Şeyhülislâm Ebüssuûd Efendi’ye Nispet Edilen Bidâ‘atü’l-kādî li’htiyâcihî fi’l-müstakbel ve’l-mâdî Adlı Risâlenin Tahkik ve Tahlili

Bu çalışma, Ebüssuûd Efendi’ye nispet edilen Bidâ‘atü’l-kādî adlı risâlenin tanıtımve tahkikli metnini içermektedir. Büyük ilmî birikime sahip olan EbüssuûdEfendi, XVI. yüzyılda Kanûnî Sultan Süleyman ve II. Selim dönemlerinde uzunzaman şeyhülislâmlık yapmış, yazdığı eserleri ve fetvalarıyla haklı bir şöhrete kavuşmuştur.Tahkikini yaptığımız Bidâ‘atü’l-kādî adlı eser, sak konusunda kalemealınmıştır. Sak, hukukî muamelelerin ne şekilde kayda geçirileceğine dair mahkemelerdeyazılan, fakat kadının tasdik yazısını içermeyen belge olarak tanımlanır.Bu tür belgelerin bir araya getirilmesiyle oluşan sak mecmuaları özellikle hukuktarihi ve yargı hukuku açısından önemli bir kaynak niteliğindedir. Müellif, eserinidîbâce ve on bölüm şeklinde düzenlemiştir. Eserde, vakıf, nikâh, talâk, nafaka, hibe,i‘tâk, tedbîr, bey‘, sulh, nakl-i şehâdet vb. konularla ilgili altmıştan fazla belge yeralmaktadır. Çalışmamız iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda müellif, eserinmüellife nispeti, eserin konusu ve nüshaları hakkında bilgi verilmiş, ikinci kısımdaise farklı nüshalara dayanarak eser tahkik edilmiştir.

e Critical Edition of Bidā‘ah al-qādhī li ihtiyājihī ilayh fī al-mustaqbal wa al-mādhī, a Treatise Attributed to Sheikh al-Islām Abussuūd Efendi

This paper is a critical edition of Bidā‘ah al-qādhī, a treatise attributed to AbussuūdEfendi, a famous Ottoman scholar who served as sheikh al-Islām duringthe reigns of Sultan Süleyman and Sultan Selim II. This treatise is a collectionof law cases known as saqq; it is by means of these cases that the qādhī (judge)had an opportunity to observe how to record different law cases. e saqq books,collected from authentic court records, serve as important source materials forlegal history and criminal laws. The treatise attributed to Abussuūd Efendi, whichconsists of an introduction and ten chapters, contains more than sixty documentsrelated to various topics, such as waqfs, marriage contracts, divorces, alimony,gifts, precautions, purchases, public peace, etc. The first section of the paper providesinformation regarding the author and his work, while the second sectionoffers a critical edition.

___

  • Şeyhülislâm Ebüssuûd Efendi’ye Nispet Edilen Bidâ‘atü’l-kādî li’htiyâcihî fi’l-müstakbel ve’l-mâdî Adlı Risâlenin Tahkik ve Tahlili