Ömer ALKAN, Fatma Cansu YILMAZ, Hayri ABAR

Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Etkileyen Faktörlerin Sıralı Probit Regresyon Modeliyle Belirlenmesi

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 15-59 yaş arası kadınlara yönelik eş/partner tarafından gerçekleştirilen fiziksel şiddete sebep olan faktörleri belirlemektir. Bu çalışmada, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından 2014 yılında gerçekleştirilen Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması mikro veri seti kullanılmıştır. Çalışmada sıralı probit regresyon analizi kullanılmıştır. Bağımlı değişkenin kategorisinin ikiden fazla olduğu durumlarda seçenekler arasında doğal bir sıralama olduğunda sıralı nitel tercih modelleri kullanılmaktadır. Çalışmanın ordinal ölçekle ölçülmüş bağımlı değişkeni, “çok kez şiddet görenler”, “birkaç kez ve daha az şiddet görenler” ve “şiddet görmeyenler ” kategorilerinden oluşan fiziksel şiddet görme sıklığıdır. Araştırmada, istatistiksel analizler için SPSS 20 ve STATA 14 paket programları kullanılmıştır. Model sonuçlarına göre kadının aile içi fiziksel şiddet yaşama durumlarını etkileyen faktörler, kadının yaşı, birliktelik durumu, refah seviyesi, intihar düşüncesi, intihar denemesi, yerleşim bölgesi, kadının ikamet ettiği hanenin oda sayısı, eşin/partnerin içki, uyuşturucu kullanması, kumar oynaması, fiziksel şiddet içeren kavgaya karışması, eğitim seviyesi ve çalıştığı sektör şeklindedir. Şiddeti ortaya çıkaran etkenlerin belirlenip ve ortadan kaldırılması için medya ve kurumların ortak amaç içerisinde çalışıp toplumda şiddet üzerindeki duyarlılığın oluşturulması sağlanabilir. Böylelikle ülkemizde ve dünyada önlemlerin biran önce alınarak daha fazla kadının şiddete maruz kalması engellenebilir. Kadına karşı şiddet insan hakları ihlali olup bu konuyu görmezlikten gelmek de bir suç olarak kabul edilmelidir. Kadınlara sağlıklı yaşam hakkı sağlanması için toplumların bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Aile içi şiddetle ilgili bilinçlendirme programları düzenlenerek kadın ve eşlerinin/partnerlerinin birlikte katılımları sağlanarak şiddete karşı farkındalık artırılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Sıralı Probit Model, Aile İçi Şiddet, Fiziksel Şiddet, Kadın, Türkiye

The Determination of Factors Affecting Domestic Violence against Women in Turkey Using Ordered Probit Regression Models

The aim of this study is to determine the factors that cause physical violence conducted by spouses / partners against women aged 15-59 years in Turkey. In this study, the micro-data set of the Research on Domestic Violence against Women in Turkey conducted by Hacettepe University Institute of Population Studies in 2014 was used. Ordered probit regression analysis was used in the study. In cases where the category of the dependent variable is more than two and when there is a natural order among the options, ordered qualitative preference models are used. The dependent variable of the study, measured on an ordinal scale, was the frequency of physical violence, which consisted of the categories “who have been subjected to violence many times”, “who have been subjected to violence several times and less” and, “non-violent”. According to the results of the model, the factors that affect the physical violence of women are woman's age, relationship status, welfare level, suicidal ideation, suicide attempt, residential area, the number of rooms of the woman's house, spouse’s / partner’s taking drugs, drinking alcohol, involvement in physical violence, education level and, working sector. In order to identify and eliminate the factors that cause violence, it can be ensured that the media and institutions work together in a common aim and create sensitivity on violence in the society. In this way, taking precautions in our country and in the world as soon as possible can prevent more women from being exposed to violence. Violence against women is a violation of human rights and disregarding this issue should be accepted as a crime. In order to provide women with the right to a healthy life, societies need to be raised. Awareness raising on violence can be increased by organizing awareness programs on domestic violence by enabling women and their spouses / partners to participate together.

