The Link Between Labour Control And Spatial Control: A Theoretical Framework And Empirical Remarks On Manisa, Turkey

Türkiye’de ulusal birikim stratejisinde bir kırılmanın yaşandığı ve küresel piyasalarla bütünleşme adımının atıldığı 1980’den itibaren emeğin ve toprağın metalaşma hızı önceki dönemlere göre önemli ölçüde hızlanmıştır. 2000’li yıllar ise, işgücünün istihdam ve çalışma koşullarında sermaye lehine yapılan düzenlemelere ve yeni tarım politikaları sonucu proleterleşen nüfusun artış göstermesine bağlı olarak sermayenin emek üzerindeki kontrolünün yoğunlaştığı bir dönem olmuştur. Diğer yandan, aynı dönemde, kapsamlı bir kentsel dönüşüm (KD) siyasası başlatılmış, ancak KD projeleri ağırlıklı olarak emek gücünün toprak üzerindeki denetimini –yani, emek gücünün yeniden üretiminin sağlandığı koşullar üzerindeki öz denetim- azaltan bir biçimde uygulanmıştır. Bunun öncelikli nedeni, bu projelerin neoliberal devletin sermayeye kaynak yaratmak için devreye soktuğu bir müdahale aracı olma özellikleridir. Dolayısıyla, KD projeleri yoluyla oluş(turul)an toprak rantının bölüşümü- geçmiştekinin aksine- populist bir tutumla değil, alt sınıflardan üst sınıflara yapılan bir aktarım olarak gerçekleşmektedir. 2000’li yıllarda gözlenen bu topludurum içersinde emek denetimi ile mekan denetimi arasındaki ilişkinin oldukça belirginleştiği açıktır. Buradan hareketle, bu yazının amacı mekan ve emek denetiminin içiçeliği savını tartışmak ve bu iki denetim biçimi arasındaki ilişkinin hem kuramsal temellerini, hem de Manisa örneğinde ampirik içeriğini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler:

Emek Denetimi, Mekan Denetimi, Emek Denetiminin Mekansallığı, Kentsel Dönüşüm, Servetin Yeniden Dağıtımı

The Link Between Labour Control And Spatial Control: A Theoretical Framework And Empirical Remarks On Manisa, Turkey

Since the 1980, when there was a break in the national accumulation strategy and initial steps were taken towards integration with global markets, the pace of the ‘commodification of both labor and land’ has considerably increased in Turkey. 2000s, however, have marked a period during which capital’s control over labour has drastically intensified due to new, capital-sided legislation that rearranged employment and working conditions and the rapid proletarianisation of the population as a result of the changing agricultural policy. On the other hand, a comprehensive strategy of urban transformation was commenced in the same period; yet, urban transformation projects (UTPs) have been implemented in such a way that the power of spatial control that the working class holds, i.e. the power to control the conditions of its own reproduction, has diminished. The primary reason behind this is that the UTPs are effective tools at the hand of the neoliberal state for creating new sources of wealth for capital. Thus, during the 2000s, the (re)distribution of rent generated through the UTPs were not realized in a populist manner unlike the previous periods; rather, this increasingly uneven (re)distribution has served as a mechanism for transferring wealth from lower to upper classes. Given this national conjuncture, it is clear that the interaction between labour control and spatial control has come into focus in the last decade in Turkey. Departing from this argument, the aim of this paper is to discuss this interaction and to provide both a theoretical basis and an empirical content in the case of Manisa.

