Haber Televizyonlarinda Çevre Bilinci: Türkiye’de Yeşil Odakli Programlarin Yer Alma Sıklığı

Medya, geçmişten günümüze bilgilendirme işlevi çerçevesinde kamuoyunun farkındalığınıartırmak konusunda önemli görevlerden birine sahiptir. Yazılı basınla başlayan bu görev teknolojiningelişmesi ile radyo ve televizyon alanı ile devam etmiştir. 1980 sonrası uydu ve kablo teknolojisiyletelevizyon dünyası tematik kanallarla tanışırken Türkiye’de de 1990’lı yılların son döneminde belli birkitleyi hedefleyen tematik televizyon kanalları kurulmuştur. Genel olarak haber televizyonlarından kamusalhizmet sorumluluğu ile topluma olumlu sosyal davranışları özendiren programlarına daha fazla yer vermesibeklenmektedir. Bu sosyal davranışlar arasında çevresel konularda kamu anlayışının oluşmasına yardımcıolacak programlarda yer almaktadır. Çevre haberleri hem uyarıcı hem de soruna çözüm bulunmasınoktasında kamuoyunu harekete geçirtmeye yönelik olarak medyada yer alması beklenir. Bu çalışmada,Türkiye’deki haber televizyonlarında çevre programlarına verilen önemin hangi boyutta olduğu saptanarak,prime time kuşağında çevre programlarının yer alma sıklığı incelenmiştir. Bu amaçla çalışmanınsorunsalının sınanması için veri toplana tekniği olarak izleyici ölçümlerinde ilk sıralarda yer alan haberkanallarının (NTV-TRT Haber-Haber Türk-CNN Türk) 01.03.2015-30.03.2015 tarihleri arasında aylıkyayın akışları içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda haber televizyonlarında yeralan çevre programlarının diğer yayın akışlarına göre oldukça az olduğu ortaya çıkmış ve bu durumTürkiye’deki haber kanallarının da alternatif yayın politikalarına kapalı bir yayın akış sürecinin varlığınıortaya koymuştur.  

Environmental Consciousness On News Televisions: The Media Coverage Of Green-Focused Programs In Turkey

From the past to present, the media has one of the most important roles in increasing public awarenesswithin the framework of its informative function. This role, which started with the printed media,continued on the radio and television field with the development of technology. After 1980, while thetelevision world with the satellite and cable technology met the thematic channels, thematic televisionchannels aiming at certain target audience were established in Turkey in the last period of the 1990s. Ingeneral, news televisions are expected to broadcast more programs encouraging public service responsibilityand positive social behaviors. Among these social behaviors, there will also be programs that will help tocreate public understanding of the environmental issues. Environmental news is expected to take place inthe media for both stimulating and activating the public on finding a solution to the issue. In this study, thelevel of the importance given to the environmental programs by the television channels in Turkey wasdetermined and media coverage of environmental program during prime time was analyzed. For thispurpose, monthly broadcasting stream between 01.03.2015 and 30.03.2015 of the news channels which leadaccording to the audience measurements (NTV-TRT Haber-Haber Türk-CNN Türk) were analyzed withthe content analysis method. As a result of the study, it was found out that the environment programs innews televisions are very low compared to other broadcasting stream and this situation revealed that alsothe news channels in Turkey carry out a broadcasting stream process closed to the alternative broadcastingpolicies.  

___

  • Aksel, Hakan, (2003) Tematik Yayıncılık Örneği Olarak Televizyon Haber Kanalları, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Alemdar Korkmaz, Kaya, Raşit, Radyo-Televizyonda Yeni Düzen, Ankara, TOBB Yayınları, 1993
  • Atabek, Nejdet, “Gündem Belirleme Yaklaşımı”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 7, 1998, 155-174.
  • Bernadette West, Peter M. Sandman, Michael R. Greenberg, The Reporter’s Environmental Handbook, New Jersey: Rutgers, University Press, 1995.
  • Darendeli Abdülvahap, (2013) Görsel-İşitsel Medya Özgürlüğü Uluslar Arası Düzenlemeleri, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı: 37, 268-308.İletişim Çalışmaları Dergisi Sayı 9 Bahar 2016
  • Duman, Kenan, (2011), “Çevre Gazeteciliğinin Gelişimi ve Mesleki Örgütlenme Çalışmaları” Medya Ve Gündelik Yaşamda Çevre Gerçeği, Editör: Serkan Kırlı, Ümit Sarı, İstanbul, Aya Kitap, 49-64.
  • Cengiz Temizkan, Ayşe, (2013), “Dünyanın Geleceği için Yeşil Bir Bakış: Çevre Gazeteciliği” Şövalyelik Mesleği Gazeteciliğin Uzmanlık Alanları, Editör: Şebnem Çağlar, Konya, Literatürk İnceleme Araştırma, 501-532.
  • Encabo Manuel Nunez, (1997), “Gazetecilik Etiği Ve Demokrasi”, Medya Kültür Siyaset, Derleyen: Süleyman İrvan, Bilim Sanat Yayınları, Ankara, 443-467.
  • Ergül, Hakan, (2000) Televizyonda Haberin Magazinleşmesi, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Jarrell, Melissa L. (2007) Environmental Crime and the Media : News Coverage of Petroleum Refining Industry Violations. New York, NY, USA: LFB Scholarly Publishing LLC.
  • Kalan, Özlem Gündüz, Çevre Bilinci-Tüketim ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk İlişkisi:NTV Yeşil Ekran Örneği, Medya Ve Gündelik Yaşamda Çevre Gerçeği, Editör: Serkan Kırlı, Ümit Sarı, İstanbul, Aya Kitap, 91-109.
  • Kars, Neşe, (2010) Radyo Televizyon Haberciliği, İstanbul, Derin Yayınları.
  • Kejanlıoğlu, Beybin (2004) “Medya Çalışmalarında Kamusal Alan Kavramı”, Kamusal Alan, Derleyen: Meral Özbek, İstanbul, Hil Yayınları.
  • Lowenthal, David, (2000) Nature and morality from George Perkins Marsh to the millennium,. Journal of Historical Geography, 13–27.K. DUMAN Haber Televizyonlarında Çevre Bilinci 155
  • Morgan, M. Medyaya Karşı George Gerbner, Çev: Veysel Batmaz, Güneş Ayas, İsmail Kovacı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2014.
  • Mutlu, Erol, Televizyonu Anlamak, Ayraç Yayınları, Ankara, 2008.
  • O’Neill, John, (1998) “Piyasada Gazetecilik Yapmak”, Medya ve Gazetecilikte Etik Sorunlar, der. A. Belsey, R. Chadwick, çev. Nurçay Türkoğlu, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 30-50.
  • Özkoçak Yelda, Tufan Fırat “Çevre Duyarlılığı Kazandırmada Kitle İletişim Araçlarının Rolü: Radyo Haberciliği” 1. Ulusal, İletişim Ortamlarında Çevre Etkileşimi Sempozyumu İstanbul, Haziran, 2010.
  • Tunalı, Nilüfer, Yüksek Tirajlı Gazetelerde Çevre Haberciliği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı Genel Gazetecilik Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2009.
  • Werner Severin, James Tankard, (1994) İletişim Kuramları, Çev: Ali Atif Bir, Serdar Sever, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Kibele Sanat Merkezi.