Keywords:

Ordered Probit Model, Domestic Violence, Physical Violence, Woman, Turkey,

PDF

___

Ahmadi, Z., A. Mehri, H. Nadrian, M. Hashemian ve Z. Rahayy. (2018). “Surveying the Degree of Domestic Violence against Women and its effective factors in Married Women in Sabzevar.” Asian Pacific Journal of Environment and Cancer, 1(2), 49-53.
Akın, F. (2002). Kalitatif tercih modelleri analizi. Bursa: Ekin Kitabevi.
Alkan, Ö. (2016). “Analysis of gender differences in internet use of children: Evidence from Turkey.” Review of European Studies, 8(1), 199-210.
Alkan, Ö., E. Oktay., Ş. Ünver. ve E. Gerni. (2020). “Determination of factors affecting the financial literacy of university students in Eastern Anatolia using ordered regression models.” Asian Economic and Financial Review, 10(5), 536-546.
Alkan, Ö., E. Oktay ve A. Genç. (2015). “Determination of factors affecting the children's Internet use.” American International Journal of Contemporary Research, 5(6), 57-67.
Alkan, Ö., H. Abar ve A. Karaaslan. (2015). “Evaluation of determinants on number of various information equipment at households in Turkey.” International Journal of Business, Humanities and Technology, 5(5), 24-32
Alves, M. J. V., C. Manita, I. M. Caldas, E. Fernández-Martinez, A. Gomes da Silva ve T. Magalhães. (2019). “Evolution and analysis of cultural and cognitive factors related with domestic violence against women.” Journal of Interpersonal Violence, 34(3), 621-641.
Astin, M. C., K. J. Lawrence ve D. W. Foy. (1993). “Posttraumatic stress disorder among battered women: Risk and resiliency factors.” Violence and Victims, 8(1), 17-28.
Barchi, F., S. C. Winter, D. Dougherty, P. Ramaphane ve P. L. Solomon. (2018). “The association of depressive symptoms and intimate partner violence against women in northwestern Botswana.” Journal of Interpersonal Violence. doi: https://doi.org/10.1177/0886260518792986.
Basar, F. ve N. Demirci. (2018). “Domestic violence against women in Turkey.” Pakistan Journal of Medical Sciences, 34(3), 1-6.
Chowdhury, M. A. K., A. E. Rahman, S. Morium, M. M. Hasan, A. Bhuiyan ve S. E. Arifeen. (2018). “Domestic violence against women in urban slums of Bangladesh: A cross-sectional survey.” Journal of Interpersonal Violence. doi: https://doi.org/10.1177/0886260518791235.
Çalışkan, H. ve E. İ. Çevik. (2017). “Kadına yönelik şiddetin belirleyicileri: Türkiye örneği.” Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 218-233.
Dekel, R., O. Z. Shaked, A. Ben-Porat ve H. Itzhaky. (2019). “Posttraumatic stress disorder upon admission to shelters among female victims of domestic violence: an ecological model of trauma.” Violence and Victims, 34(2), 329-345.
Dessie, D. B. ve M. A. Negeri. (2019). “Domestic violence against women in Ethiopia.” International Invention of Scientific Journal, 3(01), 415-422.
Dillon, G., R. Hussain, D. Loxton ve S. Rahman. (2013). “Mental and physical health and intimate partner violence against women: A review of the literature.” International Journal of Family Medicine, doi: http://dx.doi.org/10.1155/2013/313909.
Dorahy, M. J., C. Lewis ve Wolfe, F. A. (2007). “Psychological distress associated with domestic violence in Northern Ireland.” Current Psychology: Developmental• Learning• Personality• Social, 25(4), 295-305.
Efe, Ş. Y. ve S. Ayaz. (2010). “Kadına yönelik aile içi şiddet ve kadınların aile içi şiddete bakışı.” Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(1), 23-29.
Genç, Y., İ. B. Altıparmak ve D. U. Gündüz, (2019). “Kadına yönelik şiddetin erkekler tarafından değerlendirilmesi: Sakarya örneği.” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 391-408.
Gökkaya, V. B. (2012). “Kadına şiddet ve gölgesindeki çocuk.” [Bildiri]. Dolunay Şenol, Sıtkı Yıldız, Talat Kıymaz, Hasan Kala (Ed.). Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu, 27-28 Nisan 2012, (ss. 671-677), Cilt II, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği.