Keywords:

Labour Control, Spatial Control, Spatiality of Labour Control, Urban Transformation, (Re)distribution of Wealth,

PDF

___

Akpınar, (2009) ‚Türkiye ’ye yöne lik düze nsiz göçler ve göçme nle rin inşaat se ktöründe e nforme l istihdamı‛ *Irre gular migration to Turke y and informal e mployme nt of immigrants in the construction se ctor] Unpublishe d PhD The sis, Ankara Ünive rsite si.
Ansal, H.; Küçükçifçi, S; Onaran, Ö.; Orbay, B.Z. (2000). Türkiye emek piyasasının yapısı ve işsizlik [The labour
une mployme nt]. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını. of Turke y
and Balaban, O. (2011). İnşaat Se ktörü Ne yin Lokomotifi? [Locomotive of what is the construction se ctor?] Birikim, no. 270, pp. 19-26.
Bartu- Candan, A. and Kolluoğlu, B. (2008) Eme rging space s of ne olibe ralism: A gate d town and a public housing proje ct in İstanbul, New Perspectives on Turkey, no. 39: 5-46.
Be dirhanoğlu, P. ve Yalman, G. L. (2009). Ne olibe ral küre se lle şme sürecinde Türkiye ’de ‘ye rel’ se rmaye : Gaziante p, De nizli ve Eskişe hir’de n izle nimle r *‘Local capital’ in Turke y in the proce ss of ne oliberal globalisation: Impressions from Gaziante p, De nizli ve Eskişe hir+, Praksis sayı 19: 241-266.
Buğra, A. (2010). Toplumsal cinsiyet, işgücü piyasaları ve refah rejimleri: Türkiye’de kadın istihdamı [Ge nde r, labour marke ts and we lfare re gime s: Fe male e mployme nt in Turke y+. Proje raporu, TÜBİTAK Proje No: 108K524
Burawoy, M. (1985). The politics of production. London: Ve rso.
Candaş, A.; Buğra, A.; Yılmaz, V.; Günse li, S.; Yakut Çakar , B. (2010) Türkiye ’de e şitsizlikle r: Kalıcı e şitsizlikle re ge nel bir bakış *Ine qualitie s in Turke y: A glance at pe rmane nt ine qualitie s], Haziran 2010, Boğaziçi Ünive rsite si Sosyal Politika Forumu.
Cox, K. R. (2002). Political geography: Territory, state and society. Oxford & Massachuse tts: Blackwe ll Publishe rs.
De ar, M. and Scott, A.J. (1981). Urbanization and Urban Planning in Capitalist Society. London and Ne w York: Taylor & Francis.
Dince r, B.; Özaslan, M.; Kavasoğlu, T. (2003). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması [Surve y for the socio-e conomic de ve lopme nt ranking of province s and re gions]. Ankara: T.C. Başbakanlık De vle t Planlama Te şkilatı Yayınları, no. 2671.
Enge ls, F. (1992). Konut sorunu [The housing
que stion]. Ankara: Sol Yayınları.
Ercan, F. ve Özar, Ş. (2000). Eme k piyasası te orile ri ve Türkiye ’de e me k piyasası çalışmalarına e le ştire l bir bakış *The orie s of labour marke t and a critical approach to labour marke t studie s in Turke y], Toplum ve Bilim sayı 86: 22-71.
Gülöksüz, E. (2002) Ne gotiation of prope rty rights in urban land in İstanbul, International Journal of Urban and Regional Research, vol. 26.2: 462-76.
Harve y, D. (2007a) A brie f history of ne olibe ralism. Oxford and Ne w York: Oxford Unive rsity Pre ss.
Harve y, D. (2007b). Ne olibe ralism as cre ative de struction, The Annals of the American Academy of Political and Social Science vol. 610 no.1: 21-44.
Harve y, D. (2003). The new imperialism. Oxford:
Oxford Unive rsity Pre ss.
Harve y, D. (1989). From manage rialism to e ntre pre ne urialism: The transformation in urban gove rnance in late capitalism Geografiska Annaler, 71 (1): 3-17.
Harve y, D. (1985). Consciousness and the urban experience. Baltimore : The Johns Hopkins Unive rsity Pre ss.
