görüp görmedikleri ve kullanıcıların eriştikleri içeriklerin doğruluğunu teyit edip etmedikleri konularını tespit etmektir. Saha araştırması kapsamında veri toplama aşamasında nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmış olup, elde edilen bulgular istatistiksel yaklaşımla betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları katılımcıların demografik farklılıklara (cinsiyet, yaş, eğitim durumu) göre değişik davranış biçimleri göstermekle birlikte ağırlıkla sosyal medyayı demokratik katılımın, temsilin ve ifade özgürlüğünün yeni bir kamusal alanı olarak tanımlamalarına rağmen sosyal medya içeriklerine güvenme konusuna ihtiyatla yaklaştıklarını ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler:

yeni medya, dijital demokrasi, dezenformasyon, doğruluk kontrolü, teyit

THE NEW MEDIA IN THE CONTEXT OF DIGITAL DEMOCRACY AND DISINFORMATION: AN EVALUATION THROUGH SOCIAL MEDIA USERS

The concept of Internet democracy based in the term ‘‘interaction’’ functionally can transform representative democracy into participatory democracy providing an environment for equal access to information and freedom of speech. However, when the boundaries between producer and audience/reader are getting more transparent, it is highly possible that circulating information transform into disinformation. This study focuses on both cultural and critical approaches to Internet democracy within the context of the new communication technologies and Internet environment concerning freedom of speech and communication. The sub-objectives of the research are to determine whether the users trust the media about the accuracy of the shared content, whether the current ideological awareness and approaches in the content selection affect their attitudes towards the accuracy of the content, whether as the social media is a new democratic public sphere and whether the users confirm the accuracy of the content they access. Also, the research aims to measure the practices of users about accessing information, understanding, sharing and confirming reality through social media. In the process of field research, the questionnaire technique was used as one of the quantitative research methods in the data collection stage and the findings were analyzed descriptively with the statistical approach. The results of the research indicate that participants can show different forms of behavior according to their demographic diversity (sex, age and educational status) and mostly define social media as a new public domain of democratic participation, representation and freedom of speech, but they also approach the issue of trusting social media contents with caution.
Keywords:

