Terör Yönetimi Kuramı Işığında Yasak Ağaç

Bu teorik çalışmada, Kur’an’da bahsi geçen yasak ağaç sembolü (Kitab-ı Mukaddes’te “yasak meyve”) sosyal psikolojinin motivasyonel teorilerinden biri olan Terör Yönetimi Kuramı ve kuramın hipotezlerini test eden ampirik araştırma bulguları ışığında değerlendirilmiş ve yeni bir yoruma tabi tutulmuştur. İnsanın düşüşü ve dünyada gözlenen kötülüklerin kaynağı açısından önem arz eden yasak ağaç sembolüne dair gelenek içinde yapılan yorumların, yasak ağacın taşıdığı etik ilkeyi ortaya koyma noktasında yetersiz olduğu düşünülmüştür. Ayrıca, yasak ağacın gündelik yaşamda neye tekabül ettiğinin izah edilmediği gözlenmiştir. Bu nedenle, çağımızın bilgi birikimi dikkate alınarak, yasak ağaç sembolünün tekrar bir yoruma tabi tutulması gerektiği düşünülmüştür. Çalışmanın sonunda, yasak ağaç ile sembolize edilen gerçekliğin, ölümsüzlük arzusu ve dünya yaşamında ölümsüzlük uğruna gerçekleştirilen tüm insan girişimleri olduğu iddia edilmiştir. Kaçınılmaz bir insan gerçeği olan ölümlülük karşısında ortaya çıkan ölümsüzlük arzusu ve ölümsüzlük adına gerçekleştirilen girişimlerin, ne yolla kötülüklere (düşüşe) sebep olduğu ise Terör Yönetimi araştırmalarından elde edilen ampirik bulgular ışığında açıklanmıştır.

The Forbidden Tree: A Terror Management Perspective

In this theoretical study, the symbol of the forbidden tree narrated in Quran (forbidden fruit in Bible) was analyzed and reinterpreted in the light of Terror Management Theory, a motivational theory of social psychology. The traditional interpretations made on the sembol of the forbidden tree that has significant implications for the origin of evil in the world, were thought to be unsatisfactory to demonstrate the ethical principle the forbidden tree conveyed. In addition, it was observed that what the forbidden tree symbol corresponded to in social life was not clearly explained. For that reason, a reinterpretation of the forbidden tree symbol in the light of contemporary knowledge was thought to be necessary. In the study, it was claimed that the reality symbolized with the forbidden tree was the desire to be immortal and all human attempts to achive immortality. Relying on the empirical findings obtained from terror management research, the ways how the desire for immortality and the attempts to be immortal engendered evil in the world was clarified.

___

  • Aça, M. (2009). Ergenlik, cennete ikinci bir veda mı? Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 1(2), 367-81.
  • Aksut-Çiçek, S. (2008). Dindarlık ile saldırganlık arasındaki etkileşimin Terör Yönetimi Kuramı çerçevesinde İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Arndt, J. Ve Greenberg, J. (1999). The effects of a self-esteem boost and mortality salience on responses to boost relevant and irrelevant worldview threats. Personality and Social Psychology Bulletin, 25, 1331-41.
  • Arndt, J., Greenberg, J. ve Cook, A. (2002). Mortality salience and the spreading activation of worldview-relevant constructs: Exploring the cognitive architecture of terror. Journal of Experimental Psychology: General, 131, 307- 24.