Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notlarının TOPSIS, Gri İlişkisel Analiz ve MAUT Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Analizi

Kurumsal yönetim, işletmelerin faaliyetlerini sürdürürken iç ve dış paydaşlara karşı alması gereken sorumlulukları ortaya koymaktadır. Bu bakımdan işletmelerin kurumsallaşma sürecinde kurumsal yönetim ilkelerine uyum sağlamaları önem arz etmektedir. Çünkü, kurumsal yönetim ilkelerinin işletmeler tarafından ideal bir şekilde uygulanması ile çalışanların işletmeye bağlılığının artması, çalışan devir hızının azalması, müşteri memnuniyeti ve bağlılığın artması, şeffaf yönetim anlayışının egemen olması, tedarikçiler ile uzun süreli iş birliğinin oluşması, eksiksiz bir şekilde yasalara uyumun sağlanması ve hissedarların haklarının iyi bir şekilde korunması mümkün hale gelmektedir. Bu çerçevede, kurumsal yönetim ilkelerine uyum sağlayarak faaliyetlerini gerçekleştiren işletmeler yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Bu açıdan, kurumsal yönetim ilkelerine uyum raporlarının derecelendirme şirketleri tarafından derecelendirilmesi ile işletmeler tarafından kamuoyunu bilgilendirme çerçevesinde kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirme raporları yayımlanmaktadır. Derecelendirme raporlarında işletmelerin kurumsal yönetim ilkelerine ne ölçüde uyum sağladıkları konusunda verilen notlar bir taraftan işletmelerin kurumsal yönetim yolculuğundaki başarılarının hangi düzeyde olduğu konusunda bilgi vermekte diğer taraftan yatırımcılar ve kredi kuruluşları gibi diğer paydaşların işletmelerin kurumsallaşma başarısının yeterli olup olmadığı hakkında bilgi edinmelerini mümkün kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hisse senetleri BIST Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY)’nde işlem gören işletmelerin kurumsal yönetim derecelendirme notlarına göre sıralanması ile işletmelerin derecelendirme notlarının TOPSIS, Gri İlişkisel Analiz ve MAUT Yöntemlerine göre sıralanması arasında bir farklılık olup olmadığını araştırmaktır. Elde edilen bulgulara göre işletmelerin kurumsal yönetim derecelendirme notlarına göre sıralanması sonucu ilk iki sırada yer alan işletmelerin TOPSIS, Gri İlişkisel Analiz ve MAUT Yöntemlerine göre yapılan sıralamada da aynı şekilde ilk iki sırada yer aldıkları saptanmış, buna karşın diğer işletmelerin kurumsal yönetim derecelendirme notlarının sıralanması arasında belirgin farklılıklar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Kurumsal Yönetim, TOPSIS Metodu, Gri İlişkisel Analiz Metodu, MAUT Metodu, Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu

Comparative Analysis of Corporate Governance Ratings with TOPSIS, Grey Relational Analysis and MAUT Methods

Corporate governance reveals the responsibilities that businesses should take against internal and external stakeholders. In this respect, it is important for businesses to comply with corporate governance principles in the institutionalization process. Because, the ideal application of corporate governance principles by businesses, increases the commitment of employees to the company, decreases employee turnover, increases customer satisfaction and loyalty, dominates the transparent management approach, establishes long-term cooperation with suppliers, full compliance with the law and well protection of shareholders' rights become possible. In this context, businesses that carry out their activities by complying with corporate governance principles attract the attention of investors. On this subject, corporate governance principles compliance reports are published within the framework of informing the public by the rating companies, and corporate governance compliance reports. On the one hand, the ratings given in the rating reports on the extent to, which the enterprises comply with the corporate governance principles provide information on the level of success of the enterprises in the corporate governance journey. On the other hand, it is also possible for other stakeholders such as investors and credit institutions to obtain information about whether the enterprises' institutionalization success is sufficient. The aim of this study, to research whether there is difference between enterprises the ranking of firms listed in BIST Corporate Governance Index (XKURY) according to corporate governance rating grades with ranking of enterprises’ rating grades according to TOPSIS, Grey Relational Analysis and MAUT Methods. According to the data obtained, it was found that the companies that ranked in the first two places also ranked in the first two places in the ranking made according to TOPSIS, Gray Relational Analysis and MAUT Methods. In contrast with, it has been observed that there are significant differences between the rankings of corporate management ratings of other companies.

