Yaşlı Bireylerde Algılanan Sosyal Desteğin Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi

Bu çalışmada yaşlı bireylerin algıladıkları sosyal destek düzeyinin yaşam doyumları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemine Ankara’nın Çankaya ilçesine bağlı farklı sosyoekonomik düzeydeki 60 ve daha yukarı yaş grubunda olan bireyler arasından sistematik örnekleme yöntemi ile seçilen 516 kişi alınmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre yaşlı bireylerin birlikte yaşadıkları bireyler (p<0.001), çocuklarını görme sıklıkları (p<0.001) akrabalarını görme sıklıkları (p<0.001) ve sosyal destek algısı arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı iken yaşam doyumu ile sadece çocuklarını görme sıklıkları (p<0.001) ve akrabalarını görme sıklıkları (p<0.001) arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda algılanan sosyal destek düzeyinin yaşam doyumunun önemli bir yordayıcısı olduğu sonucuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı, Yaşam Doyumu, Sosyal Destek, Yaşlılıkta Sosyal Destek, Yaşlılıkta Yaşam Doyumu, Sosyal Destek ve Yaşam Doyum

The Effect of the Perceived Social Support on the Elderly Life Satisfaction

This study aims to investigate the effect of social support level perceived by elderly people on life satisfaction. The sample of the study comprised of 516 people selected by systematic sampling method among 60 and older age group in different socioeconomic level from Çankaya county of Ankara. According to the results of single-way ANOVA, the relationship between family members living together (p <0.001), frequency of seeing their children (p <0.001), frequency of seeing their relatives (p <0.001) and social support perceptions of elderly individuals were statistically significant. On the other hand, relationship between life satisfaction and only frequency of seeing their children (p <0.001), frequency of seeing their relatives (p <0.001) were significant. In addition, findings shown that the level of perceived social support is an important predictor of life satisfaction.

Keywords:

Elderly, Life Satisfaction, Social Support, Social Support in Old Age, Life Satisfaction in Old Age, Social Support and Life Satisfactio,

PDF

___

Aiken, L.S., West, S.G. and Pitts, S.C. (2003). Multiple linear regression. Weiner, I.B., Schinka J.A. and Velicer, W.F. (Eds.), Handbook of psychology vol.2, Research methods in psychology. New York: Wiley.
Altıparmak, S. (2009). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu, sosyal destek düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 23(3), 159 – 164.
Aquino, J.A., Russell, D.W., Cutrona, C.E., and Altmaier, E.M. (1996). Employment status, social support, and life satisfaction among the elderly. Journal of Counseling Psychology, 43(4), 480 – 489.
Bakış, E. ve Çınar, S. (2007). Huzur evlerinde yaşayan bireylerde özbakım gücü ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Hemşirelik Forumu, 7, 89 – 93.
Başterzi, A.D. ve Ertekin Yazıcı, A. (2005). Yaşamın son yılları. Turkiye Klinikleri Journal of Internal Medical Sciences, 1(27), 50 – 53.
Bowling, A. (1990). Association with life satisfaction among very elderly people living in a deprived part of inner London. Social Science & Medicine, 31(9), 1003 – 1011.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, 7.Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dhar, H.L. (2001). Gender, aging, health and society. The Journal of the Association of Physicians of India, 49, 1012 – 1020.
Diener, E. and Seligman, M.E.P. (2002). Very happy people. Psychological Science, 13, 81 – 84.
Dupuis, S. and Smale, B. (1995). An examination of the relationship between psychological wellbeing and depression and leisure activity participation among older adults. Society and Leisure, 18, 67 – 92.
Eker, D., Akar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17 – 25.
Elbir, N. (2000). Lise 1. sınıf öğrencilerinin sosyal destek düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Eurostat (European Statistics) (2010). Social participation statistics. Erişim tarihi: 17 Ocak 2017, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Archive:Social_participation_statistics.
Fernandez-Ballesteros, R. (2002). Social support and quality of life among older people in Spain. Journal of Social Issues, 58, 645 – 659.
Kaçan Softa, H., Bayraktar, T.ve Uğuz, C. (2016). Yaşlı bireylerin algılanan sosyal destek sistemleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(Haziran), 1 – 12.
Kahraman, S., Zincir, H., Kaya, S. ve Esen, F. (2011). Bir huzurevinde yaşlı kadın ve erkeğin ayrı yaşamasının onların yalnızlık ve yaşam doyumuna etkisi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1 – 16.
Kapıkıran, Ş. (2016). Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: Sosyal desteğin aracılık rolünün sınanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(Haziran), 13 – 25.
Kaziasty, K. (2005). Social support and traumatic stress. Disorder Research Quarterly, 16(2), 1 – 8.
Kooshiar, H.N., Yahaya, T.A., Hamid, T.A, Abu Samah, A. ve Sedaghat Jou, V. (2012). Living arrangement and life satisfaction in older Malaysians: The mediating role of social support function. PLoS ONE 7(8), e43125.
Krespi, M. (1993). An investigation of the relationship of life events and social support with depression in dialysis patients (Unpublished Master’s Thesis). Boğaziçi University, İstanbul.
Kurt, G., Beyaztas, F. and Erkol, Z. (2010). The problems of aged people and the life satisfaction. Turkish Journal of Forensic Medicine, 24(2), 32 – 39.
McCauley, E., Blissmer, B., Marquez, D., Lerome, G. and Kramer, A. (2000). Social relations, physical activity and well being in older adults. Preventive Medicine, 33, 608 – 617.
Molzahn, A.E. and Gail, L. (2007). Predictors of quality of life in old age: A cross-validation study. Research in Nursing and Health, 30, 141 – 150.
OHara L. (1998). The influence of optimum and social support on quality of life of community dwelling elderly people. London: The University of Western Ontario.
Özmete, E. (2008). Yaşlılıkta yaşamın anlamının refah göstergeleri ile yordanması. Aile ve Toplum Dergisi, 4(15), 7 – 20.
Shen, Y. and Yeatts, D.E. (2013). Social support and life satisfaction among older adults in China: Family-based support versus community-based support. Journal of Aging and Human Development, 77(3), 189–209.
Siedlecki, K., Salthouse, T., Oishi, S. and Jeswani, S. (2014). The relationship between social support and subjective well-being across age. Social Indicators Research, 117(2), 561 – 576.
Sorias, O. (1988). Sosyal desteklerin ruhsal sağlığı koruyucu etkisinin depresyonlu ve sağlıklı kontrollerde araştırılması. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27(3), 1033 – 1039.
Sözen, F. (2014). Yaşlılarda yaşam kalitesi ve yaşlılık algısı: Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
Şahin M. ve Yalçın, M. (2008). Huzurevinde veya kendi evlerinde yaşayan yaşlılarda depresyon sıklıklarının karşılaştırılması. Türk Geriatri Dergisi, 6, 10 – 13.
Torun, A. (1995). Tükenmişlik, aile yapısı ve sosyal destek ilişkileri üzerine bir inceleme (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Unsar, S., Erol, O. and Sut, N. (2016). Social support and quality of life among older adults. International Journal of Caring Sciences, 9(1), 249 – 257.
Yılmaz, E., Yılmaz, E. ve Karaca F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), 71 – 79.