Necdet ÇAĞIL

5712

Hakikat-mecaz kutuplaşması bağlamında kur'an'da temsilî (simgesel) anlatım

Kuran-ı Kerimin muhataplarına seslenirken kullandığı etkin hitap üslupları arasında mecazın bir şubesi olan Temsilî anlatımın önemi tartışılmazdır. Kuranın bir üslup kodlaması olarak istihdam ettiği mecazın pek çok türü olmakla birlikte biz bu çalışmada mecazın sadece temsilî istiare türüne örnek oluşturan bazı ayetleri inceledik. Çalışma esnasında çoğunlukla Ehlisünnet ve Mutezile, bazen de İmâmiyyenin ilgili ayetlerin yorumu konusunda hakikat-mecaz polarizasyonunu gündeme taşıyan yaklaşımlarına da kısmen değinmeye çalıştık. Konuyu ele alırken, Kuran ve Kitabı Mukaddesin bazen ortaklaşa paylaştıkları ortak anlatım üslubunun bir yansıması olmak üzere az da olsa Kitabı Mukaddesin temsilî anlatımı konu alan bazı pasajlarından da örnekler sunduk.

Figurative expression ın koran from view point of the po- larization of the truth and metaphor

It is a true that the the important of figurative expression which is a part of metaphor is indisputable among the other effective addressing stiyles used by Koran while it calls its interlocutors. Although many types of metaphor are employed as a coding stiyle by Koran we only have studied some verses that make up the sample for the type of figurative metaphor in this study. We partially have also attempted to address the approaches of Ehlisunnah and Mutezilah and Imamiyyah while they interpreted the verses that revive the polarization of the truth and metaphor and we have also given some examples of passages of The Bible which subject to figurative metaphor as a common share of narrative style by both Koran and Bible.
PDF