Gracia, E., M. Martín-Fernández, M. Lila, J. Merlo ve A. K. Ivert. (2019). “Prevalence of intimate partner violence against women in Sweden and Spain: A psychometric study of the ‘Nordic paradox’.” PloS one, 14(5), e0217015.
Greene, W. H. (2012). Econometric analysis (7th ed.). Boston: Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Güler, N., H. Tel ve F. Ö. Tuncay. (2005). “Kadının aile içinde yaşanan şiddete bakışı.” CÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 27(2), 51-56.
Habib, S., N. Abbasi, B. Khan, N. Danish ve Q. Nazir. (2018). “Domestic violence among pregnant women.” Journal of Ayub Medical College Abbottabad, 30(2), 237-240. http://www.resmigazete.gov.tr
A. M. Iregui-Bohórquez, M. T. Ramírez-Giraldo ve A. M. Tribín-Uribe. (2019). “Domestic violence against rural women in Colombia: The role of labor income.” Feminist Economics, 25(2), 146-172.
Johnson, J., F. Haider, K. Ellis, D. Hay ve S. Lindow. (2003). “The prevalence of domestic violence in pregnant women.” BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 110(3), 272-275.
Kivelä, S., T. Leppäkoski, M. Helminen ve E. Paavilainen. (2019). “Continuation of domestic violence and changes in the assessment of family functioning, health, and social support in Finland.” Health Care for Women International, 40(11), 1283-1297.
Köse, A. ve A. Beşer. (2007). “Kadının değiştirilebilir yazgısı “şiddet”.” Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 114-121.
Özden, S. A. ve M. Tunç. (2012). “Üniversite öğrencilerinin şiddet mağduru kadın algısı: Bir niteliksel araştırma.” Dolunay Şenol, Sıtkı Yıldız, Talat Kıymaz, Hasan Kala (Ed.). Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu, 27-28 Nisan 2012, (ss. 785-797), Cilt II, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği.
Özer, H. (2004). Nitel değişkenli ekonometrik modeller: Teori ve bir uygulama. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Öztürk, E. (2010). “Türkiye’de aile, şiddet ve kadın sığınma evleri.” 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(7), 39-55.
Öztürk, E. (2017). Türkiye’de aile içi şiddet. Ankara: Gece Kitaplığı.
Roberts, N. ve D. Price. (2019). Gendered Perceptions of Domestic Violence: How young females are more likely than young males to know controlling domestic violence behaviours. The University of Sunderland, North England: CASS (Centre for Applied Social Sciences) Working Paper No. 5.
Şenol, D. ve S. Yıldız. (2012). “Şiddet sarmalındaki hükümlü kadınların demografik özellikleri: Sincan ve Delice Cezaevleri örnekleri.” [Bildiri]. Dolunay Şenol, Sıtkı Yıldız, Talat Kıymaz, Hasan Kala (Ed.). Uluslararası Katılımlı Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu, 27-28 Nisan 2012, (ss. 528-546), Cilt II, Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği.
Tekkas Kerman, K. ve P. Betrus. (2018). “Violence against women in Turkey: a social ecological framework of determinants and prevention strategies.” Trauma, Violence, & Abuse. doi: https://doi.org/10.1177/1524838018781104.
Uluocak, Ş., G. Gökulu, O. Bilir, D. Özbay ve N. E. Karacık. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadına yönelik şiddet. Edirne: Paradigma Akademi.
Ünsal, A. (1996). “Genişletilmiş bir şiddet tipolojisi.” Cogito-Üç Aylık Düşünce Dergisi, 6-7, 29-36.
Ünver, Ş. ve Ö. Alkan (2020). “Türkiye'de bireylerin maddi yoksunluk durumlarını etkileyen faktörlerin modellenmesi.” BMIJ, 8(2), 1334-1370. Vahip, I. ve Ö. Doğanavşargil. (2006). “Aile içi fiziksel şiddet ve kadın hastalarımız.” Türk Psikiyatri Dergisi, 17(2), 107-114.
Vatandaş, C. (2003). Aile ve şiddet: Türkiye'de eşler arası şiddet. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Yanık, A., Z. Hanbaba, S. Soygür, B. Ayaltı ve M. Doğan. (2014). “Kadına yönelik şiddet davranışlarının değerlendirilmesi: Türkiye’den kanıt.” Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 104-111.
Yücel, M. T. (2007). Türk ceza siyaseti ve kriminolojisi (4.Baskı ed.). Ankara: TBB Yayın No. 126.