Tuğba ÇELİK, Sercan DEMİRGÜNEŞ, Muhammet BAŞTUĞ

METİN OLUŞTURMA VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARINA YÖNELİK “OKUR DOSTU” METİN DEĞERLENDİRME RUBRİĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Bu araştırmada sınıf ortamlarında kullanılan metinleri değerlendirmede kullanılmak üzere “Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği” geliştirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla ilgili alan yazından yola çıkarak yedi boyuttan oluşan (metin düzenleme, zaman kullanımı, bağdaşıklık/tutarlık, ipucu verme, kavramsal yoğunluk, açıklama ve söylem) bir rubrik hazırlanmıştır. Rubriğin kapsam geçerliği uzman görüşüyle sağlanmıştır. Güvenirlik için Ağırlıklı Kappa Katsayısına bakılmıştır. Buna göre rubriğin Ağırlıklı Kappa Katsayısı “metin düzenleme boyutunda ,756; zaman kullanımı boyutunda ,601; bağdaşıklık ve tutarlık boyutunda ,731; ipucu verme boyutunda ,834; kavramsal yoğunluk boyutunda ,643; açıklama boyutunda ,700; ve söylem boyutunda ,726” olarak bulunmuştur.Ayrıca rubriğin geçerliği içerik, yapı ve ölçüt yönlerinin denetlenmesiyle sağlanmıştır. Bu sonuçlar metinleri değerlendirmede kullanılmak üzere geliştirilen Okur Dostu Metin Değerlendirme Rubriği’nin güvenilir ve geçerli olduğunu göstermektedir. Geliştirilen bu rubrik özellikle sınıf ortamlarında kullanılan metinlerin niteliğini değerlendirmede alternatif bir araç olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Metin, okur dostu metin, rubrik.

A STUDY OF DEVELOPMENT READER FRIENDLY TEXT ASSESSMENT RUBRIC FOR TEXT CREATING AND EVALUATION

In this study to improve “Friendly Text Assessment Rubric" to be usedin the evaluation oftexts used in the classroom environment was proposed. Based on the literaturea rubricconsisting ofseven dimensions (text editing, use of time, coherence/consistency, giving tips, conceptualdensity, description, and discourse) was designed. Regarding the content, construct and criterion validity of the rubric, expert opinion was obtained.For the reliability of the rubric, Weighted Kappa Coefficient was analyzed. Accordingly, Weighted Kappa Coefficient of the Rubric was found ,756; for text editing ,601; for use of time ,731; for coherence and consistency ,834; for giving tips ,643; for conceptual density ,700; for description ,726 for discourse. Furthermore, the validity of the rubric was obtained in line with the inspection of thecontent, construct andcriterion aspects. These results demonstrates that Friendly Text Assessment Rubric which was developed to be used in the evaluation of textsare reliable and valid. This rubric can be an alternative tool particularly in assessing the texts used in the classroom.

Keywords:

