İzkevî' ye göre mu' tez ile fırkaları ve görüşleri

Mutezile Hz. Peygamberin vefatından sonra Müslüman toplumun sos-yo- kültürel hayatında yaşanan değişmeler sonucu ortaya çıkan siyasi veitikadî krizlere felsefeden güç alarak akılcı yöntemlerle çözüm bulmayaçalışan rasyonalist bir fırka olarak bilinmektedir. Mutezile hakkında çokşey biliyor olmamıza rağmen İbâdî kaynakların Mutezileye bakışı hak-kında yeterli bilgiye sahip değiliz. Bu makalede İbâdî mezhepler tarihçisiİzkevînin Keşful-Gumme adlı eserinde yer alan Mutezile bölümündenyola çıkarak İbâdiyyenin Mutezileye bakışını ortaya koymaya çalışacağız.

According to al-izkawi, mu tazila sects and their ideas

Mu tazila is known as a rationalist movement that seeks solutions throughrationalist method sinspired by philosophy to political and theologicalcrises that resulted from changes in theMuslims socio-cultural life afterthe Prophet s death. Although we know much a bout the Mu tazila, wehave inadequate information about the approach of Ibadis our cesto theMu tazila. In this paper, we try to examine the approach of Ibadism to theMu tazila with special reference to Kashf al-Ghumma of an Ibadi heresiog-rapher, al-Izkawi.

PDF

___

Ahmet b. Yahyâ el-Murtedâ, Kitâbul-Münyevel-Emel fî Şerhi Kitâbil-Milel ven-Nihâl, neşr. T. Arnold, Haydarabâd, 1316/1902.
Ateş, Orhan, Salim b. Zekvânın Siresinde Hz. Osmanla İlgili Kısmın İbâdî Fikirler Açısından Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2009, C. IX, Sa. 2, s. 99-114.
Ateş, Orhan, el-İbâdiyye min Masâdiriha, Cezayir 2014.
Ateş, Orhan, Mutezile İbâdiyye Etkileşimi, İstanbul 2014.
Aydınlı, Osman İslam Düşüncesinde Aklileşme Süreci, Mutezilenin Oluşumu ve Ebul-HuzeylAllâf, Ankara, Ankara Okulu Yay., 2001.
Aydınlı, Osman, Akılcı Din Söylemi -Farklı Yönleriyle Mutezile Ekolü, Ankara 2010.
el- Bağdâdî, Ebu Mansur Abdulkahir b. Tahir, el-Fark Beynel-Fırak, Kahire 1948.
Brockelmann, Carl, Geschichte der Arabischen Litteratur: Zweiter Supplement Band (GAL) cilt II, Leiden 1938.
Câbir b. Zeyd, Resailü İmam Câbir b. Zeyd, Tunus ty.
Cook, Michael, Early Muslim Dogma, London 1981.
ed-Dercînî, Şeyh Ebûl-Abbas Ahmed b. Saîd, Tabakât, thk. İbrahim Tallay, II, Beyrut 1974.
Eşarî, Ebul-Hasen Ali b. İsmâil, Makâlâtul-İslâmiyyîn vehtilâful-Musallîn, thk. Hell- mut Ritter Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1980.
Gibb H. A. R. Kramers, J. H., Shorter Eneye Lopaedia of İslam, Leiden 1961. İbn Hallikan, Vefeyatul-Ayân, Kahire 1948.
Kalhâtî, el-Keşfvel-Beyân, thk. Josef Van Ess, II, Beyrut 1971.
Kutlu, Sönmez, Sâlim b. Zekvânın Sîre adlı Eserindeki Mürcîe İle İlgili Kısmın Tercü- mesi, AÜİFD, Ankara 1979, C. XXXV, s. 468-469.
Mustafa el-Gurabî, Tarihul-Fırak vel-İslamiyye ven-Neşet-İlmi Kelam indel-Müslimîn, Kahire 1959.
Müberred, Ebul-Abbas Muhammed b. Yezîd b. Abdulekber el-Ezdî, el-Kâmil, thk. M. Ebul-Fazl İbrahim, III, Kahire ty.
Nyberg, H. S., Nazzâm, İA, İstanbul 1964, IX, 148-149.
Şehristânî, Ebûl-Feth Muhammed b. Abdilkerim, el-Milel ven-nihal, Beyrut (1975), Kahire (1961).
Wilkinson, The Imamate Tradition of Oman Cambridge 1987.