the new media, digital democracy, disinformation, fact checking, confirmation,

PDF

___

  • Abramson, J.B., Arterton, F.C. ve Orren, G.R. (1988). The Electronic Commonwealth: The Impact of New Media Technologies on Democratic Politics. New York: Basic Books.
  • Askhita, H. (2016). Disinformation in News Reporting in the Current Crisis of Syria.Web: https://blogs.sub.uni-hamburg.de/ifla-newsmedia/wpcontent/uploads/2016/04/Askhita-Disinformation-in-News-Reporting-inthe-Current-Crisis-of-Syria.pdf. Erişim Tarihi: 05.05.2020.
  • Breslow, H. (1997). Civil Society, Political Economy, and the Internet. Web: https://www.researchgate.net/publication/262283091_Civil_society_ political_economy_and_the_Internet. Erişim: 25 Aralık 2019.
  • Crosbie, V. (2002). What is New Media?. Web: www.digitaldeliverance. com. Erişim Tarihi: 25.07.2019.
  • David M. Lazer vd., “The Science of Fake News”, Science, Cilt: 359, Sayı: 6380, (2018), s. 1094.
  • Dijilopedi. (2018). TUİK - Türkiye’nin İnternet Kullanım Alışkanlıkları Raporu. Web: https://dijilopedi.com/tuik-turkiyenin-internet-kullanimaliskanliklari-raporu/ Erişim Tarihi: 04 Temmuz 2019.
  • Foça, A. m. (2016). Avrupa’da fast-checking: doğrulama demokrasinin yeni bekçisi mi?. Web: https://teyit.org/avrupada-fact-checking-dogrulamademokrasinin-yeni-bekçisi-mi/ Erişim Tarihi: 10.07.2019.
  • Gibson, R ve Ward, S. (2000). A Proposed Methodology for Studying the Function and Effectiveness of Party and Candidate Web Sites, Social Science Computer Review 18: 301-319.
  • Gündüz, U. ve Pembecioğlu, N. (2013). “Bilgi Kaynağı Olarak Sosyal Ağlar ve Sosyal Medya”. Yeni Medya Üzerine: Yeni İletişim Teknolojileri İçinde (ss. 311-338). Müge Demir, (Ed.), İstanbul: Litera-Türk Yayınları.
  • Güz, N. Yegen, C. ve Yanık, H. (2013). New Media as news and Information Source: Sample of Mus Province. 3rd International Conference.
  • Habermas, J. (2004). “Kamusal Alan”. Kamusal Alan İçinde (ss. 95-102). Meral Özbek (Ed.), İstanbul: Hil Yayınları.
  • Hall, R. Stahl, B., (2014). “Metalaştırmaya Karşı: Üniversite, Bilişsel Kapitalizm ve Yeni Gelişen Teknolojiler”, Marx Geri Döndü, Ankara, Nota Bene.
  • İnternet, Dijital Demokrasi ve Bilgi Dezenformasyonu Ekseninde Yeni Medya: Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerinden Değerlendirme
  • Journo. (2018). Reuters raporu: Türkiye yalan haber ve dezenformasyonda zirvede. https://journo.com.tr/turkiye-yalan-haber-dezenformasyon Erişim tarihi: 01.07.2019.
  • Journo, (2020). Sosyal medya platformlarının yalanla mücadelesi: Corona virüsü neyi değiştirdi. https://journo.com.tr/sosyal-medya-corona-virusu Erişim tarihi: 11.02. 2020.
  • Lievrouw, A L. (2010). New Media Design and Development: Diffusion of Innovations v Social Shaping of Technology. In Handbook of New Media – Social Shaping and Social Consequences of ICTs, Updated Student Edition.
  • LIKERT, Rensis. (1932-1933), A Technique fort he Measurement of Attitudes, Archives of Psychology, Vol: 22, USA.
  • Yoneji Masuda (1985) Computopia, The Mic- roelectronics Revolution, T. Forester (ed), Oxford: Basil Blackwell, UK, pp. 620–634.
  • Mosco, Vincent, (1996). The Political Economy of Communication: Rethinking and Renewal, London: Sage.
  • Netchitailova, E. (2018). Flâneur, Aylak ve Empatik İşçi. (Çev. Filiz Aydoğan). Prof. Dr. F. Aydoğan (E.d) YENİ MEDYA KURAMLARI (s.1-22). İstanbul: Der yayınları.
  • Pensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On the Horizon, MCB University Pres, Vol:9, No:5, October.
  • Solop, F. (2001). Digital Democracy Comes of Age: Internet Voting and the 2000 Arizona Democratic Primary Elections. PS: Political Science & Politics 34, 289-93.
  • Statista. (2019). Number of İnternet users in Turkey from 2013 to 2019. Web: https://www.statista.com/statistics/369725/internet-users-turkey/. Erişim Tarihi: 03.07.2019.
  • T24. (2019). Seçim Öncesi Türkiye’nin Yalan Haber Sınavı. Web: https:// t24.com.tr/haber/secim-oncesi-turkiye-nin-yalan-haber-sinavi,811308. Erişim Tarihi: 01.07.2019.
  • Tezcan Durna; Mutlu Binark; Günseli Bayraktutan (2019). İletişim Hakkı ve Yeni Medya Tehtitler ve Olanaklar. (1-11), Ankara: UM:AG Vakfı Yayınları.
  • Timisi, N. (2003). Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi. İstanbul: Dost Yayınevi.
  • Timisi, N. (2005). “Sanallığın Gerçekliği İnternetin Kimlik ve Topluluk Alanların Girişi”, Mutlu Binark, Barış Kılıçbay (Der.), İnternet, Toplum, Kültür (89-106), Ankara: Epos Yayınları.
  • Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga: Bir Fütürist Ekonomi Analizi, (Çev: Selim Yeniçeri), Koridor Yayınları, İstanbul.
  • Yerlikaya, T. ve Toker, S. (2019). “Seçim Manipülasyonları ve Yalan Haberler 31 Mart 2019 Yerel Seçimleri”. Web: https://www.setav.org/raporsecim-manipulasyonlari-ve-yalan-haberler-31-mart-2019-yerel-secimleri/ Erişim Tarihi: 10.07.2019.
  • Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006).Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.,Seçkin Yayınları, 6. Baskı, Eskişehir.
İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2146-4162
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: İstanbul Arel Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

İnternet, Dijital Demokrasi ve Dezenformasyon Ekseninde Yeni Medya: Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Değerlendirme

Alper ÖNEN

YOUTUBE KULLANICISI Z KUŞAĞININ SOSYAL MEDYA KULLANIM ALIŞKANLIKLARI VE TERCİHLERİNİN İNCELENMESİ

Aylin TUTGUN ÜNAL

TÜRK TELEVİZYON KANALLARINDA YABANCI FORMATLARIN GLOKALİZASYONU: BİR SAHA ARAŞTIRMASI

Çağlar ÇAM, Hasan GÜRKAN

REKLAMLARDA TEKNOLOJİNİN TOPLUMSAL CİNSİYETE BAĞLI KULLANIMI: GÖSTERGEBİLİMSEL BİR DEĞERLENDİRME

Esra Saniye TUNCER