Text, friendly text , rubric.,

PDF

___

Aktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
Çelenk, S. (2003). Okul aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (24), s. 33-39. de Beaugrande R. A. ve Dressler, W. U. (1983). Introduction to Text Linguistics. New York: Longman.
Doltaş, D. (1996). “Söylem ve Yazın”. Söylem Üzerine. Yayına Hazırlayan: Ahmet Kocaman. Hitit Yayınevi. Ankara Dreher, M. J. ve Singer H. (1989). Friendly texts and friendly teachers. Theory Into Practice Special Issue: Learning Through Text. 28 (2), 98-104.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Gençer, Y. (2013). Türkçe Metinlerdeki Bağlantı Öğeleri ile Okuyucuların Okuduğunu Anlama Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
Göktürk, A. (2011). Okuma Uğraşı. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
Groesser, A. ve Golding, J. M. (1991). “Narrative Representation and Comprehension”. Handbook of Reading Research (Editörler: Barr, R; Kamil M. L; Mosenthal, P; Pearson, P.D.). Longman. London. UK. 171- 206. Günay, D. (2013). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Haberlandt, K. (1982). Reader expectations in text comprehension. J. F. Le Ny ve W.Kintsch (Editörler), Language and comprehension (s. 239-249): North-Holland Publishing Company.
İmer, K., Kocaman, A. ve Özsoy, S. ( 2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Jonsson, A. ve Svingby, G. (2007). The use of scoring rubrics: Reliability, validity, and educational consequences. Educational Researcher Review, (2), 130-144.
Kan, A. (2007). Performans Değerlendirme Sürecine Katkıları Açısından Yeni Program Anlayışı içerisinde Kullanılabilecek Bir Değerlendirme Yaklaşımı: Rubrik Puanlama Yönergeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 7 (1). 129-152.
Keçik, İ. ve Uzun, S. L. (2004). Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Keskin, H. K. ve Akıllı, M. (2013). Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarının Okunabilirliğinin Farklılaştırılmış Boşluk Doldurma Testleri İle Ölçülmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13 (27), s.47
Kıran, Z. ve Kıran, E. A. ( 2000). Yazınsal Okuma Süreçleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Kocaman, A. ( 1996). “Dilbilim Söylemi”. Söylem Üzerine. Ankara: Hitit Yayınevi.
RAND Reading Study Grup. (2002). Reading For Understanding Toward an R&D Program in Reading Comprehension. 1700 Main St., Santa Monica. RAND Education.
Moskal, B. M. ve Leydens, J. A. (2000) Scoring rubric development: Validity and reliability. Practical Assessment, Research & Evaluation. 7(10).
Okur, A. (2013). “Yaşam Boyu Okuma İçin Okuma Öğretimi”. Yaşam Boyu Okuma Eğitimi. Editör: Alparslan Okur. Ankara: Pegem Akademi. Sayfalar,1-40.
Rasool, J. M. ve Royer, J. M. (1986). Assessment of Reading Comprehension Using the Sentence Verification Technique: Evidence from Narrative and Descriptive Texts. Journal of Educational Research, 79, 1801
Ruhi, Ş. (1996). “Söylem ve Birey”. Söylem Üzerine. Yayına Hazırlayan: Ahmet Kocaman. Hitit Yayınevi. Ankara.
Sever, S. (2009). Okuma Kültürü Edindirme Sürecinde Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. 2-4 Temmuz 2009 II. Uluslararası Türkçenin Eği mi-Öğretimi Kurultayı Açılış Metni. 17.02. 2014 tarihinde http://www.egitimsenistanbul7.org/media/1321394190.pdf adresinden erişilmiştir.
Sidekli, S. (2005). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Öğretici ve Öyküleyici Metinlere Göre Okuduğunu Anlama Becerilerinin Sınanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Simon, M., ve Forgette-Giroux, R. (2001). A Rubric For Scoring Postsecondary Academic Skills. Practical Assessment, Research and Evaluation, 7(18), 1-7. 22.11.2013 tarihinde http://slo.sbcc.edu/wpcontent/uploads/a-rubric-for-scoring-postsecondary-academics.pdf adresinden erişilmiştir.
Stoddart, T., Abrams, R., Gasper, E., ve Canaday, D. (2000). Concept Maps As Assessment in Science Inquiry Learning—A Report Of Methodology.International Journal of Science Education, 22, 1221–1246.
Sweet, A. P. ve Snow, C. (2002). Reconceptualizing Reading Comprehension. C.C. Block, L. B. Gambrell, ve M. Pressley (Editörler) Improving Comprehension Instruction. Rethinking Research, Theory, and Classrom Practice (pp17-54). USA: JohnWiley & Sons Inc.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçmelerde Güvenirlik ve Geçerlilik, Ankara: Seçkin Yayınları.
Temizyürek, F. (2008). Farklı Türlerdeki Metinlerin İlköğretim 8. Sınıflarda Okuduğunu Anlamaya Etkisi. Eurasian Journal of Educational Research, (30), 141-152.
Tuncel, G. (2011).Sosyal bilgiler dersinde rubriklerin etkili kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi 23,213-233.
Uzun, G. L. (2009). Yaratıcı bir süreç olarak okuma. Dil Dergisi. Sayı 143. S.7-19.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri(5.Baskı).Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Weaver, G.A. ve Kinstch, W. (1991). “Expository Text”. Handbook of Reading Research (editörler. Barr, R; Kamil M. L; Mosenthal, P; Pearson, P.D.). Longman. London. UK. Sayfalar, 230-245.
EK 1: OKUR DOSTU METİN DEĞERLENDİRME RUBRİĞİ METNİN ADI: __________________________________________ OKUR DOSTU METİN DEĞERLENDİRME RUBRİĞİ 1 2 3 4 Metin Düzenleme Metin içerik bakımından okuru herhangi bir düşünceye ulaştırır. Metnin bölümleri birbirini kısmen destekler. yer verilmemiştir. verilmemiştir. karşılaştırmalar yapılarak aralarındaki benzerlik ve farklılıklar belirlenmiştir.