Jonas, A.E.G. (1996) Local la bour control re gime s: Une ve n de ve lopme nt and the social re gulation of production, Regional Studies vol. 30 (4), pp. 323-338. Ke lly, P. F. (2002). Space s of labour control: Comparative pe rspe ctive s from Southe ast Asia, Transactions of the Institute of British Geographers vol. 27, no. 4: 395-411.
Ke yde r, Ç. (2011). ‘Yirmi Birinci Yüzyıla Gire rke n İstanbul’ in İstanbul Nereye? Küresel Kent, Kültür, Avrupa *Orie nting İstanbul, Cultural capital of Europe ?+ (e ds.) D. Göktürk, L. Soysal, İ. Türe li, pp. 49-61.
Kurtuluş, H. (2006). Ke ntse l Dönüșüme Mode rn Ke nt Mitinin Çöküșü Çe rçe ve sinde n Bakmak [Evaluating urban transformation from the pe rspe ctive of the de sce nt of mode rn city myth], Planlama vol. 2006/2: 7-11.
Le fe bvre , H. (1991). The production of space. Oxford ve Cambridge : Basil Blackwe ll.
Le fe bvre , H. (1973). The survival of capitalism. Ne w York: Saint Martin’s Pre ss.
Manisa Be le diye si Plan ve Proje Müdürlüğü (2012). Manisa merkez ilave ve revizyon nazım imar planı plan açıklama raporu [Re port of annotations for the additional and re vision de ve lopme nt plan for Manisa city].
Maye r, M. (2012) ‘The ‚right to the city‛ in urban social move me nts’ in Citie s for pe ople , not for profit- Critical urban the ory and the right to the city. (e ds.) N.Bre nne r, P.Marcuse , M. Maye r, pp. 63-85. London and Ne w York: Routle dge .
Özkazanç, A. (2005). Türkiye’nin neo-liberal dönüşümü ve liberal düşünce [The ne o-libe ral transformation in Turke y and the libe ral thought]. Ankara Ünive rsite si Siyasal Bilgile r Fakülte si Ge lişme ve Toplum Araştırmaları Me rke zi Tartışma Me tinle ri Se risi, no.85.
Pe ck, J.; The odore , N.; Bre nne r, N. (2009). Ne olibe ral Urbanism: Mode ls, Mome nts, Mutations, SAIS Review vol. XXIX no.1 (Winte r-Spring 2009).
Pe ck, J. (1992) Labor and agglome ration: Control and fle xibility in local labor marke ts, Economic Geography vol. 68 no. 4: 325-347.
Pe ck, J. (1996) Work-place: The social regulation of labor markets. Ne w York: Guilford Pre ss.
Smith, N. (1982). Ge ntrification and une ve n de ve lopment, Economic Geography vol. 58, no. 2: 139- 155.
Standing, G. (2009) Küre se l dönüşümde e me ğin ye nide n me talaşması *Labour recommodification in the global transformation] (pp.101-138) içinde 21. Yüzyılda Karl Polanyi’yi okumak (de r.) A. Buğra ve K. Ağartan. İstanbul: İle tişim Yayınları.
Taymaz, E. ve Şe nse s, F. (2003). Unutulan Bir Toplumsal Amaç: Sanayile şme Ne Oluyor? Ne Olmalı? *A disappe aring social targe t: What is happe ning to industrialisation?]. ODTÜ Ekonomik Araştırmalar Merkezi Tartışma Metinleri.
Tunç, G. (2013) Place branding as a strategic tool for marke t-orie nte d urban planning in Flexibility (e ds.) H.K. Özdinç and S Güze lsarı, London: IJOPEC Publication, pp. 169-196.
Tunç, G. (2010). The Politics of local economic growth- A critical approach: The case of Manisa, Unpublishe d Doctoral The sis. Ankara: ODTÜ.
Türkün, A. (2011). Urban re ge ne ration and he ge monic powe r re lationships, International Planning Studies vol. 16, No. 1: 61–72.
Uzun, C. N. (2006). Ye ni yasal düze nle me le r ve ke ntse l dönüşüme e tkile ri *Ne w le gislation and the ir e ffe cts on urban transformation], Planlama no: 36, 2006/2, pp. 49-52
Ye ldan, E. (2013). Inte rvie w with Erinç Ye ldan, http://e mlakkulisi.com/e rinc-ye ldan-yakin
ge le ce kte -e mlakta-durgunluk-olabilir/164148 [acce sse d on 12.05.2014].