Vahyin Nüzûl Sürecinde Hitabın “Ötekisi” (Tanım- Tutum- Hukuk)

Bu makalede son zamanlarda politik, uluslararası ilişkiler, siyaset, kültür tarihi zemininde çokça konuşulan ‘öteki kimdir?’ sorusuna Vahy-i münzel içinde cevap aranmaya çalışılmıştır. Öteki Kur'ân’ın içerdiği ve tüm peygamberlerin temsil ettiği tevhide ve nübüvvete iman etmeyip, inananları olan sahabeye ve Hz. Peygambere karşı mücadele edenlerdir. Nüzûl döneminde yaşanan olaylarda öteki olarak kabul ettiğimiz üç muhataptan ilki olan müşriklere, Kur’ân, tevhit merkezindeki iddialarına karşı akli istidlallerde bulunmuştur. Medine döneminde zorunluluk bağlamında silahlı mücadele edilmiştir. Ehl-i kitap Kur’ân’ın ikinci öteki muhatabı olarak karşımıza çıkmaktadır. Ehl-i kitaba olan hitapta ortak Kur’ân kıssaları, mutabık olunan inanç esasları işlenmiştir. Medineli münafıklar, Kur’ân'ın ötekisi bağlamındaki üçüncü muhatabıdır. Münafıkların -toplumsal anarşizme yol açmadığı sürece- bireysel tutumlarına karşı söndürme yoluna gidilmiş ve yok sayılmışlardır. Kur’ân’ın, ötekisiyle olan münasebeti salt karşıtlık esasına göre değil üst değerlerle ve ilkelerle olmuştur. Masum bir insanın öldürülmesinin tüm insanları öldürmüş gibi olması özel hayatın gizliliği/ tecessüsün haram olması, toplumsal düzenin bozulmaması, işi ehline vermek, adalet vb. ötekiyle olan ilişkinin üst tutumlarıdır.

Anahtar Kelimeler:

Kurân, Öteki, Münafık, Müşrik, Ehl-i kitap, Mekke ve Medine

The Concept of “The Others” in the Priod of the Revelation of the Quran (Description-Attitude-Law)

In this article, the answer to the question of who is the other?, Which has been talked a lot on the grounds of political, international relations, politics and cultural history, has been tried to be answered in the founding text.The Other are the ones who do not believe in the tawhid and prophet represented by the prophets and fight against the believers and the Prophet. Quran, to the polytheists, which are the first of the parties we define as the other, have made evidence of language, culture and geography as well as rational evidence against their claims of the in the belief center. Madinah hypocrites are the second addressee of the Quran in the other context. Hypocrites were attempted to extinguish individual attitudes and were ignored. People of the book appear as the third addressee of the Qur'an. In the notice to the People of the Book, the stories of the common Qur'an and the agreed principles of belief were covered. When we look carefully at the relationship of the Qur'an with the other, it will be seen that it is acted with founding strategic reason, not just contradiction. The killing of an innocent person is like killing all people, privacy of private life is forbidden, public order is not disturbed etc. are the attitudes of the relationship with the other.

Keywords:

Quran, Other, Hypocritical, Polytheists, People of the Book, Makkah and Medina,

PDF

___

el-Begavî, Ebu Muhammed el-Hüseyin el-Mesut. (1997) Meâlimu’t-Tenzîl, Daru’t-Taybe, yy.
Bilmen, Ömer Nasuhi. (ty.) Kur’anı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri, Bilmen Yay., İst.
Canan, İbrahim. (1977) “Hz. Peygamberin Münafıklara Karşı Takip Ettiği Siyaset”, Diyanet Dergisi, C:XVI S: 4 Temmuz- Ağustos.
el-Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali. (1405) et-Ta’rîfât, Daru’l-Kitabi’l-Arabî, Beyrut.
Doğan, Hüseyin. (2017) “İslam Kelamcılarına Göre Cedel Yönteminin Uygulama Alanı ve Pratik Yansımaları”, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s.7, Kars.
el-Elmaî, Zahir b. Avad. (1984) Kurân’da Tartışma Metotları, Pınar Yay., İst.
Emiroğlu, İbrahim. (1994) Muğalata Nedir?, D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı:8, İzmir.
Gündüz, Şinasi. (2002) “Ehli Kitabın Kimliği Sorunu ve Ebu Hanife ile Çağdaşlarının “kitap” Merkezli Yaklaşımları”, İslami Araştırmalar Dergisi, C:15, S: 1-2, s. 241-245.
Güner, Osman. (2006) “Cizye Tarihsel ve Kavramsal Bir Okuma” Eski Yeni, sayı:1, 88-97.
Hacınebioğlu, İ. Latif ve Arkadaşları. (2013) “İslam Mantıkçılarına Göre Hulfi Kıyasın Bilgi Değeri ve Denetlenmesi”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi Güz, sayı, 16.
Hamidullah, Muhammed. (1993) İslam Peygamberi, İrfan Yay, İst.
İbn-i Atiyye. (h.1422) el-Muharreru’l-Vecîz, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
İbn-i Kesir, Ebu’l-Fida, İsmail. (1999) Tefsiru’l-Kurâni’l-Azîm, Daru’t-Tayyibe, yy.
Karadaş, Cağfer. (2013) “Sâbîler Meselesi -Kur’an’daki Sâbî Kavramının Sâbiî veya Sâbie Olup Olmadığı Problemi”, AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bahar, Cilt:1, Yıl:1, Sayı:1, s. 1-23. Karadavi, Yusuf. (2009) Fıkhu’l-Cihâd, Mektebe Vehbe, Kahire.
el-Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmet el-Hazrecî. (1964) Tefsîru’l-Kurtubî, Daru’l-Kütübi’l-Mısriyye, Mısır.
Palabıyık, M. Hanefi. (2007) “Gaznelilerin Hindistan Seferi”, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 32.
er-Râzî, Fahrettin. (1420) Mefâtuhu’l-Gayb, Daru İhya-i et-Turas el-Arabî, Beyrut.
er-Râzî, Muhammed b. Ebi Bekir b. Abdulkadir. (1995) Muhtaru’s-Sıhah, Mektebu Lübnan, Beyrut.
Sarıçam, İbrahim. (2004) İslamın Evrensel Mesajı, DİB, Ank.
es-Suyutî, Celaleddin. (2007) el- İtkân fî Ulûmi’l-Kurân, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut.
es-Suyutî, Celaleddin. (t.y.) el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Vizâratu’ş-Şuûniyye ve’l-Evkâf, Riyad.
eş-Şehristânî, Ebu’l-Fetih Tacuddin Muhammed b. Abdülkerim. (2015), el-Milel ve’n-Nihâl, Türkiye Yazma Eserleri Kurumu, İst.
et-Taberî, İbn-i Cerîr. (2000) Câmiu’l-Beyan fi Tevili’l-Kuran, Müessese er-Risale.
Vankulu, Mehmet Efendi. (2015) Vankulu Lugati, Türkiye Yazma Eserleri Kurumu, İst.
Yazır, Muhammed. (1983) Hak Dini Kurân Dili, Eser yay., İst.
ez-Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmut b. Ömer. (1407) el-Keşşâf, Daru’l-Kütübi’l-Arabî, Beyrut.