Keywords:

Corporate Governance, Corporate Governance Rating, TOPSIS Method, Grey Relational Analysis Method, MAUT Method,

PDF

___

Alp, İ., Öztel, A. ve Köse, M. (2015). Entropi Tabanlı MAUT Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 65-81.
Aytekin A. (2019). Evaluation of the Financial Performance of Tourism Companies Traded in BIST via a Hybrid MCDM Model. International Conference on Research in Management, 51-66.
Baker H. K. and R. Anderson, (2010). Corporate Governance: A Synthesis of Theory, Research, and Practice. John Wiley&Sons, Inc.
Ballı, S. ve Korukoğlu, S. (2009). Operating System Selection Using Fuzzy AHP and TOPSIS Methods. Mathematical & Computational Applications, 14 (2), 119-130.
Bektaş, H., ve Tuna, K. (2013). Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz ile Performans Ölçümü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (2), 185-198.
Calder A. (2008). Corporate Governance: A Practical Guide to The Legal Frameworks and International Codes of Practice. Kogan Page.
Dumanoğlu, S. ve Ergül, N. (2010). İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48), 101-111.
Ege, İ., Topaloğlu, E. ve Özyamanoğlu, M. (2014). Finansal Performans ile Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: Bist Üzerine Bir Uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (9), 100-117.
Fernando, A. C. (2009). Corporate Governance: Principles, Policies and Practices. Third Edition, Pearson.
Hwang, C.L. ve Yoon, K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. Springer-Verlag, New York.
Julong, D. (1989). Introduction to Grey System Theory. The Journal of Grey System, 1 (1), 1-24.
Kailiponi, P. (2010). Analyzing Evacuation Decisions Using Multi-Attribute Utility Theory (MAUT). Procedia Engineering, 3, 163-174.
Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ. ve Dağ, O. (2015). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Yaşanabilir İllerin Sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 215-228.
Kuo, Y., Yang, T. ve Huang, G.-W. (2008). The Use of Grey Relational Analysis in Solving Multiple Attribute Decision-Making Problems. Computers & Industrial Engineering, 55 (1), 80-93.
Løken, E. (2007). Multi-Criteria Planning of Local Energy Systems with Multiple Energy Carriers. Thesis for the Degree Philosophiae Doctor, Norwegian University of Science and Technology Faculty of Information Technology.
Mahmoodzadeh, S., Shahrabi, J., Pariazar, M., ve Zaeri, M. (2007). Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique. World Academy of Science, Engineering and Technology, 30, 333-338.
Naidoo, R. (2002), Corporate Governance: An Essential Guide For South African Companies. Double Storey.
OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri, http://www.oecd.org/corporate/ca/corporategovernanceprinciples/31557724.pdf, Erişim Tarihi: 21.02.2020).
Pereira, J. M. C. ve Duckstein, L. (1993). A Multiple Criteria Decision-Making Approach to GIS-Based Land Suitability Evaluation. International Journal of Geographical Information Systems, 7(5), 407-424.
Sakarya, Ş. ve Aksu, M. (2016). Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notlarının İşletmelerin Finansal Performansına Etkisi: Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden TOPSIS ve Moora Yöntemleri ile Bir Uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (36), 545-564.
Şahin, İ. ve Karacan, K. (2019). BIST’te İşlem Gören İnşaat İşletmelerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Finansal Performans Ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3 (2), 162-172.
Tayyar, N., Akcanlı, F., Genç, E. ve Erem, I. (2014). BİST’e Kayıtlı Bilişim ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Gri İlişkisel Analiz (GİA) Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (61), 19-40.
Tezergil, S. (2018). Portföy Yönetim Şirketlerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (39), 245-262.
Tsai, C.-H., Chang, C.-L. ve Chen, L. (2003). Applying Grey Relational Analysis to the Vendor Evaluation Model. International Journal of The Computer, The Internet and Management, 11 (3), 45-53.
Türe, H. (2019). OECD Ülkeleri İçin Refah Ölçümü: Gri İlişkisel Analiz Uygulaması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (2), 310-327.
Wu, H.-H. (2006). A Comparative Study of Using Grey Relational Analysis in Multiple Attribute Decision Making Problems. Quality Engineering, 15 (2), 209-217.
Wu, H.-Y., Tzeng, G.-H. ve Chen, Y.-H. (2009). A Fuzzy MCDM approach for Evaluating Banking Performance Based on Balanced Scorecard. Expert Systems with Applications, 36(6), 10135-10147.