___

  • Ahmed b. Hanbel, el-Musned, Dâru Sâdır, Beyrut, ts.
  • Beydâvî, Nâsıruddin Abdullah b. Ömer, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Dâru’t- Tıbâati’l-Âmira, İstanbul 1885.
  • Bikâî, Burhaneddin İbrahim b. Ömer, Nazmuddurar fî Tenâsubi’l-Âyât Vessuver, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995.
  • Buhari, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail, el-Câmi’u’s-Sahîh, Matbaatu’l-Âmira, İstanbul 1897.
  • Cubbâî, Ebû Ali Muhammed, Tefsîru Ebî Ali el-Cubbâî (derleme), der. Hıdır Muham- med Nebhâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2007.
  • Çağıl, Necdet, Din Dili ve Mecaz, İz Yayıncılık, İstanbul 2008. Kıraat Olgusu Çerçevesinde Kur’an’ın Belâgat ve Fonetik Yapısı, İlahiyat, Ankara 2005. Kur’an-ı Kerim ve Kitabı Mukaddes Mukayesesine Özgün Bir Yaklaşım, Araştırma Yayınları, Ankara 2005.
  • Ebû Ubeyde, Mamer b. El-Musennâ, Mecâzu’l-Kur’ân, Müessesetü’r-Risale, Beyrut 1981.
  • Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahya b. Ziyad, Ma’âni’l-Kur’ân, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut 1980.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tâhir, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Dâru Suhnûn, Tunus 1997.
  • İbn Atıyye, Ebû Muhammed Abdulhak, el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2001.
  • İbn Ebû Hâtim, Abdurrahman b. Muhammed, Tefsîru’l-Kur’âni’l-’Azîm, el-Mektebetu’l- Asriyye, Beyrut 2003.
  • İbn Hâleveyh, Ebû Abdillah Hüseyin b. Ahmed, el-Hucce fi’l-Kırââti’s-Seb’, Müessesetü’r- Risâle, Beyrut 1996.
  • İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Şihâbiddîn, Tefsîru’l-Kur’âni’l-’Azîm, Dâru’l-Marife, Beyrut 1969.
  • İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferac Abdurrahman b. Ali, Zâdu’l-Mesîr fî İlmi’t-Tefsîr, Dâru’l- Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 2010.
  • Kâ’bî, Ebu’l-Kasım Abdullah b. Ahmed el-Belhî, Tefsîru Ebi’l-Kasım (derleme), der. Hıdır Muhammed Nebhâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2007.
  • Kandemir, M. Yaşar “Fâtıma”, DİA, İstanbul 1995, XII, 219.
  • Kitabı Mukaddes: Eski ve Yeni Ahit, Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul 1997.
  • Konevî, Isâmuddîn İsmail b. Muhammed, Hâşiyetu’l-Konevî ‘alâ Tefsîri’l-İmâm el- Beydâvî (İbn Temcîd’in Hâşiyesi ile birlikte), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2001.
  • Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Dâru İhyâi’t- Turâsi’l-Arabî, Beyrut 2002.
  • Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed, Te’vîlâtu’l-Kur’ân, Mizan Yayınevi, İstanbul 2006.
  • Mucâhid b. Cebr, Ebu’l-Haccâc el-Mekkî, Tefsîru Mucâhid, el-Menşûrâtu’l-İslâmiyye, thk. Abdurrahman Tahir b. Muhammed, İslamabad, ts.
  • Muslim, Ebu’l-Hüseyin b. Haccâc el-Kuşeyrî, es-Sahîh, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Mısır 1955.
  • Nahhâs, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed, İ’râbu’l-Kur’ân, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut 1988.
  • Neysâbûrî, Nizamuddin Hasan b. Muhammed, Garâibu’l-Kur’ân ve Ragâibu’l-Furkân, Matbaatu Mustafa el-Bâbî, Kahire 1968.
  • Râzî, Fahruddin Muhammed b. Ömer, et-Tefsîru’l-Kebîr, Matbaatu’l-Behiyye, Mısır 1938.
  • Rummânî, Ebu’l-Hasen Ali b. İsa, el-Câmi’ li İlmi’l-Kur’ân (derleme), der. Hıdır Muhammed Nebhâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2009.
  • Sa’lebî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed, el-Keşf ve’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Dâru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2004.
  • Şerif Murtaza, Ali b. Hüseyin el-Alevî, Emâli’l-Murtadâ: Guraru’l-Fevâid ve Duraru’l- Kalâid, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Kahire 1954.
  • Şerif er-Radî, Ebu’l-Hasen Muhammed b. Hüseyin, Telhîsu’l-Beyân fî Mecâzâti’l- Kur’ân, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Kahire 1955.
  • Şeyhzâde, Muhyiddin Muhammed b. Muslihuddin, Hâşiyetu Şeyhzâde (Beydâvî Haşi- yesi), Bulak Baskısı, Kahire 1846.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmi’u’-l Beyân ‘an Te’vîl-i Âyi’l-Kur’ân, Dâru’l- A’lâm, Amman 2002.
  • Tabersî, Ebû Alî Emînuddîn el-Fadl, Mecma’u’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Dâru’l- Kütübi’l-’İlmiyye, Beyrut 1997.
  • Taftâzânî, Sadettin Mesut b. Ömer, Muhtasaru’l-Ma’ânî, Kırımlı Abdullah Efendi Matbaası, İstanbul 1886.
  • Tîbî, Şerefuddîn Hüseyin b. Muhammed, et-Tibyân fî ‘İlmi’l-Ma’ânî ve’l-Bedî’ ve’l- Beyân, Âlemü’l-Kütüb, Beyrut 1987.
  • Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, es-Sunen, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, y.y., ts.
  • Zeccâc, Ebû İshak İbrahim, Ma’âni’l-Kur’ân ve İ’râbuh, Âlemu’l-Kütüb, Beyrut 1988.
  • Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Cârullah Mahmud, el-Keşşâf ‘an Hakâik-i Gavâmıdı’t-Tenzîl ve ‘Uyûni’l-Akâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2009.
  • Zeyd b. Ali b. Hüseyin, Tefsîru Garîbi’l-Kur’ân, Mektebu’l-İ’lâmi’l-İslâmî, İran 1957.
İslami İlimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1306-7044
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Kur'an'da hakikat ve mecazın tespitinde bağlamın önemi

Mevlüt ERTEN

Mecâz teriminin gelişim sürecinde el-ferrâ'nın yeri

Selim TÜRCAN

Batı ve Doğu-islam anlatı geleneği farkı: Temsilî dil ile hikâye örneği

İsmail SÜPHANDAĞI

Klâsik ve modern arap literatürü açısından islam düşüncesinde hakikat ve mecaz tartışmaları

Soner GÜNDÜZÖZ

Melayê Cızîrî'nin düşüncesinde hakikat ve mecaz'ın ontolojik ve epistemolojik boyutu

M. Nesim DORU

İnhirafın önündeki engel: Lafızlar metodolojisi-hakikat ve mecaz örneği-

Yasin KURBAN

Hz. Peygamber'in günlük istiğfar sayılarıyla ilgili hadislerinin yorumunda hakikat-kinaye ikilemi

Mehmet DİNÇOĞLU

Teolojik dilde mecâza yer bulmanın imkânı-kadı abdülcebbar açısından bir çözümleme-

Yunus CENGİZ

Kur'an dilinde kinaye ve ta'riz

Mustafa ÖZTÜRK

Es-savâiku'l-mürsele adlı eseri çerçevesinde İbn Kayyim El-Cevziyye'nin mecaz eleştirisi

Harun ÖĞMÜŞ