Terekeler, bir bölgenin sosyo-ekonomik ve kültürel fotoğrafını ortaya koyabilmek açısından tarihsel bir veri olarak kullanılan birincil kaynakların başında gelmektedir. Bu kaynaklar bazen müstakil olarak tanzim edilmiş defterler halinde olup, bazen de şer’iyye sicilleri içerisinde yayılmış olarak yer alan belge türleridir. Tereke kayıtları, incelenen döneme ve bölgeye ait kitap kültürü ve entelektüel düzey hakkında araştırmacılara önemli bilgiler vermektedir. Bu çalışma, 18.yy’da Osmanlı döneminde Galata’da Kasımpaşa bölgesinde yaşamış olan Esseyid Mehmed isimli müderrissin 324 no’lu Galata mahkemesi kayıtlarında yer alan terekesinden yola çıkarak kısaca hayatı ve özellikle terekesinde yer alan kitaplarının analizinden hareketle kültürel ve entelektüel yönüne ışık tutmayı amaçlamaktadır. Makalede öncelikle terekenin orijinal metnine dayanarak müderrisin hayatı hakkında kısa bir bilgi verilecek ve daha sonra terekenin genel değerlendirmesi yapılacaktır. Şahsın müderrislik mesleğine mensub olmasından yola çıkılarak bu değerlendirmede muhallefât listesindeki diğer eşyalarından ziyade kitapları üzerinde daha çok durulacaktır ve bu sayede bu çalışmanın esasen döneminin kitap kültürüne bir nebze de olsa ışık tutması amaçlanmaktadır.    

Estates are one of the primary sources used as a historical data to reveal the socio-economic and cultural photo of a region. These sources are document types which are either issued in the form of records as detached, or commonly used in Kadı Registers. Estate records provide significant information for researchers about book culture and intellectual level. This study aims to shed light to cultural and intellectual aspects of the muderris named Esseyid Mehmed who lived in Kasımpaşa region of Galata in the 18th century Ottoman period via his estate record. Firstly, brief information will be given about Esseyid Mehmed’s life and then a general evaluation of the estate will be done in this article. Since he is a muderris, his books will be emphasized more than his other items in his inheritance record and thanks to this, this study aims to shed light to book culture of his period as soon as possible.