Uygur Sivil Belgeleri Üzerine Çince Çalışmalar

Literatürde “Uygur sivil belgeleri”, “din dışı belgeler”, “sözleşme belgeleri”, “hukuk belgeleri” gibi farklı adlarla adlandırılan belgelerin çoğu Koço Uygur Hanlığı dönemine ve Uygurların Moğolların egemenliği altına girdiği dönemlere ait belgelerdir. Her ne kadar yazıldığı tarih belirtilmese de bu belgelerin 9.- 14. yüzyıllara uzanacak kadar geniş bir zaman dilimi içerisinde kaleme alındığı düşünülmektedir. Bu belgeler İslamiyet’ten önceki Uygurların siyasi, iktisadi ve kültürel yaşamıyla ilgili önemli bilgiler barındırdığından dolayı dil, tarih ve kültür araştırmaları için son derece kıymetli malzemelerdir. Söz konusu belgeler üzerinde Japonya ve Almanya başta olmak üzere birçok ülkede oldukça titiz çalışmalar yürütülmüştür. Uygur sivil belgeleri üzerine Çin’de yapılan çalışmalar da azımsanmayacak kadar önemli sayıdadır. Bu makalede, Uygur sivil belgeleri üzerine Çin’deki çeşitli bilimsel yayınlarda neşredilmiş çalışmalardan Çince olanlar kronolojik sırayla ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Uygur Sivil Belgeleri, Koço Uygur Hanlığı, Uygurlar, Çin’deki Uygur Çalışmaları, Çince Uygur Çalışmaları

A Bibliography of Works in Chinese on Uyghur Civil Documents

Most of the documents called “Uyghur civil documents”, “non-religious documents”, “contract documents” and “legal documents” in the literature belong to the Kocho Uyghur Khanate period and the periods when the Uyghurs came under the rule of the Mongols. Even though the date of writing is not specified, it is thought that these documents were written in a wide period of time between 9th and 14th centuries. Since these documents contain important information about the political, economic and cultural life of Uyghurs before Islam, they are very valuable materials for language, history and culture studies. Meticulous study has been carried out on these documents in many countries, especially in Japan and Germany. Publications on Uyghur civil documents in China are also significant. In this paper, academic works on Uyghur civil documents published in various scientific publications in China in Chinese are cited in chronological order.

Keywords:

Uyghur Civil Documents, Koço Uyghur Khanate, Uyghurs, Uyghur Studies in China, Uyghur Studies in Chinese,

PDF

___

Arat, Reşit Rahmeti (1964), “Eski Türk Hukuk Vesikaları”, Türk Kültürü Araştırmaları, Ⅰ-1, Ankara, s.5-53.
Ayazlı, Özlem (2016), Eski Uygurca Din Dışı Metinlerin Karşılaş- tırmalı Söz Varlığı. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Clark, Larry V.,(1975), İntroduction to the Uyghur Civil Documents of East Turkestan (13th-14thcc.). Ph.D Dissertation, Indiana University (Bloomington).
Geng Shimin (2006). 回鹘文社会经济文书研 (Huihuwen shehui jingji wenshu yanjiu) [Uygurca Sosyo- Ekonomik Vesikalar Üzerinde Araştırmalar], Pekin: Zhongyang minzu daxue chubanshe.
İzgi, Özkan (1987). Uygurların Siyasi ve Kültürel Tarihi (Hukuk Vesikalarına Göre), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
İzgi, Özkan (2014). Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları, Yayına hazırlayanlar: Erkin Ekrem-Serhat Küçük. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Li Jingwei (1997). 吐鲁番回鹘文社会经济文书研究 (Tulufan huihuwen shehui jingji wenshu yanjiu) [Turfan Uygurlarının Sosyo-Ekonomik Vesikaları Üzerinde Araştırma], Ürümçi: Xinjiang renmin chubanshe.
Özyetgin, A. Melek (2015). İslam Öncesi Uygurlarda Toprak Hukuku, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Raschman, Simone-Christiane (2007). Alttürkische Handschriften. Teil 13: Dokumente, Teil 1. (VOHD, XIII-21), Stuttgart: Franz.
Sayit, Muhemmetrehim, İsrapil Yüsüp (2000). Qedimqi Uyġur Yėziqidiki Vesiqiler [Eski Uygur Yazılı Vesikalar], Ürümçi: Şincaŋ Helq Neşriyatı.